Bir Problemin Çözümü İçin Verilen Kararın İşleri Daha da Karmaşıklaştırması: Kobra Etkisi
ingiliz yönetiminde olduğu zamanlarda hindistan’da zehirli kobraların sayılarının artarak ciddi bir sorun haline gelmesi üzerine ingiliz yönetimi her ölü kobraya para verileceği vaadiyle halktan zehirli kobraları yakalamasını ister. önceleri çok iyi gidiyorken bazı cin fikirli hintlilerin aklına “ormandan kobra yakalayacağız diye uğraşacağımıza çiftlik kuralım kendimiz yetiştirelim” düşüncesi gelir. nasıl olsa her ölü kobra başına para alıyorlardır. böylece çiftlikte yetiştirilen kobralar teslim edilmeye başlanır ancak gelen kobra sayısının birden artmasından kıllanan ingilizler olayı araştırarak durumu öğrenirler ve para ödülüne son verirler. kobralara para verilmeyeceğini öğrenen çiftlik sahipleri ise bedavaya niye besleyeceğiz bunları diyerek ne kadar kobra varsa salarlar ortalığa ve öyle ki kobra sayısı kampanya öncesinden daha fazla duruma gelir.
bu olaydan sonra bir düşmanla savaşmak için dürüst mücadele yerine aracı kullanılması sonrası olayın daha da çığırından çıkması, kullanılan silahın geri tepmesi durumuna “kobra etkisi” ismi verilir.
benzer bir durum fransız kolonisi olduğu yıllarda vietnam’da da yaşanır. farelerden bunalan fransız hükümeti de fare başına ödül koyar ve ölü fareler yerine “fare kuyruğu getirin yeter” der. işler bir süre iyi gider ama bir bakarlar ki ortalıkta bir sürü kuyruksuz fare dolaşmaktadır. meğersem halk yakaladığı farenin kuyruğunu kestikten sonra üremeye devam etsin diye yine serbest bırakmaktadır.
