Basit Bir Ağaç Budamasının ABD, Kuzey ve Güney Kore Arası Krize Dönüştüğü Kavak Ağacı Olayı

Kuzey ve Güney Kore liderlerinin geçtiğimiz günlerde el ele verdiği barış temalı pozlardan sonra böyle bir hikayeyi okumak, zamanında bu ülkeler arasında iplerin nasıl da gergin olduğuna dair iyi bir fikir veriyor.
Basit Bir Ağaç Budamasının ABD, Kuzey ve Güney Kore Arası Krize Dönüştüğü Kavak Ağacı Olayı
Olayın başrolü olan ağaç, 28 Mart 1984.

kuzey kore-güney kore sınırındaki dmz'de birleşmiş milletler güçleri ile kuzey kore ordusu askerleri arasında bir normandiya kavak ağacının budanması konusunda çıkan, iki amerikan subayının ölümü ile devam eden, çok geçmeden ciddi bir politik-askeri krize evrilen ve neticede bir ağaç için yapılmış tarihteki en büyük askeri operasyona dönüşen bu olay "axe murder incident", "hatchet incident" veya "the tree trimming incident" olarak da anılır.

dmz'de gergin bir şekilde karşılıklı olarak birbirini gözleyen kuzey kore askerleri ile birleşmiş milletler askerleri bir yandan da rutin işlerini yürütmektedir. klasik bir askerlik angaryası olan çam-çim-çöp faaliyetleri de bu rutinlerden biridir ve hem kuzey koreliler hem de amerikalılar gerektiğinde bu faaliyetleri yaparlar. bölgede kurulmuş olan gözetleme noktalarının görüşünü engelleyen ağaçların budanması işi de karşılıklı olarak anlayışla yürütülen klasik operasyonlardır ve bu işler olayın olduğu 18 ağustos 1976'ya kadar sorunsuz bir şekilde yapılmıştır.

18 ağustos günü her zamanki gibi sakin başlamıştır

birkaç gün sonra bölgeden ayrılacak olan yüzbaşı arthur bonifas yanına güney kore ordusundan yüzbaşı kim, üsteğmen mark barrett ile koreli ve amerikalılardan oluşan 11 kişik bir görev gücünü alarak doraol su eomneun dari ya da bilinen adıyla bridge of no return köprüsünün hemen yanındaki kavak ağacının yanına gelir.

arthur bonifas
üsteğmen mark barrett
köprü
kavak ağacının konumu

30 yaşında, 120 cm çapında ve yaklaşık 25 metre yüksekliğindeki ağacın bazı dalları birleşmiş milletlere ait 3 ve 5 numaralı gözlem noktalarının görüşünü engellemektedir ve bu durumun ortadan kaldırılması için ağacın aşağıda kalan dallarının budanmasına başlarlar.

budama işlemi devam ederken köprünün diğer yanından amerikalıların teğmen bulldog adını taktığı kuzey koreli kıdemli teğmen pak chul, yanında 15 sınır muhafızı ile görünür

kuzey koreliler budama işlemini çeyrek saat izledikten sonra ağacın yanına gelirler ve kıdemli teğmen pak chul yüzbaşı bonifas'a yaptıkların işin doğru olmadığını, ağacın bizzat kim ıl sung tarafından dikildiğini, onun gözetiminde büyüdüğünü ve bu yüzden işi hemen sonlandırmaları gerektiğini söyler. 

eski kuzey kore başkanı kim il sung
uyarı ânı

teğmene kulak asmayan yüzbaşı ekibine işe devam etmelerini emreder. kendisini ciddiye almayan amerikalıya içten içe bilenen teğmen hemen bir askerini kuzey kore tarafına gönderir ve dakikalar içinde ellerinde sopalar ve levyeler olan 20 tane daha kuzey kore askeri, bir kamyonla ağacın yanına gelir. bu durumda 35 kuzey koreliye karşılık 14 amerikalı ve güney koreli ağacın dibinde bulunmaktadır. bu arada güney kore tarafında olayı izleyen birkaç amerikalı vardır ve bir tanesi işlemi kayda almaktadır.

