Türkiye'nin de NATO'ya Girebilmek İçin Katıldığı Kore Savaşı'na Dair Her Şey
ön not: işbu entry kore savaşının gidişatını, kore'nin neden ve nasıl ikiye ayrıldığını ve bölgedeki diğer güçlerin bölgenin kaderini belirlemesini anlatmaktadır.
kore adasının bulunduğu bölgede 1392 yılında joseon krallığı kurulmuştu ve kore yarım adasının tamamında bu ülke hüküm sürmekteydi. joseon krallığı son zamanlarında çin'in etkisi altında kalmıştı ancak 1894-95 yıllarında yaşanan japonya ve çin arasındaki savaş sonrasında japonya iç işlerine karışabileceği bir kore imparatorluğu kurdu. 10 yıl sonrasında yaşanan japon-rus savaşı sonrasında japonya, kore ile bir anlaşma imzalayarak kore'yi sömürgesi yaptı.
japonya'nın kore'yi sömürge yapmasından sonra birçok milliyetçi vatandaş kore'yi terk etti. 1919 yılında çin'de geçici bir kore hükümeti kuruldu ancak diğer devletler tarafından tanınmada, ulusalcıları bir araya getirmede ve birçok konuda başarılı olamadı. 1919 yılından 1925 yılına kadar kore'li milliyetçiler japonlara karşı birçok savaşta rol aldı.
1943 kasımında düzenlenen kahire konferasında çin, birleşik krallıklar ve amerika aldıkları kararla "kore özgür ve bağımsız bir devlet olacaktır" kararını aldılar.
1943 kasımında düzenlenen tahran ve 1945 yılında düzenlenen yalta (kırım) konferanslarında sovyetler birliği avrupadaki galibiyetinden 3 ay sonra pasifikteki müttefiklerinin yardımına gideceğini belirtti. bunun neticesinde sovyetler birliği 9 ağustos 1945 tarihinde, yani hiroshima'ya atılan atom bombasından üç gün sonra japonya'ya savaş ilan etti. 10 ağustos günü kızıl ordu kore yarım adasının kuzey kısımlarını işgal etmeye başladı.
10 ağustos gecesi washington'da kore yarım adasının sovyet ve amerikan güçlerinin bulunduğu yerlere göre ikiye ayrılması kararlaştırıldı. bu karar neticesinde ikiye ayrılmanın en uygun görüldüğü bölge 38. paralel oldu. bu sınır amerikan güçlerinin ulaşabileceğinden daha kuzeyde kalmaktaydı ancak kore'nin başkentinin de bu sınırlar içinde kalması amerikan güçleri için önem taşımaktaydı. sovyet birliklerinin bölgeye girmesi amerikan birliklerine göre çok daha kısa sürede gerçekleşebilirdi ancak 16 ağustos gecesi stalin kızıl orduyu belirlenen sınıra getirdi ve 3 hafta boyunca amerikan birliklerinin güneyden gelişini bekledi.
8 eylül 1945 günü amerikan komutan john hodge, japonya'nın teslimiyetini kabul etmek üzere 38. paralelin güneyinde bulunan incheon'a gitti. hodge, burada ordunun idaresine atandı ve güney kore birliklerini komuta etti. hodge gittiği bölgede kontrolü sağlamak için bazı japon yetkilileri tekrar göreve getirmek istedi ancak karşılaştığı protestolar nedeniyle bu kararından vazgeçti. japon birliklerinin çekilmesinin ardından çin ve rusya destekli kurulan kore halk cumhuriyeti, komünist sempatisinden ötürü amerikan birlikleri tarafından tanınmadı
moskova konferansında daha önceden alınan karar doğrultusunda 1945 aralığında amerikan ve sovyet birlikleri kore'yi bir ortak bir komisyonla yönetmeye başladılar. 5 yıl sürecek ortak yönetim sonrasında iki ülkenin birlikleri ülkeden çekilecek ve yönetim tamamen kore halkına verilerek bağımsız ve özgür bir ülke hedefi gerçekleştirilecekti. ancak bu fikir kore halkı arasında hoş karşılanmadı ve bunun üzerine isyanlar patlak vermeye başladı. bu isyanları bastırmak için amerikan birlikleri 8 aralık günü eylem yapmayı, 12 aralık günü yasa dışı olarak tanımladığı kore devrim hükümetini ve kore halk komitesini yasakladı. olayların büyümemesi için amerikan hükümeti daha sonra sıkıyönetim ilan etti.
ortak komisyonun herhangi bir ilerleme gerçekleştiremediğini gören amerikan hükümeti, birleşmiş milletlerin gözetiminde bir seçim yaptırarak kore'de bağımsız bir hükümetin kurulmasına karar verdi. sovyet yetkililer ve koreli komünistler bu seçimin adil olmayacağını öne sürerek karara itiraz etti, birçok güney kore'li politikacı ise kuzeyden gelen tepkilere karşı boykot etti. 10 mayıs 1948 günü güneyde halk oylaması gerçekleştirildi. kuzey ise 3 ay sonra halk oylamasına giderek meclis seçimini gerçekleştirdi.
seçimlerin sonucunda güney kore hükümeti 17 temmuz 1948 günü ulusal bir anayasa yayınladı ve 20 temmuz 1948 günü syngman rhee'yi devlet başkanı seçti. güney kore cumhuriyeti 15 ağustos 1948 günü resmi olarak kurulmuş oldu. sovyetlerin bulunduğu kuzey kesimde ise sovyetler birliği kim il-sung tarafından yönetilen komünist bir hükümet kurdu.
1948 yılında sovyet birlikleri, 1949 yılında ise amerikan birlikleri kore yarım adasından çekildiler.
bu sırada japonya ile olan savaşını sona ermesinin ardından çin'de komünistler ve milliyetçiler arasında yaşanan iç savaş kaldığı yerden devam etmeye başlamıştı. çin'deki komünist yanlıları manchuria'nın egemenliğini istemekteydi ve kuzey kore hem insan gücü hem malzeme olarak kendilerine destek vermekteydi. savaş boyunca kuzey kore, çin'deki komünistlere 2000 tren vagonu malzeme yardımı gönderdi ve birçok kuzey kore'li savaşta yer aldı.
çin'deki savaşı komünistlerin kazanması neticesinde kuzey kore halkı unutulmadı. 1949 yılında kurulan çin halk cumhuriyeti sonrasında kuzey kore'li vatandaşlar silahlarıyla birlikte evlerine gönderildi, olası bir güney kore istilasında çin, kuzey kore'ye destek vereceğini belirtti.
1949 yılında, güney kore ülkelerinde bulunan komünist gerillalarının sayısını 5000'den 1000'e kadar düşürmüştü. ancak kuzey kore lideri kim-il sung gerillaların başarılı olduğunu düşünmekteydi ve kuzey tarafından yapılacak işgal harekatını güney halkının onaylayacağını sanıyordu. bunun üzerine kim moskova'ya giderek stalin'in desteğini istedi.
