20 Yıllık Bir Bisiklet Sürücüsünden: Bu Yaz Bisiklet Alıp Sürmek İsteyenlere Tavsiyeler
en iyi bisiklet giden bisiklettir
gerçekten bisiklet sporuyla uğraşmıyorsanız ilk aşamada bir yol bisikletine ihtiyacınız yok. kendinizin 20 kilo fazlası varsa bisikletten 5 kilo tasarruf etmeden önce kendi fazlalığınızı atın :)
• 18 senedir bindiğim bisikletim, dağ bisikleti. bugün bisikletçiler arasında tam bir dağ bisikleti düşmanlığı var. şehir içinde dağ bisikletine binmek sizi çok daha zorlar, bu bir gerçek. ama insanlar dağ bisikletini iki sebepten alıyor: sağlamlar ve ucuzlar. bütçeniz ona uyuyorsa tabii ki dağ bisikleti alacaksınız. ama rica ediyorum ortadan amortisörlü market bisikleti de almayın. ayrıca çoğunlukla gideceğiniz yolun büyük bölümü asfalt değilse, yine yol bisikleti almayın.
benim tavsiyem: yol/dağ bisikletinin karışımı hibrit bisiklet/şehir bisikleti.
• bisikleti alırken boyunuza göre alın. şehir/yol/dağ bisikletlerinin ayrı ölçüleri vardır, boyunuza ve bacak boyunuza göre hesaplayan araçlar mevcut.
• seleyi ayarlarken, pedalı en aşağıya indirdiğiniz konumda bacağınız açılmış olacak şekilde ayarlayın. aynı zamanda bindiğinizde ayak parmak ucunuz yere değecek şekilde olması gerekli. genelde insanlar denge problemi yaşayıp "düşecek gibi olmak" yüzünden iyice indirirler, selenin gereğinden fazla aşağıda olması sizi çok zorlar.
• benim gibi normal kilonun üzerindeyseniz, geniş seleler bir nebze daha rahat oluyor. normal kilodaysanız makbul olanı ince selelerdir. selenin ortasında çukur bir kanal olması, götünüzdeki sinirlere baskı yapıp uyuşukluğa neden olmasını önler. aslen selelerin nirvanası, brooks gibi deri selelerdir, bunlar zamanla göt şeklinizi alır, en rahat oturuşu sağlarlar. ancak fiyatları çok pahalıdır ve bakım yapılması gerekir.
• geçen sene eşime de bisiklet aldığımız güne kadar hiç kask kullanmadım, ancak aldığım günden beri kask takınca daha rahat ediyorum. ilk sebebi kask takan sürücünün trafikte daha ciddiye alınması. yayalar da, sürücüler de bir nebze daha daha önemsiyorlar.
• kask alınca mutlaka kask aynası alın. bugüne kadar bisiklet için üretilmiş en muhteşem ürün bu olabilir. ilk hafta, normalde sürekli omuz kontrolü yaptığım için, çok zorlandım. ama sonra vazgeçilmez bir parça oluyor, yürürken bile takmak lazım normalde.
gidona takılan aynalardan avantajı, kafanızı çevirerek daha geniş bir alanı tarayabilmeniz ve titreşimin çok daha az olması. aynı zamanda gidon aynasından daha şık duruyor. bisiklet kazalarının çok büyük bir yüzdesinin bisiklete arkadan çarpan motorlu araç sürücülerin yüzünden olduğunu düşünürsek can güvenliği için elzem.
• bisiklet taytı/forması alın. klasik atlet/tişört vs. giyip çıkayım derseniz yarım saatlik pedaldan sonra terden sırılsıklam olursunuz. formalar teri muhteşem buharlaştırıyor. atıyorum alışveriş merkezine gideceksem, o şekilde gidip rahat rahat gezebiliyorum.
bisiklete de genelde uzun süreden sonra ilk kez biniyorsanız, ya da 1 saatin üzerinde pedallıyorsanız, göt ağrısını iyi biliyorsunuzdur. tayt bu semptomları daha aza indiriyor. aynı zamanda yine teri dışarı daha kolay atıyor.
çok rastlanan bir yanlış bu arada, bu ikiliyi iç çamaşırı olmadan kullanmanız gerekiyor :) yine ikisinin de insanlarda yarattığı imaj, ekipmansız bisikletçiden çok daha iyi oluyor, dikkat ediyorlar.
• bisikletin ıvır zıvır malzemeleri çok para. gerçekten de içine girdiğinizde dükkanı toplayı gidesiniz geliyor. hoşunuza giden şeyleri, kullanıyorsanız aliexpress'ten bayağı ucuza bulabilirsiniz. elinizden geliyorsa kendiniz de yapabilirsiniz. mesela telefon tutucu lazımdı, 5 liraya bi tane telefon kılıfı aldım, 4 tane delik açıp kablo bağlarıyla gidona sabitledim. dışardan alsam 40 liradan aşağı yoktu. mesela çamurluk setini 10-15 lira gibi bir fiyata aldım. zaten burada satılanlar da yerli üretim değil, bunların birebir aynısı.
• diğer giysi vs. malzemeleri de decatlon'dan alıyorum. ucuza güzel şeyler bulabiliyorsunuz. malzemesi de çin malı şeylere göre daha kalitelidir.
