İlginç Bir Osmanlı Dönemi Kültüründen Gelen Pabucu Dama Atılmak Deyimi

devir osmanlı devri.

yemeni denilen pek rahat bir pabuç vardır, malum. işte bu yemeniyi yapanların bulunduğu arastalar var hani. burada imal edilen yemenilere bir kullanma ömrü biçiliyor, ben diyeyim altı ay.

misal; bir yemeni aldınız da, size vaadedilen süreden önce yıprandı, giyilmez hale geldi.
hemencik yemeniyi alıyor ve kethudaya götürüyorsunuz. ol zemanların tüketici derneği başkanlığını da üstleniyor bu zât-ı muazzam.

"kethuda efendi kethuda efendi, kasımın yetmişinde bir yemeni aldım şu agop ustadan. üç biraderlerin ilki daha yeni düşmüştü de kirayı yeni ödemiştik. gel gör ki ne hale geldi sağ teki" biçiminde şikayet eder, kimileyin tumturaklı bir söver.

bunun üzerine kethuda yemeniyi alır eline bakar ve yemeni ustalarının en kıdemlilerini yanına çağırıp hep birlikte ayrıntılı bir inceleme yaparlarmış. yemeni kullanım hatasından mı yoksa yapım hatasından mı bozulmuş deyu.

eğer kullanım hatası ise tüketiciye bilgi verilir yok eğer yapım hatası ise eyvahlar olsun;
yemeniyi yapan usta lonca merkezine çağrılır ona yemeni gösterilirmiş. ceza olarak da o bozuk olan ile birlikte dükkanındaki tüm yemenileri de, havasız, karanlık, izbe bi yer olan dükkanın zeminindeki dama atılır burada çürümeye terkedilirmiş. bu yemenici de hatalı ve hileli ürününden dolayı ceza almış olur ve hatta dükkanı kapayıp o mekanlardan hızlıca uzar, kendine yeni iş ararmış.

böyleyken böyle.