4 ağustos 1949 günü sınırda ciddi çatışmalar çıktı, kuzey koreli birlikler sınırın güneyindeki bölgeyi ele geçirdiler. ancak güney kore birlikleri, saldırı fazla ilerleyemeden kuzey kore'li birlikleri geri püskürttü.
stalin, kore'de yapılacak bir savaş için zamanın uygun olmadığını düşünüyordu. çin'li komünist birlikler ise kendi iç savaşlarından henüz toparlanamamıştı. bu sırada güney kore'de amerikan birlikleri bulunmaktaydı. 1950 baharında stalin durumun değiştiğini düşünmekteydi. komünist güçler mao zedong ile kesin zafere ulaşmış, sovyetler ilk nükleer bombalarını yaparak amerikanın elinden bu monopoliyi almış ve amerikan birlikleri kore'yi terk etmişlerdi. amerika çin'deki komünist zaferini durdurmak için doğrudan müdahalede bulunmamıştı. stalin, amerika için kore'nin çin'den daha az önemi olduğunu düşünmekte ve çin'e müdahale etmeyen amerika'nın kore için fazla bir şey yapmayacağını düşünmekteydi. aynı zamanda sovyet güçleri, moskova'da bulunan amerikan büyük elçiliğine gelen kodları çözmüşler ve amerika'nın kore'yi fazla önemsemediği sonucuna ulaşmışlardı. stalin, çin hükümetine vaatlerde bulunarak asya ülkelerine karşı daha agresif bir tutum sergilemeye başlamıştı.
1950 nisanında stalin, kim'e güney kore'yi işgal etme yetkisi verdi ancak bir şartla; eğer gerekirse mao, çin'den takviye destek gönderecekti. stalin, sovyet birliklerinin doğrudan savaşa girmeyeceğini, amerikan birlikleriyle savaştan kaçındıklarını belirtmişti. 1950 mayısında kim ve mao görüşmesi gerçekleşti. mao, amerikan birliklerinin müdahale edeceğinden endişe duyuyordu ancak yine de kim'e destek sözünü verdi. çin, sovyetlerden gelecek olan ekonomik ve askeri yardıma muhtaçtı ancak yine de kore'ye askeri destekte bulundu ve bir ordusunu kore sınırında konuşlandırdı. mao'nun sözleri yerine geldikten sonra savaş hazırlıkları hızlanmaya başladı.
ikinci dünya savaşındaki tecrübeleriyle öne çıkan sovyet generaller kuzey kore'ye giderek danışmanlık görevini üstlendiler. generallerin saldırı planları mayıs ayında sona ermişti. plana göre kore yarım adasının batısındaki kıyıda savaş başlayacak, kuzey koreliler karşı taarruza geçerek seul'u ele geçirecek ve güney kore ordusunu dağıtacaktı. son adım olarak güney kore hükümeti ortadan kaldırılacak ve kore yarım adasının tamamı ele geçirilecekti.
7 haziran 1950 tarihinde kim-il sung kore genelinde bir seçim çağrısında bulundu. 11 haziran tarihinde kuzeyden üç diplomat barış görüşmeleri için güneye gitmişti ancak güney kore devlet başkanı bu görüşmeye katılmayı reddetti. 21 haziran tarihinde kim-il sung planlarda bir değişiklik yaparak batı kıyısından saldırmak yerine sınırda yekün bir taarruza geçme kararı almıştı. kim, planlarının güneyliler tarafından öğrenildiğinden şüphelenmekteydi. stalin, saldırı planındaki değişikliği kabul etti.
kuzeyde bu hazırlıklar devam ederken 38. paralelde birçok çatışma yaşanıyordu. güney kore ordusu, amerikan ordusu tarafından eğitilmekteydi ve amerikan teçhizatlarını kullanmaktaydı. güney kore başkanı rhee, bu saldırılar sonrasında kuzeye giderek işgali gerçekleştirmek istediğini belirtmişti.
ancak gerçekleşecek saldırı istihbaratı hem amerikalı birliklere hem de güney koreli yetkililere ulaşmıştı ve bu saldırıya göre önlem alınmıştı. her iki taraf da saldırı planından karşının haberi olduğunu düşünmüş ve neticesinde herhangi bir saldırı yaşanmamıştı. 23 haziran günü birleşmiş milletler gözlemcileri bölgede araştırma yapmışlar ve herhangi bir çatışma izine rastlamadıklarını belirtmişti.
25 haziran 1950 günü şafak saatlerinde kuzey kore birlikleri, destek ateşleriyle birlikte 38. paraleli geçti. kuzey kore birlikleri önce güney kore birliklerinin ateş açtığını ileri sürmüştü ve amaçlarının "vatan haini rhee'yi tutuklayıp idam etmek" olduklarını söylemişlerdi. savaş ilk etapta batıda bulunan ongjin yarımadasında başlamıştı. güney koreliler haeju şehrini ele geçirdiklerini belirtmişlerdi, bu sebeple ortak karar ilk ateş açanın güney kore olduğu yönünde çıktı.
ongjin'de ilk ateşi kimin açtığının netlik kazanması beklenmeden, kuzey kore birlikleri 1 saat içerisinde 38. paralel boyunca taarruza geçmişlerdi. kuzey kore birliklerinde tanklarla ilerliyor, aynı zamanda ağır top atışları destek oluyordu. güney kore'de tank, anti-tank veya ağır top atışlarını durdurabilecek teçhizat bulunmuyordu. ek olarak güney kore birlikleri o tarihlerde parça parça bölgeden çekilmekteydi.
28 haziran'da rhee bazı devlet yetkilileriyle birlikte seul'dan tahliye edilmişti. 28 haziran gecesi saat 2'de güney kore birlikleri hangang köprüsünü havaya uçurarak kuzey kore birliklerinin gelişini engellemeye çalışmışlardı. köprünün patlatıldığı sırada 4000 mülteci köprüden geçiyordu ve yüzlerce kişi burada hayatını kaybetti. ayrıca köprünün havaya uçurulması neticesinde birçok güney kore birlikleri han nehrinin kuzeyinde kapana kısıldı. güney kore için durum oldukça kötüydü ancak daha kötü bir şey gerçekleşti ve seul, kuzey kore güçleri tarafından ele geçirildi. seul'un düştüğü vakitlerde birçok güney kore birliği şehirde bulunmaktaydı.
28 haziran günü rhee olayları kendi ülkesindeki muhalif politikacılarla ilişkilendirdiğini açıkladı.
