52. Ölüm Yıl Dönümünde, Dolu Dolu Hayatından Kesitlerle: Che Guevara

Sadece Küba için değil; bütün dünyada da bir efsane olan lider Che Guevara. Müthiş hikayelerle dolu ilginç liderin hayat hikayesine Sözlük yazarlarıyla bakıyoruz.
52. Ölüm Yıl Dönümünde, Dolu Dolu Hayatından Kesitlerle: Che Guevara


çocukluğu hastalıklar ve astım krizleri içinde geçmiştir, gençliğinde latin amerika'nın tamamını gezmiş ve gördüklerinden sonra kafasında küçük siyası oluşumlar başlamıştır.alerjiler üzerine yaptığı bir çalışma ile doktorluk ünvanı almıştır. arkeloloji'ye ilgisinden dolayı sürekli gezmiş, dünyayı dolanmıştır. guetemala askeri darbesinden sonra, küba'lı ve guetemala'lı dostlarıyla birlikte arjantin'e sığınıp, oradan da meksika'ya geçme planları yaparken gemilerinin karaya oturmasıyla, yollarına uçaklar tarafından farkedilmemek için yürüyerek devam ederlerken, uğradıkları bir saldırı sonucu che, yaralanmasının ardından ertesi sabah 22 kişi, (bkz: fidel castro) önderliğinde deniz kuvvetleri kışlası'nı ele geçirip ilk zaferlerini kazanmışlardır. 


evli, üç çocuk babası olup, dağlarda yaşamış, küba'nın özgürlüğü için mücadele etmiş, "gerilla" olarak tanımlanmıştır. bolivya tarafından öldürülmesi kesin kararı çıkartıldıktan sonra, bolivya ordusu'nun 1500 askeriyle başlatılan "che avı"nda, yüzlerce asker tarafından kuşatılıp ayaklarından yaralanarak yakalanır. işkencelere rağmen sorgusu sırasında hiçbir soruyu yanıtlamaması kimseyi şaşırtmamıştır, hiçbir tedavi yapılmadan bi süre sonra makineli tüfekle taranarak öldürülür. cesedi bir av ganimeti gibi sergilenmiş gözleri açık olarak gömülmüştür. öldükten yıllar sonra tüm dünyanın saygısını kazanmış, bir idol olmuştur. son sözse "hasta siempre,companero guerrillero" olmalıdır mutlaka.

güney amerika'daki diğer ülkelerde gerilla savaşlarını örgütlemek için çıktığı yolculukta öldürülen, cesedi bulunduğunda kimliği tespit edilemesin diye öldürüldükten sonra elleri kesilen devrimci. bu yüzden ancak yıllar sonra cesedin che'ye ait olduğu saptanabilmiştir.

ernestito, devrimin yüksek ve aşılmaz kalesi olarak görülen, ölümünden sonra metalaştırılan, metalaştırıldıkça idolleşen kemikleşen bir simge olmuştur... bunda ölümündeki destansılığın ve ölen her lider gibi adına ve onuruna düzülen methiyelerin de etkisi büyüktür...


che tarihin en büyük devrimcilerinden birisi olmasına rağmen asla iyi bir politikacı olamamıştır, ideolojiye gönülden bağlılığı korkusuz ve dirençli siyaseti her ne kadar takdir toplasa da, yaptığı ekonomik hemleler ve atılımlar çoklukla başarılı olamamış ve bolivya'ya ait olduğu ormanlara ve savaşın içine dönmesi bir parça da zaruri olmuştur... zira müthiş bir devrimci, taktisyen bir gerilla ve büyük bir savaşçı olan che'nin politika alanındaki uzlaşmaz tavrı, dönemin süper güçleri olan sscb, çin gibi ülkelere karşı olan tavrı nedeniyle sürekli bu ülkelerden tepki toplamış ve küba'yı dünya arenasında çok zaman yalnız bırakmıştır. tavırlarında ve tutumunda çok zaman haksız olmayan ve kendi bildiği doğruları, inandığı gerçekleri savunan che ekonomik ambargolar ve benzeri yaptırımların pençesinde olan kübayı tabiatıyla yoksulluktan kurtaramamıştır.

kişiliği ve düşüncesi gözönüne alınarak bakıldığında gerçek bir idol olan che, bir anda değil yavaş yavaş ve sindire sindire gerçek bir devrimci olmuştur, gerçek mesleği doktorluk olan che çok uzun yıllar hastalıkların pençesinde zorlu günler geçirmiş, yağmur ormanlarında astım illetiyle uğraşmış fakat yine de yılmamıştır, bu derece dürüst, güveniilir ve başarılı olmasına rağmen çevresinden hiç bir zaman muhbirler, hainler ve ajanlar eksik olmamıştır, çok güvendiği devrimcilerden biri olan tanya adlı ajan (ki kendisi aynı zamanda che'nin sevgilisidir) dahi kendisini kgb ve cia'e satmış onulmaz hatalar yapmasına yol açmıştır.

che hakkındaki en üzücü olay ise öldükten sonra kendisine sürülere zarar veren vahşi bir hayvan muamelesi yapılmasıdır, oysa ki che sürüler halindeki hayvanları güdüp, ortak ve beraber yaşayabilecekleri, tüm otların eşit dağılacağı bir otlağa götürme hayalindedir. en büyük dostu, aynı zamanda en büyük rakibi fidel tarafından defalarca baltalanmış çok önemli noktalarda beklediği ve aradığı desteği bulamamıştır, che fidel'e gösterdiği saygıyı karşılığında bulamamıştır, duygusal bir yanı da olan che küba vatandaşlığından istifa ederek küba'dan ayrılmış ve bolivya'ya gitmiştir. che'yi merak eden halka fidel'in okuduğu che'nin ağzından yazıldığı iddia edilen mektup, kanımca che'ye yapılmış en büyük saygısızlıktır çünkü bu mektup che'nin halkına vedasından çok fidel'in egosunu okşama mektubu gibi görünmektedir.


hatalarıyla ve sevaplarıyla birlikte che gerçek bir devrimci ve eylem adamıdır, kendisini kan dökmekten ve toleranssızlıktan dolayı suçlayanlar, che ve arkadaşlarının yaptığının bir reform ya da ihtilal değil, devrim olduğunu hatırlamaları ve devrimlerin geçmişte ne varsa hepsini yıkıp yerine yenisini kurduğunu bilmeleri gerekmektedir

hasta la siempre commandante...

bir yanlış anlama sonucu (bkz: #5787303) devrimden sonra küba'da ekonomi bakanı olmuş, paranın üzerine şeker kamışı toplayan bir köylünün resmini bastırarak, hem paralarının üstüne büyük devlet adamlarını koyan nice ülkeye nanik yapmış, hem de kapitalizmin kutsallaştırdığı parayı sıradanlaştırarak gerçek anlamına, yani bir değişim aracına indirgemiş ve böylece karşısında duran herkese şık bir gol atmıştır. şimdi onun resimlerini büyük bir iştahla paraya çevirenler hala bu golün acısını duymaktalar içten içten...

Diğerlerine Kıyasla Türklerin İngilizce Konusundaki Endişesi Yersiz mi?