Avrupa Ülkelerinin Nüfusunu Şekllendiren, Tarih Öncesinden Beri Var Olan Halk: Keltler
Nedir, ne değildir?
keltler avrupa'nın en kadim dört halkından biri. diğerler ise basklar, grekler ve germenlerdir. keltlerin anayurdu ankara'yı da içine alan galatya bölgesidir ve göç yolları karadeniz kıyılarıdır. pontus ve iskit diyarlarında da izleri bulunan bu halkın son üç durağı galya (bugünkü fransa) britanya ve irlanda'dır. daha sonra roma ve germen akınlarıyla sayıları ve toprakları iyica azalmış ve nüfusları batıya kaymıştır. bugün hala varlığını sürdüren kelt kültürleri sırasıyla galiçya (kuzeybatı ispanya), bretonya (kuzeybatı fransa), cornwall (güneybatı ingiltere), galler ülkesi, iskoçya, man adası (irlanda denizi'nde, birleşik krallık'a bağlı), irlanda cumhuriyeti (eire) ve kuzey irlanda (ultser) bölgelerinde bulunmaktadır.
bir irlanda atasözü şöyle der: "insandan önce de zaman vardı ama zamandan önce keltler vardı."
keltler, galler bölgesinde yaşayan insanların atasıdırlar. ejderha, kültürlerinin en önemli parçasıdır. dilleri bugünkü frp romanlarında ve literatüründe geçen nice isme ilham kaynağı olmuştur. mesela başkentleri cardiff'in keltçedeki adı caerdydd'dir. school olan okula ysgol derler. zaten galler'deki tabelalarda hem ingilizce hem keltçe yazar her şey. iskoçların atası ise iskandinavlardır.
galyalılar, gaul ya da galler de kelt kökenlidir
zamanında bugünkü fransa'da yaşayan galyalılar, romalılar ile sürekli çekişme halindelerdi. daha sonra bu bölgeye yerleşen franklar ile birleşerek bugünkü fransızların kökenini oluşturdular. galyalılar, avrupa'da birçok yere dağılmışlardır. kuzey italya, yunanistan ve anadolu yayıldıkları bölgelerin başlıcalarıdır. anadoluya ciddi miktarlarda göç etmişlerdir. anadolu'da kapadokya'yı merkez alan galatya olarak adlandırılan bölgeye yerleşmişlerdir. galyalılar çok iyi savaşçılardı bu yüzden anadolunun diğer kavimlerinden büyük saygı gördüler. daha sonra anadolu potası içinde eridiler.
gen haritasından görülebileceği gibi anadolu türklerinin genetik yapısında bulunan yeşil renkle gösterilmiş keltlerde yoğun olarak bulundan hg1 geninin sorumlusu büyük olasılıkla vaktinde anadoluya yapılan bu galya akınıdır.
sakson ve iskandinav akınlarından önce romalılar tarafından göçmek zorunda kaldıkları britanya'da (çoğu zaman vahşi bulunsa da) kendine has kültürel yapısı olan bir pagan toplumu kurmuşlardır keltler. hatta kurban festivallerinde içine onlarca insanın sığabileceği insan şeklindeki dev tahtadan iskeletler yapıp, kurbanlarıyla beraber yakıp kül etme, druid törenleri sırasında akla gelebilecek en vahşi şekilde (ölümden önce ve sonra) bedene işkenceler de bu kültürün parçalarıdır mesela. merkezi yönetim olmadan, onca vahşetin ortasında matematik, felsefe ve biyolojide (pek rasyonel şekillerde olmasa da) nasıl bu kadar ileriye gittikleri ise hayret vericidir. katolikleşmelerinin de hızlandırdığı bir süreçte "aşırı" kültürel ögeleri yontulmuştur.
ayın hareketlerini baz alan takvimler oluşturmuşlardır
bu takvimler tümülüs ve diğer kromlek yapıları ile temsil ediliyor ki, devasa takvimler bunlar. magdalenenberg tümülüsünü, bu tümülüsün planlarını tekrar yorumlayan araştırmacılar, tümülüsün ayın hareketlerini ışıma ile takip eden bi tür takvim olduğuna kanaat getirdiler.
roma imparatorluğu avrupa'ya tamamiyle hakim olmadan evvel avrupa'da ayı baz alan takvimler kullanılıyor. fakat daha sonra imparatorluk çağında güneş esaslı roma takvimine geçiliyor ve tıpkı diğer pagan kültür ögelerinde olduğu üzre zamanı ölçme tekniği de avrupa'ya unutturuluyor.
Final yorumu
her ne kadar romalılar ve diğer kavimler yüzünden bir zamanlar batı avrupa'nın temelini oluşturan bu kavim irlanda'ya sıkışmış olsa da kültürel açıdan pek çok yönde etkisini derin bir şekilde hissettirmiş bir kavimdir.
MÖ 3. Yüzyılda Avrupa'dan Göçüp Yozgat'ta Karar Kılan Kavim: Galatlar
Hristiyanlığın Yayılmasında Büyük Rol Oynamış İspanyol Asıllı Tarikat: Cizvitler