25 haziran günü 95,000 kişilik gücü bulunan güney kore ordusu 5 gün sonra 22,000 kişiye kadar gerilemişti. temmuz ayında amerikan birliklerinin ülkeye varmasının ardından kalan güney kore birlikleri amerikan ve birleşmiş milletler komutasına verildi
dönemin amerikan başkanı truman savaşa hazırlıksız yakalanmıştı. amerikan yetkililerinin oluşturduğu asya savunma planında kore bulunmuyordu. hatta savaşın patlak verdiği dönemde truman evinde dinlenmekteydi. amerikan yetkilileri o zamanlar sovyetlerin olası bir avrupa işgalini beklemekte, asya'da herhangi ciddi bir çatışma çıkacağını düşünmemekteydi. ayrıca yetkililer kore'de patlak veren savaşın kısa sürede yayılarak avrupa'ya da sıçrayacağını ve sovyetlerin veya çin'in içinde bulunacağı üçüncü bir dünya savaşına kadar gideceğini düşünmüşlerdi.
ilk etapta amerika bu savaşa müdahale etmekte tereddütteydi ancak japonya'nın oynadığı rolle birlikte amerika savaşta güney kore'nin yanında yer almaya karar verdi. özellikle çin komünist rejimin eline geçmişken, sovyetler birliğinin ve çin'in etkisinin arttığı doğu asya'da komünist rejime denge oluşturabilecek tek ülke japonya'ydı. amerika güney kore'ye doğrudan müdahale etmeyi düşünmüyordu ancak güney kore, japonya ile yakın ilişkiler kurmaya başlamıştı ve bu sebeple güney kore, amerika için önemli bir yer haline geliyordu.
diğer önemli bir etken ise amerika'nın müdahalesi karşısında sovyetlerin olası tepkisini görmekti. truman, kore'de patlak veren savaşın büyüyerek kısa sürede avrupa'ya kadar sıçrayacağından korkuyordu. aynı zamanda amerika'nın veya birleşmiş milletlerin savaştan geri durması gerektiğini savunan herhangi bir yetkili yoktu. stalin ve tito arasında yaşanan olaylar sebebiyle sovyetlerin olası hedefinde bulunan yugoslavya, yunanistan ve italya gibi ülkelerin savunması görevini görmekteydi ve yugoslavya, kuzey kore savaşından önce amerika'nın en çok riskte olarak gördüğü ülkeydi. truman, eğer saldırılara karşı gelinmezse zincirleme reaksiyonla birlikte komünist rejimin birçok yere sıçrayacağını düşünmekteydi. birleşmiş milletler, güney kore'de askeri birliklerin kullanılması onayını verdi ve hemen ardından amerika bölgede bulunan bütün hava ve deniz birliklerini kullanmaya başladı. truman, kara birliklerini harekete geçirmek istemiyordu çünkü kuzey kore birliklerinin hava ve deniz güçleriyle durdurulacağını düşünüyordu.
truman, bu saldırıların sovyetler birliğinin bir taktiği mi yoksa amerika'nın kararını sınamak mı olduğuna karar verememişti. 27 temmuz günü truman'a gelen bir bildiri sonrası amerikan kara birliklerinin de savaşta yer almasına karar verildi.
25 temmuz 1950 tarihinde birleşmiş milletler güvenlik konseyi, istiladan dolayı kuzey koreli yetkililere kınama gönderdi. konseyin kararına veto gücü elinde bulunan sovyetler birliği, tayvan'lı çin cumhuriyetinin birleşmiş milletlerde koltuğunun bulunmasını ancak çin halk cumhuriyeti'nin koltuğunun bulunmamasına karşı protesto etti. davalar görüşüldükten sonra güvenlik konseyi 27 temmuz 1950 tarihinde bir önerge yayınlayarak önergede önerilen ülkelerin güney kore'ye askeri yardım göndermesini talep etti. 27 temmuz günü amerikan başkanı truman, amerikan hava ve deniz güçlerine emir vererek güney rejimine yardım etmelerini söyledi. bunun üzerine sovyetler birliği açıklama yaparak amerika'nın güney kore tarafında askeri müdahaleye başladığını söyledi.
sovyetler birliği, birkaç geçerli sebeple bu savaşın meşru olmadığını öne sürdü. 25 temmuzda gerçekleştirilen birleşmiş milletler konseyinde kuzey kore hükümeti bulunmuyordu, bu da birleşmiş milletlerin yasalarına aykırıydı. ayrıca savaşa birleşmiş milletlerin müdahale etmesinin uygun olmadığını çünkü sınırda gerçekleşen savaşın bir iç savaş olduğunu öne sürmüştü. sovyetler birliği boykottan dolayı konsey toplantılarına katılmıyordu, bu sebeple konsey daha önce alınan kararın geçersiz olduğunu söyleyerek sovyetler birliğinin de aralarında bulunduğu 5 kalıcı ülkenin ortak bir kararda buluşmasını uygun gördü.
bu sırada kuzey kore birlikleri taarruza devam ediyor, güney kore birlikleri ise yekün halde güneye doğru geri çekiliyordu.
saldırı haberi gelir gelmez amerikalı yetkililer kuzey kore'nin, güney kore'yi işgal ettiği haberini başkan truman'a bildirdirdi. truman, diğer yetkililerle görüşerek amerika'nın müdahalesinin mecburi olduğu kararına vardılar ve kuzey kore'nin tavırlarını 1930'lu yıllardaki adolf hitler'in tavırlarına benzettiklerini, bu hatanın tekrar edilmemesi gerektiğini belirttiler. ardından birkaç amerikan firması kore savaşına destek vermek üzere harekete geçirildi. truman'ın bu savaştaki asıl hedefi komünizmin yayılmasını engellemekti ve daha sonra 1975 yılında kore savaşıyla ilgili şöyle bir açıklama yapmıştı ;
"tıpkı on, onbeş, yirmi sene önce almanya, italya ve japonya'da olduğu gibi kore'de komünizm hüküm sürmekteydi. eğer güney kore'nin düşmesine müsade edilseydi, komünist liderler bölgedeki diğer milletleri etkisi altına alacak ve bizim kıyılarımıza kadar yaklaşacaklardı. eğer komünistlere güney kore'nin anahtarı teslim edilseydi bölgedeki bütün küçük devletler komünist ülkelerin sömürgesi olacak ve hiçbir devletin komünist komşularına direnecek güçleri kalmayacaktı"
1950 ağustosunda truman yaptığı açıklamayla kore savaşı için 12 milyar dolar bütçe ayırdıklarını bildirmişti.
başkan truman'a kuzey kore askerlerini havadan bombalama fikri verilmişti ancak truman bu fikri kabul etmedi, yedinci amerikan donanmasına verdiği emirle daha önceden güney kore tarafında savaşa katılması istenen tayvan merkezli çin cumhuriyetinin korunmasını istedi. tayvan hükümeti savaşa katılmak istediyse de, amerika, yeni kurulan çin halk cumhuriyetinin intikam için tayvan'la savaşacağını ve savaşın genişleyeceğini düşündüğü için tayvan'ın talebini kabul etmedi. amerika'nın yedinci donanması tayvan'ı koruma amaçlı bölgedeki denizde bulunduğu için çin halk cumhuriyeti amerika'yı çin'in bölgesinde asker bulundurmakla suçladı.
