Trafikte Yaya Ölümlerinin Eskiye Göre Artmasının Başlıca Sebebi: Peltzman Etkisi

1960'lı yıllarda amerika birleşik devleti'nde arabalara emniyet kemeri takma zorunluluğu getirilir

hatta bu emniyet kemeri ile sınırlı kalmaz bir dizi güvenlik önlemi daha öngörülür. (ayna, fren, lastik)

arabalarda emniyet kemeri uygulaması yürürlüğe girmeden önce sürücüler daha temkinli ve yavaş olmak zorundaydı. zira olası bir kaza yüksek ihtimalle ölümle sonuçlanıyordu. ancak daha temkinli ve düşük hızlarda araba kullanmanın da farklı maliyetleri vardı: yolda geçirilen zaman, insanların yaşadığı stres, bunalmışlık hissi vs.

bu uygulama birkaç yıl yürürlükte kaldıktan sonra 1975 yılında sam peltzman bir çalışma (the effects of automobile safety regulation) yayımlar.

peltzman'a göre arabaların güvenli hale gelmesi, sürücülerin daha hızlı araba kullanmasına yol açıyordu. zira eskiden yolda daha az zaman geçirmenin, daha az strese girmenin ve saatte 70 km ile gitmenin maliyeti ölüm iken, emniyet kemerlerinin kullanılmasıyla beraber bunun maliyeti birkaç sıyrık ve biraz maddi zarar haline gelmişti.

şaşırtıcıdır ki sürücülerin çoğu birkaç sıyrık ve biraz maddi zararı, arabalarını daha hızlı kullanmanın uygun bir maliyeti olarak düşündü. yani yolda zaman geçirip strese girmektense, emniyet kemerini takıp saatte 70 hatta 80 km hızla gitmek, yolda daha az zaman geçirmek pek çok sürücünün tercihi oldu. ancak bu durumun sonucu endişe vericiydi.

peltzman'ın çalışmasına göre emniyet kemeri uygulaması, aradan geçen yıllar boyunca kazaları ve kaza sonucu gerçekleşen ölümlerin oranında bir azalmaya önayak olamamıştı. yaşanan kazalarda, sürücülerin ölüm oranında fazla bir değişiklik olmadığını kaydeden peltzman, yaya olarak trafikte bulunanların bu uygulamadan esas zararlı çıkanlar olduğunu keşfetti. o yıllarda uygulanan emniyet kemeri uygulaması yayaların ölüm oranında dramatik bir artışa sebep olmuştur.

peltzman'ın bu çalışması; fayda maliyet analizi ve fırsat maliyeti gibi kavramlarla bugün ekonomi biliminde örnek olarak gösterilir.