Yalnızca Adanalıların Mezun Olabildiği Efsane Bölüm: Adana Dili ve Edebiyatı

Her yörenin, her şehrin kendine has bazı kelimeleri vardır fakat Adana için durum biraz daha farklı. O kadar çok kelime var ki adeta Adana sınırları içinde yepyeni bir dil oluşmuş durumda. İşte onlardan bazı örnekler.
Yalnızca Adanalıların Mezun Olabildiği Efsane Bölüm: Adana Dili ve Edebiyatı

adanalıyıh............adanalıyız
abov......bir şaşırma ünlemi
araya gitmek.......ziyan olmak
allöş......bir şaşırma ünlemi
anarya............arka, geri
avel............aptal
banadura............domates
bayaktan............az önce
bider............tohum
bocit............bakır sürahi
bozuk hamam............kiler
bögü............zehirli örümcek
böcü............domuz
carcur............şarjör
cere............kulplu testi
cılk............çürük
cıncık............cam
cırlazmak............oyunbozanlık
cılık............civciv
con dere............ekerbiçer
çingil.......metal yoğurt kabı
çul............kilim, yer yaygısı
daraba............kepenk
dinelmek............ayakta durmak
dulda........sığınak, kuytu yer
engin............alçak
essah............sahi
esvap............çamaşır
eşgi............ekşi
fallik............hafif meşrep
feriştah......................soy
gadasını almak....belasını almak
gal (kal)............güya
galan............bundan sonra
ganel.............kanal
gindirik...........aralık
gulle............bilye, misket
harnup..........keçiboynuzu
helke..............kova
hellengeç...........yengeç
hırpo..........enayi
ihmak..........diz çökmek
iliskin...........sucuk
kertis...........kertenkele
kunnamak........doğurmak
küncü........susam
lastik...........spor ayakkabı
malamat......rezil, kepaze
manık..... ....kedi yavrusu
melefe.........astar, yüz
mızık yapmak....oyunbozanlık
mitil........yatak, yorgan eskisi
naylon.....traktör römorku
nınık..........salyangoz
patates.......esrar
pendir...........peynir
pırtmak. ....kurtulmak
sınıkçı....kırık çıkık tedavi eden
ziptilli.........sebze hali
sırt..........elbise
soyka......yaramaz çocuk
teker........bisiklet
tevge..........yaramaz
tosbağa......kaplumbağa
urup.........çeyrek
yazı.........tarla, ova
zibil...........çöp
zumzuk......yumruk

cımcılık: çok ıslak, sırılsıklam.

cümle içinde kullanımı: öyle bir terledim ki cımcılık oldum.

aslında açıklama yapmama bile gerek yoktu. cımcılık diyince insanın aklına anlamını bilmese de otomatik ıslaklık geliyor.

bir de zorsunmak var, ben kimin önünde söylesem, yüzüme mal mal baktılar sanırım o da bize özgü.

anarya hakkında açıklama yapmıyorum bile ama, öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaracak bilgisi şu: fransızcadaki geri manasına gelen "en arriere"den geliyormuş.

(bkz: kart çekmek)

bi diyalogta görecek olursak örneğimizi; özel halk otobüsünde;

-dayı ücreti ödedin mi sen?

-yok kart çektim ben gardaş.

kart basmak,akbil basmak bunları duymuştum ama kart çekmek nedir ya? sanki aduket çekiyor dayım...

"ing" takısı bir ingilizce'de bir de adana'da vardır

örnek: "geliyong mu bize" ya da "siparişi verding mi" gibi... cümle içinde kullanılarak pekiştirilir.

kapıyı "gındırık" bırak, yani kapıyı aralık bırak demektir. 

ortalığın "ellialtıya gitmesi" lafı vardır ki o da ortalığın darma dağın olması, olayların birbirine girmesi demektir. 

"saddam bandı" vardır o da bildiğin koli bandıdır.

bütün k ile başlayan kelimeleri g ile , bütün g ile başlayan kelimeleri de k ile başlatıp söyleyerek geçer bir not alınabilir.

gölge - kölge
kaya - gaya