amerika'nın kore ile ilk ciddi çatışmaları osan savaşı ile başlamış oldu. 5 temmuz 1950 tarihinde amerikan birlikleri osan'da kuzey kore birlikleriyle çatışmaya girdi ancak amerikan birliklerinde kore tanklarına karşı gelebilecek silah bulunmuyordu. bu sebeple 180 kişi öldü, yaralandı veya esir düştü. kuzey kore, güneye doğru ilerlemesini sürdürdü ve amerikan birliklerini pyongtaek, chonan ve chochiwon şehirlerinden geri püskürterek birliklerin taejeon şehrine kadar geri çekilmesini sağladı. daha sonra taejeon şehri de alınarak burada 3602 kişi öldü veya yaralandı, 2962 esir düştü. bu kişilerden birisi amerikan komutandı.
ağustos ayında kuzey kore, güney kore ve amerikan birliklerini güneye doğru püskürtmeye devam ediyordu. truman, kore savaşına ayırdığı bütçede kesintiye gitmişti ve bu kesintinin etkileri kendisini göstermeye başlamıştı. anti-tank, ağır silah ve savaş topu bakımından kuzeye göre yetersiz olan amerikan ordusu kore yarım adasının en güneyine kadar geri çekiliyordu. kuzey kore ilerlemesini sürdürürken güney kore'de bulunan üst kademe memurları ve aydınları öldürerek güney kore'de temizlik yapıyordu. 20 ağustos günü amerika, kuzey kore lideri kim il-sung'a uyarı göndererek kuzey kore ordusunun savaş suçu işlediğini belirtti. eylül ayında birleşmiş milletlere bağlı birlikler korenin güney doğusunda bulunan pusan şehrinin kıyısına ulaşmaya başladı. birlikler kore yarım adasının yaklaşık %10'luk bir alanında yer bulabilmişlerdi kendilerine.
kim il-sung savaşta başarılı olduğunu ve ağustos ayında savaşın sona ereceğini düşünüyordu ancak çinli liderler olaya aynı şekilde bakamıyordu. çin, amerikanın asker çıkarmasını engellemek için kore sınırına 260,000 asker göndermişti ve sovyetlerden bu askerlerin havadan korunmasını istemişti. çin, amerikan birliklerinin incheon şehrine çıkacağını düşünüyordu ve hem sovyetleri, hem kuzey koreyi bu şekilde bilgilendirmiş, kendilerinden bölgede bulunan birliklerin komutasını istemişti.
ağustos ve eylül aylarında süren savaşlarda amerikan ordusu pusan şehrinde direnç göstermiş ve kuzey kore birliklerini püskürterek naktong bulge, p'ohang-dong ve taegu şehirlerini ele geçirmişlerdi. amerikan hava kuvvetleri bölgede yaptıklarıyla kuzey kore birliklerinin lojistik desteğine engel olmuş ve birçok günlük araç ve tren trafiğini kontrolü altına almıştı. kuzey kore birlikleri, hava saldırılarından korunmak için gündüz vakti kapalı yerlerde saklanmaya ve sadece gece vaktinde ilerleme kat etmeye başlamışlardı. kuzey kore'nin lojistik desteğinin kesilmesi için amerikan hava kuvvetleri askeri depoları, petrol rafinerilerini ve limanları, amerikan deniz kuvvetleri ise nakliye noktalarını yok ediyordu. bunun neticesinde kuzey kore birlikleri güneyde yeterli miktarda lojistik destek göremediler. 27 ağustos günü amerikan birlikleri yanlışlıkla çin sınırında bulunan bir yere saldırıda bulundu ve sovyetler birliği, çin'in yapmış olduğu şikayet üzerine birleşmiş milletlerin derhal bölgeye gelmesini talep etti. amerika, bölgede oluşan hasarın tespiti için hint ve isveç yetkililerin bölgeye gelip araştırma yapmasını istedi ancak sovyetler birliği bu öneriye itiraz etti.
bu sırada japonya'da bulunan amerikan garnizonlarından pusan'a destek için sürekli asker ve mühimmat geliyordu. ayrıca san francisco'dan pusan limanına doğru yola çıkan tanklar da bölgeye ulaşmaya başlamıştı. ağustos ayının sonlarında pusan şehrinde 500 tank savaşa hazır bulunuyordu. 1950 eylülünün başlarında güney kore ve birleşmiş milletler komutasındaki birliklerin sayısı 180,000, kuzey kore birliğindeki asker sayısı ise 100,000 olmuştu.
pusan'da bulunan güney kore ve birleşmiş milletler birlikleri dinç ve mühimmat sorunu yaşamazken, kuzey kore birlikleri yorgun ve lojistik sorunu yaşamaya başlamışlardı, ayrıca güney kore birliklerine sağlanan hava ve deniz desteği kendilerinde bulunmuyordu. pusan'da bulunan orduların rahatlayabilmesi için amerikalı general seul'un 160 kilometre uzağında bulunan incheon şehrine bir çıkarma yapma önerisinde bulundu.
pusan savaşının başlangıcından hemen sonra amerikalı general, incheon şehrine çıkarma yapmanın planlarını kurmaya başladı ancak pentagon bu fikre karşı geldi ancak daha sonra onay verdi. 40,000 amerikan ve 8,600 güney koreli birliklerden oluşan bir ordu amerikalı bir komutanın emrine verilmişti. 15 eylül günü bu ordu incheon şehrine çıkarma yaptı ancak ordu incheon şehrinde kuzey kore birlikleriyle karşılaştı. incheon'da çok büyük bir savaş yaşanmamış olsa da, bombalamalardan ötürü şehrin büyük bölümü yok olmuştu.
incheon çıkarmasından sonra ordu pusan'dan kuzeye doğru ilerlemeye başladı. pusan'dan harekete geçen ordu 171 kilometre kuzeye doğru ilerledi ve osan şehrinde incheon ordusuyla bir araya geldi. incheon ordusu, seul şehrinin yakınlarında kuzey kore birliklerini hızlı bir şekilde yenerek ordunun güneyde kapana kısılmasını sağladı. 18 eylül günü stalin, kim-il sung'a bir öneride bulunarak pusan şehrindeki saldırılarını geri çekmesini ve bu orduyla seul'u savunmasını söyledi. bu sırada çin'e bölgede bulunan kuzey kore birliklerinin sayısından veya operasyon planlarından haber verilmemişti. çin, kuzey kore'ye öneride bulunarak eğer incheon yakınlarında en az 100,000 kişilik bir ordu bulunuyorsa düşmanla savaşmalarını, aksi durumda bu orduların kuzeye çekilmesini söylemişti.
