Anlam Verilemeyen İlginç Bir Duygu: İyi Niyetli Yöresel İnsanların Yaşattığı Depresyon

iyi niyetli yöresel insanların yaşattığı depresyon durumundan nasıl bahsederim bilmiyorum. amacım ötekileştirmek veya yaftalamak değil. yine de istediğinizi düşünmekte özgürsünüz. bu zamana kadar adını koyamadığım ama mütemadiyen yaşadığım durumdur bu.

toplum bir renk yelpazesi gibi geliyor; sarı, mavi, kırmızı vs... bir defasında arkadaşım türkü bar gibi bir yere götürmüştü beni. bu arada ne türkü seven, dinleyen bir ailede büyüdüm; ne de türkülerle aram iyi oldu. bu müziğe yabancıyım ama konu bu değil. arkadaşımın orada, sevdiği saydığı büyükleri de vardı. bu ortam benim yetiştiğim kültüre epey uzaktı. bir takım toplumsal durumları kendi iyi niyetleri veya kendi algılayışları tarzında değerlendiriyorlardı. ama farklıydı yaklaşımları, bana çok acayip geldi. dillerinde, sözcüklerinde başka bir dilin öğeleri vardı sanki. bu başka bir dünyaydı. tv'de o zaman kadar gördüğüm karikatürize edilmiş türkü seven insanların dünyası böyle değildi.

es verip şunu söyleyeyim: her ne kadar öyle olduğunu sandığım bazı şeyler zamanla beni yanıltmış olsa da, yine de insanların kalbinden geçen pek çok şeyin bende de, hatta bunu okuyan sizde de olduğunu düşünüyorum. amacımın yaftalamak olmadığını söylerken bu konuda ısrar etmem gerekiyor. ben sadece zırvayı sevmediğim için aslında hiç de öyle olmayan düşünceleri, hümanist gibi olmak kaygısıyla belirli seryotiplere oturtmam. dediğim gibi karşılaştığım ortam ve o ortamdaki insanlar ne süper iyi ne de süper kötüydü. benim kadar, herkes kadar normallerdi. ama onların, benim yetiştiğim kültürün anlayışıyla kesişmeyen jargonları olduğunu (tersi de geçerli) kabul edemezsek ahmaklık yapmış oluruz. yani kısaca, eleştirilecek, saldırılacak bir kesim betimleme niyetinde değilim hiç.

oradan çıktıktan sonra yaşadığım şey bu bulantıydı. hemen fark ettim ki, belirli bir topluluğu ve onun görüşlerini, hem de hiç öyle zannetmeyişime rağmen aslında düpedüz savunuyordum. yani arkadaşını ortamına davet eden ben olsaydım, o da muhtemelen böyle düşünecekti. herkes garipser böyle şeyleri bence. bu durumu en iyi şekilde anlamak için esenler otogarı'na bayram gidiş dönüşü zamanlarında uğramak gerek. insanların ağızlarından çıkan sözcükler, aynı trafik çilesine dert yanmalarına rağmen farklıdır.

ve bu şekilde uzayan bir yöresellik ve yerellik durumu beni bunalıma sokmuştu. hiçbir zaman kendi çevremin düzenli bir figürü olamayan ama buna rağmen, belirli bir kültürel yapıyı temsil etmekten çok da uzaklaşamayan vasat biriydim besbelli. işte anahtar nokta bu. kendi çevresinden çok da uzaklaşamayan ama özellikle batı kültürünün ilerici düşüncelerine heyecan duyan kimseler... ben de onlardan biriydim. ne dışındaydım çemberin, ne de içinde yer alıyordum.

bu yüzden basit bir eve gittiğimde, dantelli bir fiskos ve bunun üzerinde duran soluk mavi plastik bir sürahiden, klordan üst kısımları beyazlaşmış bardağa su doldurup içerken; akşama doğru güneş batarken ev sahibinin, perdenin arkasındaki güneşliği, çekyata ters oturup uzanarak çekişini seyrederken; tv'deki dolandırıclık haberlerine o klasik vah vah'lar, yazık yahu'lar, bunları var ya bunları'lar söylenirken bunlara katıldığım; yerde dizlerinin üzerinde oynayan çocuğun bunaltıcı derecede geniş hayal dünyasına şahit olurken; odanın içi sıcaktan iyice ısınıp farklı ve marjinal bir şey söylemenin anlamsızlığını keşfederken; kanepede, kıvırdıkları sağ ayaklarının üstüne oturan ev sahiplerinin arasında geçirdiğim o zamanı nasıl sakince ve rahatsız olmadan yaşayabildiğime şaşarım.

ne düşündüğünüzü biliyorum. kendini bir bok sanmak. açıkçası ben o kadar bile kimlik sahibi değilim. ben bu topluma içinden dışından, hiçbir yerinden adapte olabilmiş değilim. snob'ların bile bir kimliği var neticede.