80'li Yılların Başında Ülkemizde Kullanımı Yasaklanan Uyuşturucu Madde: Amfetamin
noradrenalin, serotonin ve dopamin'in sitoplazmik uptake’ini inhibe ederek, indirekt sempatomimetik etki gösterir. zayıf monoaminoksidaz (mao) inhibitörü etkinliği vardır. eksitasyon ve öfori yapar.
kişi yorgunluğunu duyumsayamaz. konsantre olabilme yeteneğini ve dikkati artırır. santral sinir sistemine stimülan etkilerine hızla tolerans geliştiğinden kullanıldıktan saatler sonra uyarıcı etkileri yerini depresyon ve anksiyeteye bırakır. iştahı azaltır, bu etkisine 1-2 hafta içinde tolerans gelişir. solunumu uyarır. adrenerjik reseptörleri uyararak kan basıncını yükseltici etkisi vardır. bağımlılık yapar. parkinson, petit-mal epilepsi, çocuklarda dikkat yetersizliği sendromunda ve narkolepside kullanılır.
bazı amfetamin türevleri için:
(bkz: dekstroamfetamin)
(bkz: fenfluramin)
(bkz: metamfetamin)
(bkz: deksfenfluramin)
(bkz: metilfenidat)
(bkz: metilendioksimetamfetamin)
(bkz: fenetilin)
anfetamin, birçok ilacın temel taşıdır ve bu ilaçlar gerek uyarıcı, gerek iştah kesici olarak kullanılır. ama bazen alışılmış kullanımdan başka amaçlarla da alınabilir.
uyku kaçıran ve yorgunluk duygusunu gideren bu ilaçlar, günümüzde bir çok ülkede yasaklanmışlardır. bir duygu değişikliğine, kalp atışı hızlamasına, terlemeye, baş ağrısına, çabuk sinirlenmeye neden olur. ama bu arada yorgunluğu maskeler, uykuyu geciktirirler. genel kural olarak bedensel bağımlığa yol açmasalar da, alışkanlık uyandırır ve dozları düzenli olarak arttırmaya götürürler. ruhsal bağımlılıksa önemlidir.
bazen sporcular tarafından kullanıldıklarında, amfetamin, yorgunluk etkilerini ortadan kaldırdığı için sporcuyu ölüme dahi götürebilir.
amfetamin, 2. dünya savaşı sırasında askerlere yoğun olarak dağıtılmıştır. böylece askerlerin nerdeyse hiç uyumadan, hep kendilerini enerjik ve güçlü hissetmeleri amaçlanmıştır. savaşa katkısını bilemem ama bu kadar büyük bir kitle üzerine uygulanması ilacın bütün yan etkilerini görmede önemli katkı sağlamıştır. görülmüştür ki uzun süre amfetamin alanlar şizofreni olmaktadır.
yapılan araştırmalar sonucunda hitler'in de amfetamin kullandığı tespit edilmiştir. evinde çalışan hizmetçiler iğne olduktan üç dört dakika sonra yapısının tamamen değiştiğini bitkin ve çekingen olan görünümünün değiştiğini onun yerine çok coşkun ve atılgan olduğunu söylemişlerdir. burdan hareket eden adli tıp dedektifleri ele geçirdikleri otuz sayfalık hitler'e ait reçetelerde amfetamin kullanıldığını kanıtlamışlardır. rusya ile savaş sırasında dozu iki katına çıkarıp kontrolünü kaybettiği krize girdiği gözlemlenmiştir.
70'li yıllarda üniversite öğrencilerinin sınav öncesi alarak sabahlara kadar ders calışmalarını sağlayan, çalışırken okuduğunuz herseyi anında öğrendiğiniz hissi veren ama etkisinin ne zaman gececeğini bilemediğiniz için tam sınav baslarken veya sınavın ortasında bir anda üzerinizden 8-10 tane tır gecmiş hissi ile bitiren ve hiç bir bok yapamadığınız hatta sınav kağıdına isminizi bile yazamaz hale getiren bir kimyasal amfetamin.
1980'li yılların başlarına değin ülkemizde yasal olarak eczanelerde satılan ve aspirin alır gibi alabildiğiniz bir ürün idi. daha sonra yasaklandı. şu anda ilaç olarak bile yurda sokulması ve kullanılması suçtur. ayrıca bazı türevleri çok ciddi istah kesici özelliğe sahip olduğu için diyet amacı ile kullanılmış ve sonunda anoreksik ölümlere yol açtığı ve psikolojik ve fiziksel bağımlılık yaptığı için yasaklanmıştır.
allahtan o yıllarda günümüzde olduğu gibi toplumumuzda bir diyet manyaklığı yoktu ve çok sınırlı zararlar verebilmişti. eğer 90'lı 2000'li yıllarda kullanımda olsa idi ve eskisi gibi eczaneden aspirin alabilir gibi alınsa idi neler olabileceğini hayal bile edemiyorum.
Bu içerik de ilginizi çekebilir