25 eylül günü seul tekrar güney kore birlikleri tarafından ele geçirildi. amerikan hava birlikleri kuzey kore'ye ait birçok tankı ve savaş topunu yok etmiş, orduya ciddi hasar vermişti. güneyden kuzeye doğru çekilen kuzey kore birlikleri düzenli değil, dağınık halde çekiliyor ve pyongyang şehrini savunmasız halde bırakıyorlardı. bu geri çekilmeler sırasında sadece 25,000 ile 30,000 arasında kuzey kore askeri kuzey sınırına çekilmeyi başarmıştı. 27 eylül günü stalin komünist liderlerle bir toplantı düzenlemiş ve toplantıda yenilgiden ötürü kuzey kore birliklerinin başarısızlığını suçlamış, sovyet askeri danışmanlarını ise sorumlu tutmuştu.
27 eylül günü kore'de bulunan amerikan komutan başkan truman'dan bir haber almıştı. bu haberde birliklerin 38. paralelin kuzeyine ilerlemesi yetkisi veriliyor ancak sadece eğer orada sovyet veya çin birlikleriyle karşılaşılmazsa veya operasyonu genel itibariyle tehlikeye atacak bir durum olmazsa şartı koşuluyordu. 29 eylül günü güney kore hükümeti eski devlet başkanı syngman rhee tarafından tekrar göreve getirildi. bölgenin ele geçirilmesinin ardından güney kore polisleri, kuzey kore sempatizanı olduğundan şüphelendiği sivilleri idam etti
30 eylül günü çin, amerika'ya bir uyarı göndererek eğer amerikan birlikleri 38. paraleli geçerse çin'in savaşa müdahale edeceğini söyledi. bu sırada çin'li yetkililer, kuzey kore komutanlarını bilgilendirerek olası bir geri çekilme durumunda 1930'lu yıllarda çin'li komünistlerin taktiğini uygulamalarını söylediler ancak bu taktikler kuzey kore komutanları tarafından etkin şekilde kullanılamadı.
1 ekim 1950 tarihinde birleşmiş milletler ordusu kuzey kore birliklerini 38. paralelin kuzeyine kadar püskürtmüştü, güney kore birlikleri ise 38. paraleli geçerek kuzey kore birliklerinin peşine düşmüşlerdi. amerika bu durumda kuzey kore'den koşulsuz teslim talebinde bulunmuştu. altı gün sonra, birleşmiş milletler ordusu güney kore birliklerinin kuzeye doğru ilerlemesine izin verdi. wonsan ve riwon şehirlerine çıkarma yapan birlikler henüz ilerleme kaydedemeden güney kore birlikleri tarafından ele geçirilmişti. ilerlemelerini devam ettiren güney kore birlikleri, amerikan birlikleriyle güçlerini birleştirerek 19 ekim 1950 tarihinde kuzey kore'nin başkenti pyongyang'ı ele geçirmişlerdi. amerikan hava birlikleri kore'nin kuzeyinde bulunan yolu kapatarak kuzey kore liderlerinin çin'e kaçmasını engelliyor, aynı zamanda savaş esirlerini kurtarıyorlardı. ayın sonunda 135,000 kuzey koreli, birleşmiş milletlerin savaş esiri olmuştu.
birleşmiş milletlerin başarısını kullanmak isteyen amerikalı general, kore savaşının genişletilmesi gerektiğini ve çin'deki kuzey kore lojistik noktalarının vurulmasını önermişti ancak başkan truman bu öneriyi kabul etmedi ve çin sınırında dikkatli olmalarını söyledi.
20 ağustos 1950 tarihinde çin devlet başkanı zhou birleşmiş milletlere uyarıda bulunarak "kore çin'in komşusudur. kore'de yaşanan olaylardan ötürü çin halkı endişe duymaktadır." açıklamasını yapmıştı. yani çin kendi güvenliğini korumak için kore'de birleşmiş milletler ordusuna karşı savaşacağını söylüyordu. amerikan başkanı truman bu açıklamayı şantaj olarak değerlendirmiş ve ciddiye almamıştı.
1 ekim 1950 tarihinde, yani birleşmiş milletler birliklerinin 38. paralelin kuzeyine ilerlediği günde sovyet elçi stalin'den mao ve zhou'ya bir telgraf getirmişti. bu telgrafta çin'in kore'ye beş veya altı bölük asker gönderilmesi isteniyordu. bu sırada kim-il sung, çin'in savaşa müdahale etmesi talebinde bulunuyordu. stalin ise açık şekilde sovyetlerin doğrudan savaşta yer almayacağını söylüyordu.
2 ve 5 ekim tarihlerinde süren acil toplantılarda çinli liderler kore'ye asker gönderme konusunda tartışma yaşıyorlardı. mao, askeri müdahalenin gerekli olduğunu söylüyor, zhou ise bu fikri destekliyordu. alınan karar neticesinde çin kore'ye asker gönderecek ve peng dehuai kore'deki çin birliklerinin komutanı olacaktı. peng'den durum özeti istendiğinde söyledikleri "eğer amerika kore'yi fethederse sınırı geçip çin'e işgal girişiminde bulunabilirler" şeklinde olmuştu. 4 ağustos günü tayvan'ın kuşatması planlanıyordu ancak bölgede bulunan amerikan deniz kuvvetleri sebebiyle bu kuşatma beklemeye alınmıştı. bu ordu kore'ye gönderilmek üzere tekrar toparlandı.
stalin'in desteğini almak için zhou ve birkaç çin'li delege 10 ekim tarihinde moskova'ya gitmişlerdi. çin'li devlet adamları burada üst düzey sovyet yetkililerle görüştüler ve stalin askeri mühimmat ve ekipman göndereceği sözünü verdi ancak sovyet hava kuvvetlerinin iki veya üç ay daha süreye ihtiyaçları olduğunu söyledi. sonraki bir toplantıda stalin, zhou'ya sovyetlerin sadece malzeme desteği sağlayacağını, hava desteğini ise gizli bir tarihte sadece çin hava sahasında sağlayacağını söylemişti. çin, sovyetlerden gelecek olan hava desteğini pek kullanışlı bulmamıştı zira destek savaş alanında bulunmayacaktı. sovyetlerden gelen mühimmat desteği ise çin'li yetkililerin beklediğinden daha az sayıdaydı.
