Muska Nedir?
muska, arapçadan geçmiş bir kelime olmakla anlamının kökenini nüsha oluşturmaktadır. nüsha ise; kopya, bir kitabın temize çekilmiş hali dikkatle yazma, temize çekme anlamlarına gelmektedir. grekçede ise telesma, arapçada tilasm, eski türkçede ve osmanlıca’da tılsım yani; herkesin bilip çözemediği gizli şey. gizli sır. fevkalâde kuvvet ve tesiri hâiz olan şey. definenin bulunmasına mâni olan mevhum şey. yine muska aynı şekilde osmanlıcada muskıt ile de ilişkili gibi görünmektedir. muskıt , düşüren, ıskat eden.anlamlarına gelmektedir. iskat ise; düşürmek, düşürülmek, aşağı atmak, hükümsüz bırakmak, silmek, ölünün azaptan kurtulması ümidi ile ölen kimse nâmına dağıtılan sadaka anlamlarına denk gelmektedir.
orta asya ve mezopotamya'dan mısır, akdeniz ve kuzey ülkelerine kadar geniş bir coğrafyada muskanın geçmişi izlenebilmektedir.
gizli güçleri bir yazı ya da imle ifade etme hünerine araplar "sihr" ya da türkçedeki söylenişiyle "sihir" diyorlar. türklerdeki karşılığı "bükü", "bügü", "bögü" ya da bugünün söyleyişiyle "büyü".
kaşgarlı mahmut, oğuzların muskaya, yazılı belge anlamına gelen "bitig" dediklerini belirtiyor . islamiyet ve arap kültürünün etkisine girildiğinde "bitig"in yerini, bugün de kullanılan "muska" sözcüğü alıyor.
“mezopotamya kökenli efsanelerde muska kuş adam anzu ve kader tabletleri'ne bağlanarak açıklanmaktadır; mezopotamya’da mö 1700'lere tarihlenen bir efsaneye göre, tanrılar insanların kaderlerini tabletlere yazar, gökyüzüne asarlarmış.böylece insanların başına neler geleceği belli olurmuş.” bir gün kuş adam anzu gökyüzünde asılı duran kader tabletleri'ni çalmış. dünyada kargaşa başlamış.kaderleri kuş adam'a bağlanan insanlar çok korkmuşlar.korunabilmek için yollar aramışlar.silindir biçiminde ya da yassı mühürlerin üzerine kazıdıkları resim ve şekillerle muska hazırlamayı, bu yolla doğaüstü yaratıkların yardımını sağlamayı öğrenmişler.usta büyücüler yetişmiş.tanrılar uzun uğraşlardan sonra kuş adam anzu'dan kader tabletleri'ni geri alıp, gökyüzündeki yerlerine asmışlar.insanlar yeniden kaderlerine kavuşmuş. ama bir kez büyü dünyasıyla tanışınca kötülüklerden korunmak, sağlıklı, mutlu ve güvenli yaşayabilmek için, umutlarının gerçekleşmesi dileğiyle muskaların gizemli dünyasına sığınmayı sürdürmüşler.”
insanların hastalığı ,ölümü anlayabilmek ve sağaltmak için; tılsımlarda düşlenen doğaüstü yaratıkların benzeri heykeller ve resimleri yapılmaya başlamışlar . böylece idoller ve muskalar ortaya çıkmış . orta asya türk kültüründe düşsel ve gerçek dünyalar şamanlar aracılığıyla ilişkilendirilir. türk toplulukları içinde muska olarak kullanıldığı belirtilen bitig de şamanlar tarafından hazırlanır. deri vb. üzerine çizilmiş bazı figür ve gizli işaretlerden oluşmaktadır . günümüze dek yansıyan örnekleri görülmektedir;
saçları omuzuna dökülen adam başı diğeri geyik başına benzeyen iki başlı bir yaratık tanımlanıyor. bir selvi ağacının arkasında duran yaratığın bir elinde ney, bir elinde def vardır. bu şekille birlikte bazı harf ve çızgilerle yapılan muskanın kullanımı şöyle olduğu söylenmekte; "bu tılsımı tilki derisine şems sümbülenin yedinci derecesinde iken yazıp götüre cümle alemin gözüne şirin görüne, cemi amali (bütün işleri) rast gele."
"horlamayı kesme muskası"nda kağıda meryem suresi'nin ilk yedi ayeti düz biçimde yazılır. yolculuğa çıkan bir kimsenin gece bir yerde uyuyup kalmaması, kötü ruhların saldırısına uğramaması için yapılan muska, "saç dökülmesini önleme", "ya kısmet", nazara karşı yapılan "ya adem" muskaları, "uğur muskası", evliliği süresince mutlu olması için geline kına yakılırken kullanılan "kına uğuru muskası", yeni evlenen kadının ilk çocuğunun erkek ve yakışıklı olması ıçin yapılan "döl muskası", "burç değişmelerinde kötülüğü önleme muskası", "gelin ve güveyi bağlama muskası" gibi birçok muska vardır.
medet ummaktan. başka birine duyulan öfkenin yansıması her ne denilirse densin, hep ve her şeyin kolay yoluna kaçmanın tarihini anlatır muska. bügü, tılsım her ne denirse densin, insanın işini ne kadar kadere bırakmak istemediğinin bir ifadesi olsa da , halen öğrenilecek o kadar semptom, o kadar sağaltım varken. işin kolayına kaçmaktan bahsediyorum. kilo vermeyi denemek yerine horlamayı kesme büyüsü, biriyle problemini çözmektense, büyü. tarihi adem ve havva’ya dek dayanan bu telkin, bu sahte iyileşme biraz masalsı yanından kuvvet almakta, varlığını sürdürmesinin sebebi masallar olabilir, bir de insanın değişmeyen doğası.
hadiste: "şu bir gerçek ki üfürük, muskacılık, şirinlik büyüsü, kısmet açma muskası gibi şeyler çirkin görünümleridir." (ibn mâce, tıb 39; elbânî; sahî- ha, 1/648)
"korunma ve kurtulma ümidiyle üstüne giysisine bir şey asan, şirke bulaşmış olur."
"üstünde muska taşıyanın allah hiçbir işini tamamlamasın; üstünde nazarlık boncuk taşıyanı allah korumasın!" (heytemî; zevâcir, 1/130. )
Türk Mitolojisinde Yağmur Yağdırdığına İnanılan Kutsal Taş: Yada
