Isaac Asimov'un Üç Robot Yasası ve Robot Hikayelerini Yazma Öyküsü
3 Robot Yasası nedir?
1) bir robot bir insana zarar veremez ya da bir insanın zarar görmesine seyirci kalamaz.
2) bir robot 1. kuralla çelişmediği sürece bir insanin emirlerine uymak zorundadır.
3) bir robot 1. ve 2. kuralla çelişmediği sürece kendisinin zarar görmesine izin veremez.
Ortaya çıkış öyküsü şu şekilde
isaac asimov, dönemin bilim kurgu dergilerinde yayınlanmakta olan ve robotları kötü olarak lanse eden hikayelerden baymıştır. tam bu dönemde; astounding science fiction dergisinin 1938 yılı aralık sayısında lester del rey isimli bir yazar tarafından yazılan, helen o'loy isimli bir hikayede ilk kez bir robotun sempatik olarak okuyucuya betimlendiğini görerek acayip bir mutluluk duygusuna kapılır, kendisinin de sempatik ve iyi huylu robot hikayeleri yazması gerektiğini düşünmeye başlar. amazing stories isimli bir başka bilim kurgu dergisinin 1939 yılı ocak sayısında ise, eando binder tarafından kaleme alınan i, robot isimli bir hikaye yayınlanır, bunu da okumuş olan asimov, bir robot hikayesi yazmak konusunda artık iyiden iyiye gaza gelmiştir.
10 mayıs 1939'da ilk robot hikayesine başlayan asimov, bu hikayesini ancak iki hafta sonra bitirebilir. hikaye çocuk bakıcısı bir robotu konu almaktadır. astounding science fiction dergisiyle yayınlanması için temasa geçen asimov, hikayenin helen o'loy'a çok benzediği gerekçesiyle ret cevabı alır. daha sonrasında bu hikaye, super-science stories dergisinin 1940 yılı eylül sayısında strange playfellow başlığı altında yayınlanır.
bu noktadan sonra asimov, parça parça robot hikayeleri yazmaya devam eder
- reason - astounding science fiction - nisan 1941
- liar - astounding science fiction - mayıs 1941
23 aralık 1940 yılında ise astounding science fiction dergisi editörü olan john campbell ile muhabbet ederlerken three laws of robotics olayını geliştirirler hep birlikte (negzel).
hemen arkasından, asimov, bu kanunları irdeleyecek nitelikte bir hikaye olarak kaleme aldığını belirttiği runaround'u yazar. mart 1942'de astounding science fiction'da yayınlanır. bu hikayede, robotics kelimesi dünya tarihinde ilk kez kullanılmıştır. gelen gazla birlikte asimov şu şekilde devam etmiştir;
- escape (paradoxial escape ismiyle yayınlamıştır) - astounding science fiction - şubat 1944
- evidence - astounding science fiction - ağustos 1945
- the evitable conflict - astounding science fiction - eylül 1946
1950'de empire (imparatorluk) serisine başlayan asimov, 8 haziran 1950'de gnome press'ten gelen teklifle, o ana kadar yazmış olduğu tüm robot hikayelerini tek bir kitapta birleştirmeye başlar. kitabı, mind and iron başlığıyla yayınevine vermiştir. daha önce başka bir eserde kullanıldığı için ne kadar karşı çıksa da editörün baskılarıyla kitabın isminin "mind and iron" yerine "i, robot" olmasına razı olur.
yazmış olduğu hikayeler, okuyucuya mantıklı gelmesi için yeniden sıralanmıştır.
kaynak: the caves of steel - introduction - isaac asimov - nyc
Ünlü Bilim Kurgu Yazarı Isaac Asimov'dan Ufkunuzu Genişletecek Alıntılar
Bilim Kurgu Yazarı Isaac Asimov'un Günümüz Türkiye'sini 1980'de Gördüğü Yazı: Cehaletin Kültü