18 ekim 1950'de pekin'e geri dönen zhou hemen bir toplantı düzenleyerek mao, peng ve birkaç üst düzey yetkiliyle görüştü ve ardından 25 ekim tarihinde 200,000 çin'li asker kuzey kore'ye giriş yaptı. birleşmiş milletler birlikleri kamuflajlarından dolayı çin'li askerleri tespit etmekte zorlanıyorlardı. çin birlikleri sadece hava karanlıkken ilerliyor, gündüz vakti sadece gözetleme yapıyorlardı. gece ilerlerken veya gündüz herhangi bir durumda eğer uçakla karşılaşırlarsa kımıldamadan duruyorlar ve uçak gidene kadar öyle kalıyorlardı, bu da hava kuvvetlerinin kamuflajlı olan askerleri etkisiz hale getirmesini oldukça zorlaştırıyordu. çin'li birlikler herhangi bir güvenlik ihlalinde bulunanları vurma yetkisine sahiptiler. bu savaş disiplininde olan üç bölüğün an-tung'dan manchuria'ya 460 kilometre ilerlemesi 19 günde gerçekleşmişti. diğer bir bölük ise farklı bir rota izlemiş ve aynı yere 18 günde ulaşmıştı.
bu sırada 15 ekim 1950 tarihinde başkan truman ve kore'deki amerikalı komutan pasifik okyanusundaki bir adada buluşmuşlardı. amerikalı komutan bu toplantıda çin'in savaşa doğrudan müdahalesinin küçük bir ihtimal olduğunu ve lojistik destek fırsatlarının da kaçtığını söylemişti. düşüncelerine göre çin'in manchuria'da 300,000 yalu nehrinde ise 100,000 ile 125,000 arasında askeri bulunuyordu. amerikalı komutan bu askerlerin yarısı bile sınırı geçecek olursa herhangi bir hava desteğine ihtiyaç kalmadan hepsinin temizleneceğini söylemişti.
19 ekim'de yalu nehrini gizlice geçen çin birlikleri ilk saldırı harekatını 25 ekim tarihinde gerçekleştirerek çin-kore sınırında bulunan birleşmiş milletler birlikleriyle savaştılar. çin tarafından gerçekleştirilen bu askeri harekat, sovyetlerin tutumunun değişmesine sebep oldu. çin'li birliklerin savaşa girmesinden yirmi gün sonra stalin sovyet hava kuvvetlerinin hava desteği vereceğini söyledi ve çin'e daha büyük oranda mühimmat desteği gönderme kararı verdi. 1 kasım 1950 tarihinde yapılan onjong savaşında ilk kez çin ve amerikan birlikleri karşı karşıya gelmiş ve bu savaşta güney kore birlikleri ağır darbe almıştı. kore'nin en kuzey bölgelerinde çin birlikleri amerikan birliklerini kapana kıstırmış ve neticesinde birleşmiş milletler birliklerinin gerileyerek ch'ongh'on nehrine dönmesine sebep olmuşlardı. çin'li birlikler ise bu savaş sonrasında dağlardaki saklanma yerlerine geri dönmüş, kaçan orduyu kovalamamıştır. çin'li birliklerin geri çekilme sebebi bilinmemektedir.
birleşmiş milletler, çin'li birlikler geri çekildiği için çin'in doğrudan savaşa müdahil olmadıkların düşünmekteydiler. 24 kasım günü amerikan birliklerinin bir bölümü kore'nin kuzeybatısına, diğer bölümü ise doğusuna ilerliyordu ancak çin'li birlikler burada amerikan birliklerini pusuya düşürmek için bekiyorlardı.
25 kasım günü kore'nin batısında çin'li birlikler güney kore askerleriyle çatışmaya girdi ve ch'ongch'on nehrini ele geçirdi ancak hemen ardından gelen amerikan saldırısıyla ağır kayıplar yaşadılar. amerikan birlikleri geri çekiliyor ancak çin'li birlikler kovalamaya devam ediyordu. çin ve türk birlikleri kunuri nehrinin yakınlarında çatışmaya girdi ve iki gün süren çatışma sonrasında amerikan birlikleri geri çekilmeyi başardı. 30 kasım tarihinde çin'li birlikler kore'nin kuzeybatısındaki bütün amerikan birliklerini temizlemişlerdi. amerikan birlikleri kuzeye ilerlediğinden daha hızlı geri çekiliyordu ve aralığın ortasında 38. paralelin güneyine ulaşmışlardı. bu sırada birleşmiş milletler birliğinin komutanı araba kazasında ölmüş ve neticesinde birleşmiş milletler birliklerinin moralleri zayıflamıştı.
birleşmiş milletler birlikleri, kuzeybatıdan çekilen amerikan birlikleri gibi doğudaki birliklerin de beklenmeyen bir saldırıyla karşılaşmalarından ve çembere alınmalarından korkuyorlardı ancak doğudaki birlikler ağır kayıplar vermeden çin'li birliklerden kurtulmayı ve geri çekilmeyi başarmışlardı. doğudan gelen birlikler 11 aralık'ta hungnam şehrinde savunma hattı oluşturmuş ve 24 aralık tarihinde ağır zaiyat veren kuzeybatıdaki birliklerle buluşmak üzere güneye doğru yola çıkmışlardı. hungnam'dan geri çekilirken yaklaşık 105,000 asker 98,000 sivil, 17,500 araç ve 350,000 ton ağırlığında malzeme pusan'a gidiyordu. geri çekilme esnasında birleşmiş milletler birlikleri hungnam şehrini ve özellikle kalesini kullanılamayacak dereceye getirene kadar tahribat etti. 16 aralık tarihinde truman olağanüstü hal ilan etti ve bu olağanüstü hal 14 eylül 1978 tarihine kadar yürürlükte kaldı. 17 aralık 1950 günü çin, kim-il sung'u kuzey kore ordusunu komuta etme görevinden aldı.
çin savaşa girmesinin haklı sebeplere dayandığını söyledi ve birleşmiş milletler görünümündeki amerikan saldırganlığını buna sebep gösterdi. daha sonra çin, savaşa müdahil olmadan önce amerika'nın çin sınırlarında bulunan hedefleri bombaladığını ve üç kez çin hava sahasını ihlal ettiğini söylemişti.
26 aralık günü çin ve kuzey kore birlikleri üçüncü taarruzlarını gerçekleştirdiler. gece yaptıkları saldırılarda birleşmiş milletler birliklerini çembere alarak saldırılarını gerçekleştirdiler. bu saldırılarda çin'li birlikler doğrudan silah yerine gece vakti beklenmeyen zamanda borazan ve davul gibi yüksek ses çıkaran aletleri kullandılar, bu seslerden korkan askerler silahlarını geride bırakarak güneye doğru kaçmaya başladı. bu sayede çin'li birlikler hem askerlerin bölgeyi terk etmesini sağladı, hem de mühimmat ele geçirmiş oldu. çin'li birliklerin yaptığı bu saldırı neticesinde 4 ocak 1951 tarihinde seul üçüncü kez kuzey kore'ye geçmiş oldu.
bu geri çekilmeler amerikan komutanının nükleer silah kullanmayı düşünmesine sebep olmuştu. nükleer silah kullanarak radyoaktif bölge yaratabilir ve böylece çin'in lojistik desteğini kesebilirdi. ancak nükleer silah kullanmaya başkan truman izin vermedi.
birleşmiş milletler birlikleri batıda suwon'a, ortada wonju'ya, doğuda samcheok'un kuzeyine kadar geri çekilmişlerdi. savaşın büyük oranda yaşandığı ve dengelendiği bölgeler buralardı. çin birlikleri ilerledikçe lojistik imkanları zorlaşıyordu, bu sebeple seul bölgesine yeterli miktarda malzeme ulaşamıyordu. ocak ayının sonlarında amerikan birlikleri çinli birliklerin bölgeyi terk ettiğini görünce bölgede keşif yapmaya başladılar. amerikan birlikleri ve birleşmiş milletler birlikleri bir araya gelerek han nehrini geçtiler ve wonju şehrini tekrar ele geçirdiler.
ocak ayındaki ateşkes görüşmeleri başarısız olunca birleşmiş milletler çin halk cumhuriyetini bölgede saldırgan olarak nitelendirdi ve çin'li birliklerin kore'den geri çekilmesini talep etti.