o anlar


kıdemli teğmen pak chul yeniden yüzbaşı bonifas'a döner ve ağacın budanmasını durdurmalarını ister. yüzbaşı bonifas bu defa da teğmene kulak asmaz, muhtemelen işi durdurmayacağını söyler ve teğmene sırtını dönerek uzaklaşmaya başlar.

görgü tanıklarının ifadesine göre kıdemli teğmen pak chul sakince saatini çıkartır, bir mendile sararak cebine koyar, kollarını sıvar ve bir anda "migun ul chu gi ja!/amerikalı saldırganları öldürün!" diyerek yüzbaşı bonifas'a arkadan saldırır.

bu anda diğer kuzey koreliler de işi yapan ekibe ve etraftaki diğer amerikalı ve güney korelilere sopa, bıçak, levye, balta gibi ellerine geçirdikleri aletlerle saldırırlar.


ortalık karışmış, basit bir ağaç budaması bir anda çılgınca bir sokak kavgasına dönüşmüştür

1
2
3

yüzbaşı bonitas, kıdemli teğmen pak chul'un ilk darbesinden sonra yere düşer ve 5 tane kuzey koreli tarafından feci şekilde dövülür. üsteğmen barrett kendisine saldıran kuzey korelilerden kurtulmak için en son köprünün alt tarafına doğru atlarken görülür. ekibin geri kalanı kendilerine saldıran kuzey korelilerle mücadeleye devam eder. kavganın başlamasından 20-30 saniye sonra dayak yiyen ekipten biri, yere düşen ve feci şekilde dövülen yüzbaşı bonifas'ı korumak için geldikleri kamyonete atlar ve aracı bonifas'a saldıran kuzey korelilerin üzerine sürer. kavga bu hamle sonrasında başladığı gibi bir anda biter ve kuzey koreliler hemen kendi taraflarına çekilir.

kavgada kuzeylilerin zayiatı bilinmiyor ama amerikalılar ve güney korelilerin kaybı büyüktür

olay yerine koşan diğer amerikalılar yüzbaşı bonifas'ı ölü bulur. köprüden atlayarak kaçmaya çalışan üsteğmen barrett köprünün dibinde ağır yaralı olarak bulunur ve hastaneye kaldırılırken yolda ölür. güney koreli subay ve 2 adam daha ağır yaralıdır ayrıca 4 kişi de hafif şekilde yaralanmıştır.

olayın duyulmasının ardından sıradan bir ağaç budama işinin bir anda uluslararası krize dönüşmesi ve kuzey kore ile amerikalılar ve güney koreliler arasında yeniden bir silahlı çatışma riskine evrilmesi çok uzun sürmez. kuzeyliler hemen olayın bir amerikan saldırı olduğunu ve kendilerinin savunmada kaldığını söylerken amerikalılar olayın kuzey kore'nin sayesinde bu noktaya geldiğini söyler. bu arada cia hemen kuzeye saldırı planlarını ortaya çıkartır, güney koreliler kuzeye topçu ve roketatar saldırısı planlar ve 19 ağusto'un erken saatlerinde bir anda müttefik güçlerin defcon 3 durumuna geçtiği duyurulur. defcon 3 durumu gerektiğinde 15 dakika içinde hava kuvvetlerinin saldırıya geçeceği bir durumdur ve bildiğiniz sıcak savaş durumu olan defcon 2'nin bir önceki adımı olarak gerçekten de ciddi bir hal demektir.

