Jean-Paul Sartre, Nobel Edebiyat Ödülü'nü Neden Reddetti?

Ünlü Fransız yazar ve düşünür Jean-Paul Sartre, 1964 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmış fakat bu ödülü reddetmişti. Sebebini bizzat açıklamış.
Jean-Paul Sartre, Nobel Edebiyat Ödülü'nü Neden Reddetti?
Getty Images/Dominique BERRETTY

nobel edebiyat ödülü'nü reddetmesinin resmi açıklamasını şu şekilde yapmış sartre;

le figaro gazetesinin 23 ekim 1964 tarihli sayısına bir mektup göndererek, ödülü reddetmesinin yol açtığı sıkandal için özür dilemiş. ödüllerin kime gideceğini belirleyen swedish academy'nin karar verdikten sonra değişiklik yapmadığından haberi olmadığını, ancak daha önceleri kurula metuplar yazarak ödülün kendisine verilmesini engellemeye çalıştığını belirtmiş. mektubunda, amacının asla akademi'yi ya da ödülü küçümsemek olmadığını, kendi kişisel ve nesnel görüşleri sebebiyle ödülü kabul etmeyeceğini belirtmiş.

kişisel sebeplerine gelince, sartre, bir yazarın görevi ne olmalıdır anlayışı doğrultusunda göre resmi ödülleri her zaman reddettiğini, bu yüzden nobel'i reddedeceğinin de önceden tahmin edilmesi gerektiğini açıklamış. aynı nedenlerden dolayı frankofon dizbağı legion of honour'u geri çevirdiğini ve college de france'da görev almayı da reddettiğiini, hatta kendisine önerilse ordera lenina'yı bile reddedeceğini eklemiş. sartre'a göre bir yazarın resmi kurumlarca bahşedilen böyle bir ödülü kabul etmesi, onun kişisel hedeflerini ödül veren bir kuruma göre yönlendirmesi anlamına geliyormuş, her şeyden önce, bir yazarın kendisnin bir "kurum" a dönüştürülmesine izin vermemesi gerektiğine inanıyormuş.

sartre, nesnel nedenleri arasında, doğu ve batı arasındaki kültürel alışverişin insanlar ve kültürler arasında, herhangi bir kurumun aracılığı olmadan yapılması gerektiği tezini öncelikli neden olarak göstermiş. ayrıca, sartre'a göre, geçmişteki ödüllerin dağıtımı da her ideoloji ve ulustan yazarları eşit bir şekilde temsil etmemekteymiş. ödülü kabul etmesinin haksız yorumlara yol açabileceğini düşünüyormuş.

sartre resmi açıklamasını isveç halkından özür dileyerek bitirmiş.