ABD'de İdam Cezalarının Eyaletten Eyalete Değişmesi Mevzusunun Açıklaması

Amerika'da idam cezasının devam etmesi ancak eyaletten eyalete değişmesi merak edilen bir mevzu. Nedir, nasıldır kısaca açıklayalım.
ABD'de İdam Cezalarının Eyaletten Eyalete Değişmesi Mevzusunun Açıklaması
The Green Mile (1999)

abd, japonya'yla beraber idam cezasının devam ettiği 2 gelişmiş ülkeden biridir fakat aslında bu da bir çok şeyde olduğu gibi eyaletten eyalete değişir. abd'deki eyaletlerin idama olan tutumunu 4 kategoriye bölebiliriz. birinci sırada idam cezasını kaldıran eyaletler, ikinci sırada idam cezasını henüz kaldırmamış olsa da uzun yıllardır kullanmayan eyaletler, üçüncü sırada idam cezasını kullanan ama ekstrem vakalarda nadiren kullanan eyaletler ve dördüncü sırada idam cezasını sürekli kullanan eyaletler.

abd'deki 50 eyaletten 23 tanesi idam cezasını tamamen kaldırmıştır. bunlar arasında idam cezasını ilk kaldıran eyalet 1847 yılında kaldıran michigan'dır. virginia ve colorado son 1 yılda bu kervana katılarak idam cezasını kaldıran son 2 eyalet haline geldi.

bunun dışında kağıt üzerinde idam cezasının olduğu ama uzun zamandır hiç uygulanmadığı eyaletler var. örneğin california'da idam cezası olmakla beraber 1976'dan beri toplam 13 kişi idam edilmiş. california'nın üst komşusu oregon'da idam cezası kağıt üzerinde mevcutken 1996'dan beri kimse idam edilmemiş ve 1975'ten beri toplam 3 idam gerçekleşmiş. doğu yakasında pennsylvania'da idam cezası geçerli olmakla beraber son 25 yılda sadece 1, son 50 yılda 3 idam gerçekleşmiş.

üçüncü kategoride idam cezasını günümüzde hala kullanan ama nadiren ve ekstrem durumlarda kullanan eyaletler var. bunlardan bir örnek en son idam cezasını 2014'te uygulamış olan arizona eyaleti.

son kategoride idam cezasını hala aktif olarak uygulayan eyaletler var. bunlardan tabii ki ilk akla gelen eyalet teksas. bunun dışında teksas'ın komşuları oklahoma ve arkansas geliyor. alabama, georgia, tennessee gibi eyaletler yine idam cezasının aktif olarak devam ettiği eyaletler.

toplam 50 eyalet içinde aktif olarak idamlara devam eden eyalet sayısı 10 civarı. 50 eyaletin 40'ında idam ya kalkmış durumda, ya çok nadiren kullanılıyor ya da kağıt üzerinde olsa da gerçekte uygulanmayı bırakalı onlarca yıl olmuş.

bunun dışında federal devlet veya askeri mahkemeler idam cezası verebiliyor ama bu genelde vatana ihanet veya terörizm gibi suçları kapsıyor.

kaynak, kaynak 2