49 Kişinin Yanarak Ölmesiyle Sonuçlanan Korkunç Olay: 24 Ekim 1997 Karapınar Trafik Kazası
olay
24 ekim 1997 gecesi saat 22.00 sıralarında konya karapınar cumhuriyet köyü (şimdiki ismi kesmez) yakınlarında, içinde 51 kişi bulunan mercedes-benz o403 model otobüs ile içinde 2 kişi bulunan yüksüz petrol tankeri çarpışır ve her iki aracın da yanması sonucu 49 kişi hayatını kaybeder.
olayın meydana geliş şekli
63 dr 995 plakalı 1985 model man marka akaryakıt tankeri, tamamen boş olarak şoför yardımcısıyla birlikte, karapınar-ereğli yönüne doğru şerit ihlali yaparak (sol şeritten) ilerlemektedir. 34 yon 34 plakalı 1997 model mercedes-benz o 403 shd yolcu otobüsü ise, kaptan şoför, ikinci şoför ve muavin dahil toplam 51 kişi ile ereğli-karapınar önüne doğru, yaklaşık 90 km/sa hızla yol almaktadır. otobüs şoförü, tankerin uzaktan ters yönde geldiğini anlar, tanker şoförünü ışıkla uyarmaya çalışır. otobüs şoförü, tankerden bir yanıt alamayınca otobüsü yavaşlatarak ışık ve sesle uyarmaya devam eder, ancak, hiçbir yanıt vermeyen tankerle tam karşı karşıya gelince solundaki boş şeride geçmek üzere direksiyonu sola kırdığı anda tanker şoförü de (muhtemelen uyanarak) sağa (kendi şeridine) direksiyon kırar.
her iki araç, yol üzerinde, tankerin ön sol far kesimi ile otobüsün sağ ön kapı kesimi açılı olarak şiddetli bir şekilde çarpışarak, iki araç birbirlerini ileri geri sürüklemeksizin, yolun enine yönünde dolgu şevine doğru sürükleyerek ön burunları dolgu şevi üzerinde, arka tarafları ise yol orta çizgisi üzerinde olmak üzere, yola dik ve birbirlerine paralel olarak ve aralarında yaklaşık 50 cm mesafe kalacak şekilde devrilmeden dururlar. çarpışma anında, tankerin ön sol köşesi, otobüsün sağ ön kapısından başlayarak merdivenleri, sağ yakıt deposunun hücresini parçalar ve sağ yakıt deposunu ön sağ süspansiyona (ön dingile) sıkıştırarak akordiyon gibi ezer ve ön sağ tekerleğe kadar ilerler. yüksek basınç altında hacim küçülmesine uğrayan yakıt deposu, üstten, alttan ve yandan delinip yırtılarak basınç altındaki yakıt dışarı boşalır.
çarpışma sırasında yakıt deposunun üzerindeki korunaksız ahşap döşeme de yırtılıp açıldığından bir kısım yakıt yolcu kabininin içine doğru püskürmeye başlar. bu sırada yakıt, her hangi bir şekilde ateş almış olduğundan otobüsün sağ ön kapı kesiminden başlayan yangın, arkaya doğru tüm kabin içini sarar. öyle ki yolcular kırık camlardan bile dışarı çıkıp canını kurtarma fırsatı bulamaz.
yargı safhası
mahkemeye o403 otobüslerle ilgili deliller sunulur. mercedes benz türk aş firmasında çalıştığını belirten bir kişi mahkemeye imzasız dilekçe yollayarak mercedes benz türk aş firmasının türkiye’de satışa sunduğu otobüslere 2 cam kırma çekici koyarken diğer ülkelere gönderdiklerine daha fazla sayıda çekiç koyduğunu türkiye’de satışa sunduğu otobüslerde yakıt deposu üstündeki platformun suntadan yapılırken diğer ülkelere gönderdiklerine çelik platform koyduğunu öne sürer. bilirkişi heyeti mercedes benz türk aş firmasını hatalı bulur. karapınar asliye ceza mahkemesi o 403 model mercedes-benz otobüslerin toplatılmasına karar verir.
karara karşı mercedes-benz şirketi büyük bir savaş açar
türkiye'deki etkili iş çevreleri devreye sokularak fatih altaylı ve ertuğrul özkök'ün girişimleriyle başta hürriyet gazetesi olmak üzere bir kısım medyada mercedes lehine büyük bir propaganda başlatılır. başbakan'ın mesut yılmaz olması ve medyanın başbakan dahil devlet üzerindeki etkisi sebebiyle mahkeme kararı yargıtay'ca iptal edilir. iptal kararının üzerine mercedes-benz yetkilileri hakkında tutuklama kararı çıkaran mahkeme heyetinin (hakim habip kılınç ve savcı gültekin avcı) bu kararı da bir üst mahkemece iptal edilir. heyet daha sonra kazada hayatını kaybedenlerin avukatı atilla kart'ın (şimdiki chp milletvekili) direnişine rağmen hsyk devreye sokularak görevden alınır. mardin dargeçit'e sürülen hakim habip kılınç meslekten istifa eder.
otobüs şöförünün beraat ettiği dava bugüne kadar atanan 10'dan fazla farklı hakime rağmen uzun yıllar sonuçlanamadı
mercedes-benz
otobüs satmaya devam etti. o 403'ten sonra travego modelleriyle yine en çok tercih edilen marka oldu. türkiye'ye kaydadeğer bir yatırım da yapmadı.
o 403: yanmaya devam etti. en çok yanan otobüs olarak tarihe geçti.
tanker
ibretlik olarak olay yerinde bırakıldı.
yol
olay sırasında karşı yönden gelen araçların neredeyse bitişik geçtiği iki şeritli yol bölünmüş yol olarak yeniden yapıldı.
ölenler
adlarına bir anıt birer de ağaç dikildi yandıkları yerde.
Ekleme
Geçtiğimiz yıl (2016) yaşam hakkının usül yükümlülüğünün ihlal edildiğine karar veren Anayasa Mahkemesi, itiraz başvurusu yapan kurban yakınlarına 30'ar bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
