Animenin Yaşayan Efsanesi Sanatçı Hayao Miyazaki'nin, Enfes Filmlerine Yansıttığı Karakteristik Özellikleri
• politik görüşlerinin etkisi:
miyazaki’nin politik görüşleri, zaman zaman eserlerine de yansımıştır. kendisi ve de ilk donem eserleri marksizm’den etkilenmiştir.
takahata
ikinci dünya savaşı sırasında japonya’da bu yöndeki tüm siyasi hareketler yasaklanmıştı. savaş sonrasında ise sendikaların kurulmasına izin verildi. bu sendikalarının çoğunun yöneticileri, komünizme inanan kişilerdi. miyazaki’nin toei’de çalışırken sendika genel sekreteri olduğunu yazının başında belirtmiştik. bunların çoğu, gerçekten demokratik japonya fikrine inanmış olan genç insanlardı. miyazaki ve takahata da bunlardan ikisiydi.
miyazaki de bu görüşlerini the adventures of hols, prince of the sun (little norse prince valiant) adlı anime filminde ve conan adlı anime serisinde göstermektedir. özellikle little norse prince valiant’ta işlenen “birlik olmanın önemi” teması, zamanın işçi ve öğrenci hareketlerinde etkili olmuştur.
miyazaki ve takahata bu görüşlerini, studio ghibli’de yaşama geçirmişlerdir. ghost in the shell gibi çok ünlü anime filmlerinin yönetmenliğini yapmış olan ve miyazaki’nin çok yakın bir arkadaşı olan oshii mamoru bir röportajında, studio ghibli’de çalışmasının zor olduğunu, çünkü ghibli’nin çok katı bir ideolojiyle yönetildiğini, ghibli’nin rusya’daki kremlin sarayına, miyazaki’nin genel sekretere, takahata’nın parti başkanına, yapımcıları suzuki’nin ise kgb başkanına benzediğini söylemiştir.
miyazaki planlamasını yapmış olduğu 1994 yapımı pom poko adlı anime filminde ise savaş sonrasında japonya’daki liberal hareketlerin nasıl başarısız olduğunu anlattığını belirtmiştir.
• uçma sahneleri:
miyazaki’nin en büyük ilgi alanlarından birisi eski uçaklar. babasının ikinci dünya savaşında zero fighter denilen savaş uçakları için kanat parçası üreten bir şirketin yöneticisi olduğunu sunumun basında belirtmiştik. uçma tutkusunu ve bu konudaki bilgi ve deneyimini, laputa, kiki, porco rosso gibi anime filmleri, on your mark adlı müzik videosu, miyazaki hayao no zassou nouto (hayao miyazaki's daydream data notes) adlı mangası gibi çok sayıda eserinde başarıyla ve çok etkileyici bir şekilde yansıttığını rahatlıkla görmek mümkün.
• iyimserlik ve kötümserlik:
miyazaki’nin filmlerinde genellikle iyimserlik göze çarpar. çocuklar ve gençler için yapmış olduğu filmlerinde, onların dünyaya olumlu bir şekilde, umutla bakmalarını ister.
genellikle insan doğasının karanlık yönlerini işlemektedir. manga’larında ise insanoğlunun tüm kötü yanlarını “şiddet,nefret, öfke, savaş vs.” sergiler ama manga’larında bile insanlara duyulan inanç ve yaşama isteği vurgulanarak bir nevi iyimser bir hava yaratmakta.
• kadın kahramanlar:
filmlerinin önemli bir kısmında kahramanın kadın olduğunu görüyoruz... mesela laputa, kiki, mononoke, totoro, nausicaa, sprited away vs... miyazaki, erkeklerin zor bir durum karşısında bir nevi hayvansal içgüdüleri ile saldırıya geçtiğini, ama kadınların duygusal yapıları nedeniyle durumu anlayarak kabullendiğini ve bunun duygusal bir etki bıraktığını; ayrıca bir erkek olarak kadınların hareketlerinden ve davranışlarından etkilendiğini ve bu etkiyi yansıtmak için kadın karakterler seçtiğini belirtmekte.
• domuzlar:
miyazaki’nin domuzlara olan sevgisi bilinmekte. kendisini çoğu zaman bir domuz olarak çizerek bunu yansıtmakta. ayrıca, oshii mamoru dahil olmak üzere çoğu kişi porco rosso filmindeki domuza dönüşmüş karakterle aslında miyazaki’nin kendisini yansıttığına inanmakta. ayrıca miyazaki hayao no zassou nouto adlı mangasında çoğu karakter domuz olarak resmedilmekte.
kaynaklar
1) the hayao miyazaki web, http://www.nausicaa.net/