olay büyürken beyaz saray'da oturan başkan gerald ford kuzey korelilere biraz güç gösterisi yapmanın iyi olacağını düşünür ve silahlı kuvvetlere o ağacın budanması için bir operasyon hazırlaması talimatını verir. ordu da hemen oturur ve bir amerikan oduncu simgesi olan paul bunyan'ın adını verdiği paul bunyan operasyonunu planlar. ama durumu bir parça abartmışlardır...

amerikalıların planına göre 21 ağustos sabah saat 07.00'da kuzeylilere hiçbir uyarıda bulunmadan 23 araçlık bir konvoy (task force vierra) ağacın olduğu bölgeye giriş yapacaktır

bu ekibin içinde istihkamcılarda vardır ve budama işini bu ekip yapacaktır. bu ekipte ayrıca tepeden tırnağa silahlı onlarca asker vardır ve bunlar konvoyun güvenliğini sağlayacaktır. bu ekibe ek olarak 64 kişilik güney kore özel kuvvetlerine bağlı komando grubu araçlarına sakladıkları silahlar ve göğüslerine bağladıkları claymore patlayıcıları ile çatışmaya girmeye hazır bir şekilde bölgede olacaktır. görev gücünün toplam asker sayısı 813 kişidir. çalışma süresince bu ekibin gittiği yer olan bridge of no return köprüsüne bağlanmış olan patlayıcılar aktif halde tutulacak ve köprü herhangi bir kuzey kore saldırısında tamamen havaya uçurulacaktır. eğer köprü tamamen havaya uçmazsa o zaman yakında bekleyen 165 mm toplu m728 zırhlı istihkam araçları bölgeyi bombalayacaktır. amerikalılar bunla da yetinmez. ekibin üzerinde 7 kobra helikopteri, 20 destek helikopteri sürekli turlayacak, bunlarında üzerinde gözle görünür irtifada b-52 uçakları, bunlara eskortluk yapan f-4'ler, güney kore hava kuvvetlerine bağlı f-5 ve f-86 uçakları sürekli tur atacaktır. tüm bu kuvvete ek olarak taegu air base'deki f-111 bombardıman uçakları, f-4 savaş uçakları ve uss midway uçak gemisi ile bu gemiye bağlı görev gücü saldırı için hazır tutulacaktır. bundan başka bölgeye binlerce yeni asker, yüzlerce zırhlı birlik unsuru, topçu ve roketatar bataryaları, hava savunma füzeleri filan yığılır.

tüm bu hazırlıklar sonucunda planlanan gün ve saatte operasyon başlar

amerikalı ve güney koreli askerler ağacın olduğu yere girer ve vakit kaybetmeden budama işlemi kaldığı yerden devam eder.

1
2
3

bu arada kuzeyliler yaklaşık 150-200 kişilik bir askeri birliği operasyonu gözetlemesi için bölgeye yollar ve bunlar bir yandan birkaç tane makineli tüfek mevzii hazırlarken bir yandan da sessizce operasyonu takip eder. bu arada güney koreli özel kuvvet askerleri rahat durmaz, kuzeylilere ait 2 tane gözetleme noktasını tahrip eder, buna karşılık kuzeyliler köprünün kendi taraflarındaki yol bariyerlerini filan kaldırır ama sıcak bir çatışma çıkmaz. zaten çok geçmeden ağacın boyu yaklaşık 6 metreye düşürülmüştür ve görev kayıpsız tamamlanır. artık herkes geriye çekilecektir.

iki taraf arasındaki bu olay bölgedeki güçlerin gerginliği için iyi bir örnektir

son gelişmelerden sonra belki bunu benzer bir durumun yaşanması birazcık uzak bir ihtimal gibi değerlendirilse de kuzey ve güney kore çekişmesi aslında başka güçlerin başka hesapları dahilinde olan bir durumdur ve her an inanılmaz olaylara gebe olarak düşünülmelidir.

bu arada 2017'de güney kore devlet başkan seçilen moon jae-in'de paul bunyan operasyonunda fiilen görev alan eski bir güney kore özel kuvvetler askeridir.