Rus Edebiyatında Sizi Binbir Karakteri Hatırlamaktan Kurtaracak Rus İsim Sistemi Kılavuzu

örneğimiz: avdotya romanovna raskolnikova.

1. rusçada istisnasız her kişinin 3 ismi vardır: 

isim + babanın ismi + soyad.
örneğimizde avdotya kızın ismi, roman babasının ismi, raskolnikova ise soyadı oluyor.

2. bu isimlendirme biçimi ise erkek ve kıza göre değişiklik gösterir:

erkek ise, babanın ismi -oviç ile biter.
kızlarda ise -ovna olarak biter:

avdotya + roman(ovna)
radyan roman(oviç)

3. yine soyadlarda da erkek ve kıza göre ufak bir fark vardır, kız soyadları sonuna -a alır. erkek soyadları almaz.

avdotya romanovna raskolnikova
rodion romanoviç raskolnikov

bu ikisi kardeşler bildiğiniz gibi.

4. peki rus film ve edebi eserlerinde neden sürekli iki isim görürüz?

avdotya romanovna şunu yaptı, radyan romanoviç bunu yaptı vs gibisinden.

çünkü ruslarda bizdeki gibi - bey, -hanım kullanılmaz.

bunlara denk düşen gaspadin ve gaspaja var ama kullanılan yere göre şöyle oluyor: konuştuğunuz kişi rus ise ve sizden yaşça büyükse veya yeni tanıştırılmışsınız aranızda bir konuşma geçiyor ise veya aranızda belirli bir saygı mesafesi var ise, bu kişiye "avdotya hanım" yerine geçen "avdotya romanovna" şeklinde seslenirsiniz. türkçede sanki saygı göstermeniz gerek ama siz bu kişiye ismiyle sesleniyormuşsunuz gibi bir hava oluyor ama öyle değil. dediğim şekilde kullanılır ve abartmadan ama mümkün olduğunca konuşurken bu isim dile getirilir.

- avdotya romanovna, geçen gün bir makale okudum, bu konuda size bilgi vermek isterim.

gibi.

5. şimdi gelelim zurnanın zırt dediği yere:

siz bu insana avdotya romanovna şeklinde hitap ediyorsunuz, fakat rusçada kişinin yakınları, kendisine asla formal ismiyle hitap etmez. o ismin mutlaka kısaltılmış ya da sevimlileştirilmiş bir versiyonu vardır.

elena: lenoçka
maria: maşa
anna: aniçka
daria: daşa
natalya: nataşa
ivan: vanya
dimitry: dima

gibi. ve fakat bazı isimlerin bu hali, ismin kendisine benzemeyebilir:

alexander: saşa
avdotya: dunya

gibi.

bu hadisenin kötü tarafı ise, bu şekildeki isimlerin tek versiyonu yoktur, ismi mariya olan birine arkadaşı: maşa, annesi marunya, kardeşi maruşka diye seslenebilir.

dolayısıyla, avdotya romanovna raskolnikova'nın maceralarını okurken:
avdotya romanovna raskolnikova
avdotya romanovna
dunya
dunechka

aynı kişidir.

bir rus kitabında ortalama 50 karakter olduğunu düşünürsek, işte bu edebiyatı takip etmek isteyip delirenlere yol gösterecek olan kılavuz budur.