Dünya Tarihindeki Tüm Evliliklerin %80'ini Oluşturduğu Tahmin Edilen Durum: Kuzen Evliliği
konumuz akraba evliliği. ufku 2 katına çıkaracak bilgi ise şu; dünya tarihinde yapılmış tüm evlilikler göz önüne alındığında bunların neredeyse %80'i kadarının 1. veya 2. dereceden kuzenler arasında yapıldığı tahmin ediliyormuş.
kuzenler arasındaki evlilikler 500'lü yıllarda romen katolik kilisesi tarafından tamamen yasaklanmasına rağmen 1800'lerin ortalarında tekrardan popülerleşmiş. albert einstein, charles darwin ve edgar allen poe gibi kimi entelektüel karakterler de bu dönemlerde kuzenleri ile evlenmekte bir sakınca görmemişler. günümüzde çoğu batı toplumlarında kuzen evlilikleri yasal olarak yasak. yasak olmasa bile kültürel olarak bir tabu olarak görülüyor. mesela amerika'da çoğu eyalette yasakken 19 eyalette bazı yasaklar olmakla beraber kuzen evlilikleri serbest. ingiltere'de hiçbir zaman yasaklanmamış. bunun nedeni de aristokrasi kurumunun varlığından geliyor.
işin sağlık tarafında da elbette akla doğacak olan çocukların sağlığı geliyor
(buraları aşağıda referans verdiğim makaleden çevirerek yazıyorum. kendi görüşlerim olmadığı gibi konunun uzmanı da değilim)
britanya ve pakistan'da yapılan bir araştırmaya göre kuzen evliliklerinden doğacak çocukların "hayatlarını tehlikeye atacak bir sorun" ile doğma ihtimalleri diğer evliliklerden (kuzen olmayan ebeveyn) doğan çocuklara göre 2 katıymış. bu göze alınamayacak çok ciddi bir risk gibi görülüyor. öte yandan kuzen evliliklerini savunanlar da olaya şuradan yaklaşıyor. bu tip riskli doğumların toplam doğumlar içerisindeki oranı %6. yani akraba olmayanlar arasındaki doğumlarda bebeğin "hayatlarını tehlikeye atacak bir sorun" ile doğma ihtimali %3 iken kuzen ebevyn'erde bu ihtimal %6 ama aynı oran 30 ve 40 yaş üzeri anne olan kadınlarda da söz konusu. yani biz 30 veya 40 yaş üzeri kadınlara bu oran ikiye katlanıyor diye anne olmayı yasaklayamıcağımıza göre kuzenler arası evliliği ve çocuk sahibi olmayı da yasaklayamayız diye bir karşı görüş varmış.
kuzen olma durumu da kendi içinde karmaşık bir durum
mesela duble kuzen diye bir şey var. yani iki kız kardeş kendi ailelerinden 2 erkek kardeşle evleniyorlar. bunların çocukları duble kuzen oluyor. ya da çapraz veya paralel kuzen olma durumu var. paralel kuzen babanızın erkek kardeşinin çocuğu, çapraz kuzen ise babanızın kız kardeşinin çocuğu diyebiliriz kabaca. özetle işin içinden çıkılması zor bir durumlar bunlar.
dünyada bu tip evliliklerin oranı %10'lar civarındaymış. bazı toplumlarda bu oran %50'lere çıkabiliyormuş.
"türkiye'deki durum ne acaba?" diye merak ettim ve basit bir google search ile 10 mayıs 2017'de türkiye istatistik kurumunun yayınladığı istatistiklerle aile, 2016 raporuna ulaştım.
bu dökümanda "akraba" kelimesini arattığımda karşıma şu bilgi çıktı:
eşi ile akraba olduğunu beyan eden bireylerin oranı %23,2 oldu.
aile yapısı araştırması, 2016 sonuçlarına göre; 15 ve üzeri yaşta olup evlilik deneyimi yaşamış bireylerin eşleri ile akraba olup olmadıkları incelendiğinde, bireylerin %23,2'sinin eşi ile akraba olduğu görüldü.
istatistiki bölge birimleri sınıflaması (ibbs) 1. düzeye göre; akraba evliliklerinin en yaygın olduğu bölge %42,6 ile trc güneydoğu anadolu (gaziantep, adıyaman, kilis, şanlıurfa, diyarbakır, mardin, batman, şırnak, siirt) oldu. akraba evliliklerinin en düşük oranda görüldüğü bölge ise %8,9 ile tr2 batı marmara (tekirdağ, edirne, kırklareli, balıkesir, çanakkale) oldu.
yani dünya ortalamasının üzerindeyiz gibi duruyor ama bu tip evliliklere daha sıcak bakan toplumlara göre de biraz daha tutucuyuz diyebiliriz.
not: hiç bir yorum veya çıkarım yapmamaya dikkat etmeye çalıştım. herkes kendi yorumunu ve çıkarımlarını yapabilir. dediğim gibi konunun uzmanı veya tarafı değilim. ilginç bir makale okudum çevirdim diyelim. buradaki bilgilere veya bakış açılarına tepkisi olanlar bana değil aşağıdaki referans linkine giydirirlerse sevinirim.