şubat ayının başlarında güney kore birlikleri ele geçirilen bölgelerdeki gerillaları ve sempatizanları etkisiz hale getirmeye başladılar. operasyon sırasında geochang katliamı ve sancheong-hamyang katliamları gerçekleşti. şubat ayının ortalarında çin'li birlikler karşı taarruza geçti ve hoengseong'da zafere ulaştılar ancak bu zafer daha sonra chipyong-ni'nin merkezinde baskılandı. ardından amerikan ve fransız birlikleri kısa süren bir savaşa girdiler ve bu savaşta 5600 güney kore, amerikan ve fransız birliği 25,000 çin'li birlik tarafından çevrelendi. birleşmiş milletler birlikleri bölgeye yardıma geldi ve bu yardım sayesinde çemberde kalan askerler kurtarıldı.
1951 şubatının ayının ikinci yarısında amerikan birlikleri toparlanmış ve güçlenmiş, han nehrinin güney bölgesini ve hoengseong şehirlerini tekrar ele geçirmişlerdi. 7 mart 1951 tarihinde amerikan birlikleri düzenledikleri bir harekatla seul'daki çin ve kuzey kore birliklerini püskürtmeyi başarmışlar ve seul'u tekrar ele geçirmişlerdi. bu harekat ile birlikte son bir yıl içinde seul dördüncü kez el değiştiriyordu ve şehir harap haldeydi, savaş öncesinde 1.5 milyon olan nüfus 200,000 kişiye kadar gerilemişti ve halk kıtlıkla mücadele ediyordu.
1 mart 1951 tarihinde mao gönderdiği bir bildiriyle stalin'e çin'li birliklerin yaşadığı sorunlardan bahsediyor, hava desteğine ihtiyaçlarını dile getiriyor ve mühimmat sorunu yaşadıklarını söylüyordu. çin'in savaştaki başarısından etkilenen stalin, hava desteği sağlayacak iki bölük, üç uçak savar bölüğü ve altı bin mühimmat göndermeye karar vermişti. nisan ayının sonunda kuzey kore yetkilileri pekin'e giderek çin devlet görevlileriyle görüşmüşlerdi. çin'li birliklerin korkuları düşmanlar değil, yiyecek, mermi veya yaralanma durumunda nakil işlevini görecek araç yokluğuydu. çin, bu sorunları çözmek için üretim miktarını artırma taktiğini uygulamaya çalıştıysa da asla yeterli miktara ulaşamadı. aynı zamanda çin hava kuvvetleri planlaması yapılıyordu ve üretimin büyük miktarının buraya da ayrılması gerekiyordu.
11 nisan 1951 tarihinde truman amerikada bulunan komutan macarthur'u görevinden uzaklaştırmıştı. bu görevden almanın birkaç sebebi vardı, macarthur 38. paraleli geçerken çin'in savaşa katılmayacağını düşünüyordu ancak beklediği gibi olmadı. ayrıca nükleer silahların kullanılmasının kararını başkanın değil, kendisinin vermesi gerektiğini düşünüyordu. macarthur, çin'i eğer teslim olmazsa yok etmekle tehdit etmişti. macarthur kore'den çıkmanın tek saygın yönteminin savaşı kazanmak olduğunu düşünürken, başkan truman ateşkes yapıp kuralına uygun şekilde çekilmenin daha doğru olduğunu düşünmekteydi. macarthur, 1951 mayıs ve haziran aylarında mahkemeye çıkarılarak yargılandı. aynı zamanda yargılandığı sırada kore'de tek gece bile geçirmediği, bütün savaşı tokyo'dan güvenli şekilde yönettiği ortaya çıktı.
macarthur savaşın yayılarak çin'e sıçramasına sebep olduğu ve çin birliklerinin bölgeye girmesi sebebiyle hesaplanandan daha fazla mühimmat ziyan ettiği için görevden alındı. macarthur savunmasında daima sınırlı mühimmatla savaşı yönettiğini söylüyordu. kore'de savaşmak amerikan hava kuvvetlerinin %80 ile %85'ini ve yurt genelinde savunma kuvvetlerinin %20'sini tek bir ülkeye bağlamalarına sebep olmuştu. ayrıca çin sınırını geçince sovyetlerin savaşa müdahil olma durumu amerika'yı korkutuyordu. amerika'nın yaptığı hesaplamaya göre sovyetlerin doğusunda 500,000 asker bulunuyordu ve savaşa girmeleri durumunda amerikan birliklerini kısa sürede yener ve çin'in kore bölgesinin tamamını ele geçirmesine yardım edebilirlerdi.
macarthur'dan sonra ridgway kore'de amerikan birliklerinin başına getirildi ve karşı taarruzlara geçerek birleşmiş milletler birlikleriyle bir araya geldi. devam eden saldırılarda seul ve kaesong yakınlarındaki kuzey kore ve çin birlikleri etkisiz hale getirildi. birleşmiş milletler birlikleri 38. paralelin kuzeyine doğru ilerledi. bu sırada başlatılan bir operasyonda amerika çin birliklerinin arkasına geçmeyi ve kuzeye ilerleyişlerini engellemek istiyordu.
1951 nisanında çin birliklerinden karşı taarruz geldi. 700.000 kişilik birlikle gelen çin birlikleriyle amerikan birlikleri arasında uzun süren bir savaş yaşandı.
kore savaşının geri kalan sürecinde birleşmiş milletler birlikleri ve çin birlikleri arasında çatışma yaşandı ancak küçük oranda bölge değişimleri yaşandı. kuzey kore'yi büyük oranda bombalama saldırıları devam etti, uzun süreli silahsızlanma görüşmeleri 10 haziran 1951 tarihinde kaesong şehrinde başladı. çin tarafında zhou enlai barış görüşmelerini yöneten isimdi. barış görüşmeleri devam ediyorken savaş dışarıda etkisini göstermekteydi, birleşmiş milletlerin ana hedefi güney kore'yi geri almak ve toprak kaybını engellemekti. kuzey kore ve çin de görüşmelerden benzer sonucun alınması için uğraşıyordu.