• mümkün olduğu kadar görünür olmaya çalışın. bisikleti yayalar da, araçlar da görmüyorlar. sibop kapaklarını değiştirip ışıklı taktım mesela, yandan da görünür olayım diye. ön/arka lambanızın ve zil/kornanızın olması zaten yasal zorunluluk. gerçi ben zil kullanmıyorum, ne yayalar ne araçlar görüyor. ikisine de bağırırsınız, ikisi de daha çok ciddiye alır.
• reflektörlü şeyler de ekstra görünürlük sağlıyor. reflektörlü paça bantlarım var. hem görünürlük sağlıyor hem de işe pantolonla gittiğim için paçalarımı topluyor (zincire, dişliye, matara kafesine vs. takılabiliyor bazen). sarı fosforlu yeleklerden de var, gece çıkacaksak onları da takıyoruz.
• bisiklet gözlüğü, gözünüzü yabancı maddelerden korumak için çok kullanışlı. normalde numaralı gözlük kullandığımdan ihtiyaç duymuyorum ama lensle vs. bisiklet sürerken kesinlikle takmam gerekiyor. yine şeffaf olanları dechatlon'da gayet ucuz.
• bisiklet eldiveni elinizi nasırdan korur. özellikle elciğiniz kötüyse eldiven şart oluyor.
sürüşle ilgili birkaç tavsiyede de bulunayım
öncelikle trafik kurallarına uyun. siz de bir araçsınız, trafik kurallarına siz uymazsanız, diğer araçlardan talep edemezsiniz. bisiklet, ayrılmış bisiklet yolu olmayan yollarda yolun en sağ şeridini kullanır (buradan kasıt da emniyet şeridi değil, not düşelim). bu şeridi yan yana iki bisikletli de kullanabilirsiniz.
ancak, kırmızı ışıkta önünüzde bekleyen bir araç varsa, siz de beklemek durumundasınız. "ben bisikletim, şu iki aracın arasından basıp geçeyim" derseniz kural ihlali yaparsınız. önünüzdeki araç birden kapısını açar, pat diye çarparsınız, suçlu da siz olursunuz. beklemek istemiyorsanız bisikletten inin, bisikleti elinize alıp "yaya olarak" devam edin. bisikleti kullanışlı yapan özellik budur, bisikletten indiğiniz anda yaya, bindiğiniz anda sürücü olursunuz.
• şerit değiştirirken ekstra, ekstra dikkatli olun. sinyal vermeyi unutmayın (döneceğiniz taraftaki kolunuzu 90 derece kaldırıyorsunuz). en çok kaza bu şekilde oluşuyor. arkanıza dönüp omuz kontrolü yapmadan şerit değiştirmeyin/dönmeyin. siz kurallara uysanız da diğer araçlar muhtemelen uymayacaktır. tehlikeli bir geçiş varsa yaya olarak geçin. e5'te sağ şeritten devam ederken, beni ezerek sağa dönmek isteyen kamyonlarla birden fazla kez muhatap olmuşluğum vardır.
• bisikletçinin bir başka düşmanı da sağda park etmiş araçların, sürücü kapılarının birden açılmasıdır. benim gibi böyle bir kere düşerseniz, artık araçların arka camından sürücünün kafasını tespit etmekte seviyeniz ilerler. tedbir olarak her zaman park etmiş araçların 1 metre solundan gidin. yol bomboş olsa da iyice sağa yanaşmayın ki, bu size hem acil bir durumda kaçacak bir alan sağlasın, hem de rüzgarın yolun kenarına attığı maddelerden lastiğinizi korumuş olun.
biraz da işin teknolojik tarafına değineyim
türkiye'de bisiklet adına güzel işler yapan bisikletli ulaşım'ın bisikletli ulaşım haritası (android) (ios) her bisikletçinin telefonunda olması gereken bir uygulamadır.
• strava yine her bisikletçinin kullanması gereken bir servis. rota oluşturma kısmından, en az yükseltiye sahip rotayı, bisikletçiler tarafından en çok kullanılan rotayı ya da kendi istediğiniz şekilde bir rotayı oluşturabiliyorsunuz. yolda giderken de telefonunuz gidonunuzdaysa rotayı buradan takip edebiliyorsunuz.
heatmap diye bir özelliği var. strava ile bisikletçiler tarafından en çok kullanılan yolları görebiliyorsunuz. rota planlarken çok işe yarıyor. "buraya bisikletle girilir mi" diye düşündüğünüz yolları kontrol ediyorsunuz. normalde önceden tanımlanmış bölümlerde diğer bisikletçilerle performanslarınızı da karşılaştırmanızı sağlıyor ama ben hep sondan ikinci olduğumdan bunu çok kullandığım söylenemez, daha çok performans bisikletçilerine yönelik :)
özetle
bisiklet hakkında, yeni başlayanlara, başlayıp devamını getiremeyenlere tavsiye olarak aklıma gelenler bu kadar. bu işle de hiçbir seviyede profesyonel olarak ilgilenmediğimden, uzun yıllardır bisiklet kullanan bir amatörden, başka amatörlere tavsiyeler bunlar. biraz derme çatma, dağınık oldu, okuyanlardan affola :)
Ucuz Bisiklet ve Pahalı Bisiklet Arasında Ne Gibi Farklar Var?
