Geçmişten Beri Değiştiremediğimiz Düşünceleri ve Travmaları Tedavi Etme Yöntemi: Şema Terapi
*sürekli size soğuk davranan kişilerle mi ilişkiler yaşıyorsunuz?
en yakın hissettiğiniz kişilerin bile sizi umursamadığını ya da yeterince
anlamadığını mı düşünüyorsunuz?
*aslında bir şekilde kusurlu olduğunuzu ve sizi gerçekten tanıyan birinin
sizi sevip kabullenmesinin olasılıklı olmadığını mı düşünüyorsunuz?
*başkalarının ihtiyaçlarını kendinizinkilerden önde mi tutuyorsunuz?
böylece ihtiyaçlarınız hiç karşılanmıyor mu- hatta ihtiyaçlarınızın
neler olduğunu bile bilmiyor musunuz?
*başınıza korkunç bir şey gelebileceğinden-ciddi olmayan bir boğaz ağrısının
bile ciddi bir hastalığın belirtisi olabileceğinden mi korkuyorsunuz?
*çevrenizden ne kadar takdir ve onay alırsanız alın, hala bunu aslında
haketmediğinizi düşünüyor ve kendinizi mutsuz mu hissediyorsunuz?
biz bu kalıplara şema diyoruz.
psikanalitik psikoterapinin varsayımlarından bir tanesi, çocukluk acılarımızı tekrarlayıp durduğumuzdur. freud buna tekrarlama zorlantısı adını vermiştir. alkolik bir kişinin çocuğu bir alkolikle evlenir. taciz edilen çocuk ya bunu tekrar eden biri ile evlenir ya da kendisi istismar eden yetişkin olur.
bilişsel terapinin temel sınavı yaşamımızdaki düşünce şeklimizin (bilişler) hissettiklerimize (duygular) yön verdiğidir. duygusal sorunları olan kişiler gerçekleri çarpıtma eğilimindedirler. şemalar, belli durumları abartılmış, çarpıtılmış şekillerde değerlendirmemize neden olurlar. bilişsel düğmelerimize basarlar.
şema, bir örüntü veya temadır; çocuklukta başlar ve yaşam boyu tekrar eder. tema, terk edilme ve güvensizlik veya duygusal yoksunluk veya diğer herhangi bir şema olabilir.
sonuç olarak ortaya çıkan şudur: yetişkin olarak, çocukluğumuzda bize en çok zarar veren durumları tekrardan yaratmayı başarıyoruz. bir şema özyıkıcıdır. hastalar tıpkı 'ışıkta yanan bir pervane' gibi şemaların tetiklediği durumlara doğru çekilirler. bir şema bizim kendilik algımıza, sağlığımıza, diğerleri ile olan ilişkimize, işimize, mutluluğumuza, ruh durumlarımıza zarar verir. hayatımızın her yönüne dokunur. şemalar hayatta kalmak için çok savaş verirler. bunu sürdürmek için güçlü bir itilme hissederiz. biz şemayı biliriz. acı verse bile rahat ve tanıdıktır. bu yüzden değiştirmesi çok zordur. ayrıca şemalar genellikle çocukken yaşadığımız aileye uyum sağlayabilmemiz için gelişmiştir. belki bu örüntüler biz çocukken gerçekçiydi; ancak artık yararlı bir amaca hizmet etmeseler bile bizim onları sürdürmeye devam etmemiz sorunun kendisidir.
çevremizdeki en önemli etken ailemizdir. daha geniş kapsamda aile ortamımız erken dönem dünyamızın şekillendiricisidir. biz bir şemayı görselleştirdiğimiz zaman, neredeyse her zaman çocukken içinde yaşadığımız ailemizden bir dramayı canlandırıyoruzdur.
bilişsel davranışçı terapi üzerine inşa edilmiş yenilikçi ve bütünleştirici terapi yöntemi.
nedir peki bu bilişsel davranışçı terapi? en basit ifadeyle duygularınızı bilişlerinizin oluşturduğunu söyler ve çarpıtılmış bilişlerinizin yerine daha sağlıklı ve işlevsel olanıları koymayı amaçlar.
bilişsel davranışçı terapide daha çok duruma odaklanılır. daha sonra herşeyin kökenine inilir. yani yukarıdan aşağıya doğru bir işleyiş vardır. tabii benim doğrularım bana söyleminde inatçı olup varolan ve sizi rahatsız eden ruh haline devam etmek bir tercih. o nedenle bunun gibi düzeltilmesi bdt ile mümkün görünmeyen veya düzeltildikten sonra tekrar eden bozukluklar için yeni bir yöntem ortaya konmuş. şema terapi.
şema terapi ile bdt arasındaki temel fark görünenle değil temelde yatan çekirdek bilişlerle ilgilenmesi. yani sizin direkt şemalarınıza odaklanır. bu şemalar erken çocukluk döneminde oluşmuş olup değiştirilmesi oldukça zor düşünce kalıpları ve bilişlerdir.
değiştirilmesi ciddi anlamda çok zordur çünkü bu artık kişinin kimliği haline gelmiştir. bir şema ne kadar acı versede tanıdık olduğu için güvenli ve rahatlatıcı görünür. örnek verecek olursak duygusal yoksunluk şeması olan bir kişi sürekli aynı şemaya sahip kişiler seçer. çünkü sadece o kişiler şemaları tetikleyebilir. bu 3 uyumsuz baş etme biçiminden biridir. şema teslimi. bugüne değin aşkın ne olduğuna dair bence en bilimsel cevabı bu şema terapisi veriyor. şema kimyası. sözlükte başlığının bile olmaması enteresan.oda ayrı bir entry konusu olur artık.
şema terapi hastayı şemalar konusunda eğitmekle ve farkındalığı arttırmakla başlar. terapist hastaya hayatı yeniden keşfedin kitabını okumasını sağlar ve danışan kişi şemalarını ve tepki biçimlerini keşfeder. dediğim gibi şemaların değişmesi iyileşmesi o kadar zor ki zaman zaman şemaya teslim olup umutsuzluğa kapılabilir insan. ama kararlılığı sürdürürseniz emin olun artık kontrol sizde oluyor. bu arada bu terapi borderline kişilik bozukluğu olan hastalar için geliştirilmiş. o derece etkili olmuş ki ileri derecede kişilik bozuklukları için bile uygulanabilir hale gelmiş. o yüzden öğrenilmesi öğretilmesi gereken bir yöntemler biçimidir benim için.