çin'li birlikler askeri mühimmat, lojistik, iletişim sorunları yaşamakta, aynı zamanda birleşmiş milletlerin bombalarından korkmaktaydılar. bütün bu unsurlar bir araya gelince çin'in yaşadığı kayıp birleşmiş milletlerin yaşadığı kayba göre daha fazlaydı. 1951 kasımında zhou, shenyang şehrinde bir toplantı ayarlayarak çin'li birliklerin lojistik sorunlarından bahsetti ve çözüm arayışına girdi. çözüm olarak demir yollarının ve hava alanlarının inşaatının hızlanması, orduya verilecek motorlu araç sayısının artırılması ve maliyeti ne olursa olsun savunmalarının artırılmasıydı. çözüm arayışları sahaya gerektiği gibi yansımadı ve çin'li birlikler aynı sorunlarla karşılaşmaya devam ettiler.
shenyang toplantısından birkaç ay sonra çin'li birliklerin komutanı peng birkaç kez pekin'e giderek mao ve zhou ile görüştü ve ağır kayıplardan, çin'li birliklerin gün geçtikçe artan sorunlarından ve temel ihtiyaçlarını karşılayamamalarından bahsetti. peng savaşın uzun süreceğini ve iki tarafın da yakın zamanda galibiyete ulaşamayacağını düşünüyordu. 24 şubat 1952 tarihinde zhou, devlet yetkilileriyle bir toplantı düzenleyerek çin'li birliklerin sorunlarına çözüm arayışına girdi. bu toplantıda yine askerlerin talepleri için uygun bir çözüm bulunamayacağını gören peng, toplantı esnasında bağırarak "bunların hepsi sizin sorununuz... hepinizin savaşın ön cephesine giderek oradaki askerlerin elbiselerini ve yiyeceklerini görmeniz gerekiyor. yaralanmalar bir tarafta kalsın! canlarını ne için veriyorlar ? bizim uçak savarımız yok. biz sadece birkaç silahtan ibaretiz. ulaşımlarımıza koruma desteği sağlanmıyor. askerler her gün açlıktan ölüyor. sorunları çözmek için biraz da siz uğraşsanız" diye tepki gösterdi. ortamın gerginliğinden dolayı zhou toplantıyı bitirmek zorunda kaldı. daha sonra zhou yaptığı toplantılarda çin'li birliklerin üçe ayrılmasına ve kore'ye vardiyalı olarak gitmelerine karar verdi, böylece hava birlikleri için pilot eğitimi hızlanmış olacak, mühimmat eksiği eskisine göre daha az hissedilecek ve sovyetlerden daha az ekipman ve mermi almak gerekecekti.
silahsızlanma görüşmeleri iki yıl daha devam etti, öncelikle kuzey kore ve güney kore sınırında bulunan kaesong bölgesinde, sonrasında ise panmunjom bölgesinde. görüşmelerde en büyük sorun savaş esirlerinin tekrar ülkesine dönme işlemiydi. güneyde kalan birçok çin ve kuzey kore askeri ülkesine geri dönmek istemiyordu ki bu duruma hem kuzey kore hem çin karşı geliyor, vatandaşlarının ülkeye dönmelerini talep ediyordu. 27 temmuz 1953 tarihinde imzalanan son silahsızlanma anlaşmasında tarafsız bir komisyon kurularak esirlerin ülkeye dönme işlemleri mevzusuyla ilgileneceği kararlaştırıldı.
1952 yılında amerika'da yeni bir başkan seçilmişti ve 29 kasım 1952 tarihinde yeni seçilen başkan dwight eisenhower kore'deki savaşı neyin bitireceğini görmek üzere kore'ye bizzat kendisi gitti. amerikan başkanının bölgede olduğu sürede ateşkes yapıldı ve başkan bizzat 38. paralele gitti. silahsızlanmanın kabulünün ardından kore'de askerden arındırılmış bir bölge kuruldu ve bölgenin kontrolü kuzeyde kuzey kore'ye, güneyde güney kore ve amerika-birleşmiş milletler birliklerine verildi.
38. paralelde bulunan ve kore ayrılmadan önce başkent görevini üstlenen kaesong şehri savaştan önce güney kore'deydi ancak savaş sonrasında kuzey kore'ye geçti. birleşmiş milletler, amerika, güney kore, kuzey kore ve çin yetkililerinin arasında yapılan ve 27 temmuz 1953 tarihinde imzalanan anlaşmayla savaş sona erdi. silahsızlanma anlaşmasıyla birlikte kuzey kore, güney kore, çin ve amerikan hükümetlerinin bir araya gelerek barış görüşmelerini konuşmaya devam etmesi kararlaştırıldı. ateşkes anlaşması yapılmış olmasa da savaş bitmiş olarak sayıldı. savaşın sonucunu kuzey kore galibiyet olarak bildirmekte.
kore silahsızlanma anlaşması uluslararası bir komisyon tarafından gözetlenmekte. 1953 yılından itibaren bölgede isviçre ve isveç asıllı askerler bulunmakta ve bölgeyi tarafsız olarak gözetlemekteler.
1975 nisanında güney vietnam'ın başkenti kuzey vietnam tarafından ele geçirildi. komünist devrimin başarısını görev kim il-sung güney kore'yi işgal etme fırsatı yakaladı. çin ziyaretinde planlarını mao ve zhou'ya açıklayan kim'e çin'in destek vermeyeceğini söylemesi üzerine herhangi bir şey olmadı.
silahsızlanmadan sonra kuzey kore birkaç saldırı girişiminde bulundu. 1976 yılında yaşanan balta katliamı basında oldukça tartışılmıştı. 2010 yılında kuzey kore'ye ait bir denizaltı güney kore'ye saldırıda bulunmuş ve 46 denizcinin ölümüne sebep olmuştu. yine 2010 yılında kuzey kore yeonpyeong adasına savaş güllesi atmış ve ikisi asker dört kişinin ölümüne sebep olmuştu.
birleşmiş milletlerden gelen yaptırımların ardından 11 mart 2013 tarihinde kuzey kore silahsızlanma anlaşmasının geçersiz olduğunu söylemişti. 13 mart 2013 tarihinde kuzey kore artık silahsızlanma anlaşmasına uymayacağını ve saldırı gerçekleştirebileceklerini söylemişlerdi. 30 mart 2013 tarihinde ise kuzey kore savaş haline geçtiğini belirtmiş ve kore yarım adasında uzun süredir devam eden "ne savaş, ne barış" durumunun sona erdiğini söylemişti.
27 nisan 2018 tarihinde kuzey kore ve güney kore 65 yıllık anlaşmazlıklarını bitirmek üzere barış görüşmelerine başlamayı kabul ettiklerini söylemişlerdi.
Türk Askerinin Ne Denli Güçlü Olabildiğine Dair Kore Savaşı Yıllarına Uzanan Nefis Bir Hikaye
