Orta Çağ'ın Karamsar Halinin İnsan Ruhunun Derinliklerine İşleyen Güzelliği: Orta Çağ Müziği
karanlık orta çağ, salgın hastalıkların ve savaşların, dinin etkili olduğu bir dönem. medieval müzigi, dönemin karamsarlığının içinde insan ruhunun derinliklerine işleyen bir güzellik barındırmaktadır. kralların ve halkın müziği hem zaferi hem de korkuyu yaşatır. orta çağ avrupa müziğinde islam dinin tınılarını bile bazen işitebilirsiniz. bu büyüleyici ve yeniliklere kapalı dönem kendine özgü müziğiyle tüm hikayesini anlatmaktadır.
orta çağ müziği, hristiyanlığın gelişme yıllarından 15.yüzyıl başlarına dek etkisini sürdüren geniş bir dönemi kapsar.orta çağ'da müzik yapma, müzikle ilgilenme olayı tümüyle kiliseye bağlıdır fakat 11.yüzyıldan itibaren din dışı müzikler de yapılmaya başlamıştır.
orta çağ müziği temel olarak üçe ayrılır:
1- ambrosius ezgileri
2- gregorius ezgileri
3- troubadour ezgileri
aziz ambrosius ve aziz gregory'nin düzenlemeleriyle kiliseye giren müziğin kilise dışına çıkması şövalyelik kurumu sayesindedir. özellikle haçlı seferleri orta çağ'da din dışı müziğin gelişmesine katkıda bulundu. savaş, kahramanlık ve evlerinden uzak olan şövalyelerin aşk hakkında ateş başında toplanarak söyledikleri ezgiler orta çağ halk müziğinin ilk tohumlarıydı. xi. yüzyılda fransa'da ortaya çıkan troubadour ismi verilen gezginler müziğin halk arasında yayılmasına öncülük ettiler. xiii. yüzyılda yaşamış adam de la halle, ismini bildiğimiz ilk troubadour. daha doğrusu arras doğumlu olduğu göz önünde bulundurulursa trouvère. din ve halk müziğinin bir arada görülmeye başladığı bu dönemden rönesans'a kadar geçen dönem ise gotik müzik olarak adlandırılmıştır. çok sesliliğin gelişmesi yine bu döneme rastlar. ispanya'da ise kastilya'nın bilge hükümdarı x. alfonso'nun derlediği cantigas de santa maria orta çağ müziğinde önemli bir yere sahiptir. şurdan dinlenebilir:
ülkemizde ensemble galatia isimli grup, bu müziği devam ettirenlerden:
ayrıca macar asıllı müzisyen arany zoltan da medieval müziğin başarılı bir temsilcisidir. kendisinin youtube kanalında orta çağ müziğinin en güzel örnekleri dinlenebilir:
saltarello ve non é gran cousa benim favorilerim arasında. bu eserler sadece orta çağ müziğinin değil aynı zamanda uzun zamandır gerçek müzik dinlemediğimizin de örnekleri:
