Dünya, Güneş'e 1 Milimetre Daha Yakın Olsaydı Yanar mıydık?

Özellikle çocukluk dönemlerinizde bu cümle bir şekilde bir yerden kulağınıza gelmiştir. Belki o zamanlar sorgulamamışsınızdır fakat şimdi şöyle biraz düşündüğünüzde bu olayın koskoca bir yalandan ibaret olduğunu hemen anlayabilirsiniz.
Dünya, Güneş'e 1 Milimetre Daha Yakın Olsaydı Yanar mıydık?
iStock.com

güneşin goldilocks kuşağı, yani habitable zone'u, türkçesi yaşanabilir bölgesi; venüs yörüngesinin hemen yanıbaşında, güneşten 90 milyon kilometre ötede başlayıp, mars'ı da içine alacak şekilde 210-240 milyon kilometre uzaklığa kadar uzanır.

dünya, bu 90-240 milyon kilometre genişlikteki yaşam kuşağının 150 milyonuncu kilometresinde bir yörüngede döner. dönüşü sırasında ise zaman zaman güneşe 152 milyon, zaman zaman da 147 milyon kilometre mesafede yer alır. yani dünya güneşe 1 milimetre değil, her yıl 5 milyon kilometre yaklaşıp uzaklaşır.

iStock.com


konudan uzaklaşıp küçük bir soruyu cevaplayalım:

peki madem mars ve venüs de güneşin yaşam kuşağının içinde yer alıyor, o halde niçin bunlar yaşama elverişli değiller?

şöyle ki, venüs gezegeni atmosferinin içerdiği sera gazları yüzünden olağanüstü bir küresel ısınmaya maruz kalmış ve yüzey sıcaklığı 450 derecenin üzerine kadar yükselmiştir. atmosferi de dünyadan çok ama çok daha kalın ve yoğundur, yüzeyindeki atmosfer basıncı denizin 1 km altındaki basınçla eşit düzeydedir. aşırı sıcaklık ve hayvani basınç nedeniyle burada elbette yaşam mümkün olamaz. ayrıca çok yavaş döndüğünden, venüs'ün bir manyetik alanı oluşmadığı için güneşin zararlı ışınlarına ve atmosferi aşındırıcı etkisine açıktır.

iStock.com


venüs dünya gibi dönebilseydi ve daha ince bir atmosferi olsaydı, bugün ortalama hava sıcaklığı 32-33 derece olan tropik bir gezegen olabilirdi. kısmet, bu mümkün olmamış...

mars ise küçük ve çelimsiz bir gezegen olduğundan, ısıyı tutacak kalınlıkta bir atmosfere sahip olamamıştır. var olan atmosferini de atmosferden saymak (dünyanın binde biri) epey ayıp kaçacağı için üzerinde ne bir damla su kalmıştır, ne de yaşama dair herhangi bir iz... atmosfersizlikten dolayı tahmin edeceğiniz gibi gündüzleri ortalama -20, geceleri ise -90 derecelerde gezer sıcaklık. gerçi hakkını yemeyelim, ekvatorda öğle saatlerinde hava sıcaklığı kısa süreler için +20 derecelere kadar yükselir.

iStock.com


mars biraz daha; kalın bir atmosferi tutabilicek kadar büyük olabilseydi, şu anda ortalama yüzey sıcaklığı 4-6 derece olan serin fakat yaşanabilir bir gezegen olacaktı. kısmet, olmamış işte...