6 Yıldır Sektörde Olan Birinden: Yumurta Fiyatları Neden Çok Arttı?
yaklaşık 6 yıldır bu işin içindeyim. yumurtanın her pazartesi ihalesi yapılır ve afyon'da "basmakçı" denen borsası vardır. internette aratarak bulabilirsiniz güncel fiyatı. peki, fiyat artışına neden olan olaylar neler?
- tavuk çiftliklerindeki elektrik sarfiyat maliyetinin artması.
- tedariğin %90'ına sahip iller; afyon, manisa, balıkesir, konya'dan büyük şehirlere yumurta getiren tırların yaktığı mazot bedelinin son iki ayda yaklaşık 3 kat artması. tabii fahiş otoyol ve köprü ücretleri de cabası.
- en büyük soya üreticisi arjantin’de soya üretiminin azalması.
- türkiye’nin ithal ettiği yem amaçlı soyada gdo tartışması nedeniyle denetimin artması. bu yem girişini ve tedariğini azalttı.
- yem için rusya ve ukrayna’dan aldığımız ayçiçeği küspesinin fiyatı da çin’in alıcı olarak pazara girmesiyle yükseldi.
- dolardaki artış da ithal fiyatını artıran bir başka en önemli unsur.
- ilk açılışta denetlenen ancak bir süre sonra kimsenin umursamadığı organik ve gezen tavuk çiftliklerinde de normal beyaz yumurtayı üreten tavukla aynı yemi yemesine rağmen özel yumurta sınıfına girdiği düşüncesiyle fırsatçılık yapıp, çiftlik sahibi ve toptancıların haddinden fazla fahiş fiyata sattığı bu tarz yumurtalar.
- toptancıdan markete dağıtılırken yakılan yakıt. kamyonlar yaklaşık 2 tl yakıyor kilometrede artık. günde 100 km yol gitse, aracın amortismanıyla birlikte neredeyse karton başına 1 tl bindirmesi.
- dolarla dışarıdan gelen yumurta paketlemede kullanılan shirink naylon ve plastik viyollerin aşırı pahalanması. şu anda paketleme bedeli tam 2.5 tl yansıyor 30'lu paket yumurta başına. 1 ay önce 1.20 tl'ydi.
- toptancılar %1 kdv ile çıkış yaparken, marketler %8 kdv ile çıkış yapıyordu şimdiye kadar. dolayısıyla üzerine önce %7 aradaki farkı, sonra da %20 kar marjlarını koyarlar. bu da yaklaşık %30'a denk gelir. bu yüzden mesela şu anda carrefour'da 30'lu l paket yumurta 54 tl'yken, pazarda veya mahalle arasındaki yufkacıda aynı yumurtayı genelde müşteri alıştırmak için silah olarak da kullandıkları için 1-2 tl karla sattıklarından 40-42 tl civarına bulmanız mümkün. tabii 2.5 tl paket fiyatı da düşüyor açık satanlarda. şu anda toptan fiyat 39 tl civarında.
- hükümet, marketleri fırsatçılık yapıyor diye algı yapmak suretiyle halkın gözünde suçlu olarak göstereceğine gitsinler, afyon borsasına müdahale etsinler madem, niye bu kadar fiyatlar yüksek diye? maliyet girdileri bu kadar artınca fiyatların bu kadar artması gayet normal tabii ki. üreticiyi kurtarmayınca son zamanlarda çok fazla tavuk kesime gitti, işletmeler battı veya kapandı. üretim azaldı. bu da etkili tabii.
14 şubat'tan bir düşüş beklentisi var piyasada ancak yumurta konusunda bunu önceden tahmin etmek çok zordur. marketler ilk etapta %7 düşüşü sağlayacaktır ancak 2 yıl önce toptanda olan %1 olayı gibi zamanla marketlerde de %7 kdv farkı karın içinde eriyip, vatandaşa yansıyacaktır. dolar, benzin ve enerji masrafları bu kadar yüksekken, düşüş beklemek hayalcilik.
Yumurtaların Üzerindeki Kodlar Ne Anlama Geliyor?
