375 Milyon Yıl Önce Dünyadaki Hayatı Sudan Karaya Taşıyan Balık: Tiktaalik Roseae
bu türün keşfi, bilimin işleyişinin en güzel örneklerinden bir tanesi.
chicago üniversitesinden neil shubin, "balıklar karada hayatta kalabilecek şekilde nasıl evrimleştiler?" sorusunu kafaya takıyor. 390 milyon yıl öncesinin fosillerinde sadece balıklar var, kara canlıları yok. 360 milyon yıl önce ise karasal omurgalıların (ilkel amfibiler) olduğu biliniyor.
390 milyon yıl önceki, yüzgeçleri karasal uzuvlara en çok benzeyen (lobe-finned fish) balıklar tatlı sularda yaşıyor; 360 milyon yıl önceki amfibiler de tatlı sularda yaşıyor. işte neil amca bu bilgilerden hareketle diyor ki "bu balıkla amfibi arasında bir ara tür varsa tatlı suların civarında bulunan 375 milyon yaşındaki kayalara bakmalıyım" diyor.
ve bu kriterlere uyan daha önce üzerinde çalışılmamış bir alan buluyor kanada'nın kuzeyinde, arktik denizi dolaylarında. ve 5 yıl hiçbir getirisi olmayan kazıların sonunda aradığını buluyor.
evrim gerçeği tüm bilimselliğiyle bir kez daha kanıtlanıyor.
bahsettiğim 3 türü görmek için:
inuit dilindeki anlamı "büyük tatlı su balığı" olan, balıklar ile karada yaşayan ilkel hayvanlar arasındaki ara basamağı gösteren fosil.
bu fosili bulan bilim adamları buldukları yerde çalışmalarına izin veren inuit halkına minnetlerini göstermek için ismi onların önermesini istemiş. nunavut'un ihtiyar heyeti, siksagiaq ve tiktaalik olmak üzere iki isim önerir. hem anlamından hem de telaffuzunun daha kolay olmasından dolayı ikinci isim seçilmiş.
tiktaalik’ten önceki bütün balıklarda, kafatasını omuzlara bağlayan bir kemik kümesi bulunurken tiktaalik'in kafası omuzlarından tamamen bağımsızdır. baş ve omuzlarının bu konumu, amfibiler, sürüngenler, kuşlar ve bizlerin de dahil olduğu memelilerle ortaktır.
375 milyon yıl önce tiktaalik'in yanında bulunan balıkların boyu 2 metre, başları basket topu büyüklüğünde, dişleri demiryolu çivisi kadar ve kanca şeklindeydi. bu ortamda bulunan balıklar hayatta kalmak için irileşmek, silahlanmak ya da sudan çıkmak zorundaydı. tiktaalik savaşmaktan kaçınmış ve sudan çıkarak hayatta kalmayı tercih etmiş.
işte bu kavgadan kaçışın bizim için anlamı: bileğimizin, avuç içimizin ve parmaklarımızın evrimindeki ilk evreleri açığa çıkarması.
(bkz: your inner fish)
