Ayhan Işık'ın Bozulmamış 1960'lar İstanbul'unda Geçen Film Noir Türündeki Filmleri
ayhan ışık... 1960'lı yıllarda kısa bir dönem türk sinemasında da etkisi görülen kara film (bkz: film noir) tarzında çekilmiş filmlerde başrol oynayan yakışıklı aktör. 60'ların o siyah beyaz sinemasında çoğunlukla hollywood'dan kopya/taklit de olsa film noir eserler görmek çok keyifli aslında. çünkü daha sonra türk sinemasını esir alacak melodram ve komedi türlerine göre taklit bile olsa film noir örnekleri hem sinematografik açıdan çokça emek verilmiş olması sebebiyle görsel olarak etkileyici, hem de konularının daha suça dönük/karanlık tonlarda olması dolayısıyla izlemesi keyiflidir. eski amerikan arabalarının havası, eski istanbul'un taş sokakları, arnavut kaldırımları boğazın henüz bozulmamış güzelliği, köprüleri olmayan bir boğaz manzarası ve tenha bir istanbul panoraması ile görsel olarak çok etkiler izleyeni. müziklerde amerikan jazz baskındır. işte o kısa türk sinemasında film noir döneminde ayhan ışık kara filmlerin muhteşem estetiğinde ışıl ışıl ışıldar.
ben de filmlerden şahsen sevdiğim ve internette kolayca bulunabilen 5 tanesini vereyim ki belki izlemek isteyenler olur...
1- rıfat diye biri (1962)
başrollerinde ayhan ışık ve muhteşem güzelliğiyle semra şar'ın oynadığı keyifli bir film noir örneği.
işlemediği cinayetlerin üzerine yıkılmasıyla hapse atılan rıfat intikam almak için hapisten kaçar. rıfat'ı kendisine aşık ederek kullanan bilezikli zişan (femme fatale örneği) bu haber üzerine yeni bir komplo kurarak işlenen yeni cinayetleri de rıfat'ın üstüne yıkmaya çalışacaktır. bu süreçte rıfat'ın kaçarken sığındığı evin kızı lale kendisinin en büyük yardımcısı olacaktır.
gayet keyifli akan bir senaryosu vardır, sadece galata köprüsünde sabah salep içme sahnesi için bile izlenebilir.
http://youtube.com/watch?v=1cmpc9zaw-w
2- maceralar kralı (1963)
ayhan ışık, sadri alışık ve güzeller güzeli semra şar'ın başrollerde oynadığı bir başka başarılı film noir örneği. tabii ayhan ışık'la sadri alışık'ı başrollerde görünce sanki komik eğlenceli bir film izleyeceğini sananlar yanılıyor. film fazlasıyla karanlık ve karamsar bir yapıda. hatta ayhan ışık bayağı bayağı kötü ve kalpsiz bir adam rolünde oynuyor.
eski bir suç şebekesi lideri olan erol (ayhan ışık) şartlı tahliyeyle salıverilip yeni bir hayata başlamış ve taksicilik yapmaktadır. daha doğrusu yüzeyde öyle gözükmekteyken aslında arka planda büyük bir suç örgütünü yönetmektedir. kumardan eroine, kaçakçılıktan şantaja her işi yöneten erol kendisini hapse tıktıran savcı ihsan beyin kızı nevin'le tanışır. eski bir suçlu olması sebebiyle nevin kendisinin cazibesine kapılıp aşık olur. erol ise bu durumu savcı ihsan beyin nüfuzunu kullanarak kendi işlerini büyütmek için kullanacaktır. nevin'i sahte bir cinayete karıştırıp bu durumu şantaj için kullanmaktan çekinmez. bütün bu kötülüğüne en yakın arkadaşı ayyaş ismet (sadri alışık) karşı çıkar.
görsel açıdan da hikaye açısından da fazlasıyla karanlık tonları olan başarılı bir filmdir.
http://youtube.com/watch?v=9yqytr9h3b4
3- ölüm saati (1967)
ayhan ışık ve sevda ferdağ'ın başrollerde oynadığı bir başka film noir örneği. çoğu sahnesi klasik film noir filmleri aratmayacak kadar başarılıdır.
şoförlük yaparak hasta annesine bakan ahmet bir gün arabasına binen bir kadını otele götürür. kadın aslında büyük bir servetin sırrını taşımaktadır. peşindeki kişiler tarafından öldürülür ve bu cinayet şoför ahmet'in üstüne kalır. kendini aklamak için gerçek suçluları aramaya başlayan, bir taraftan da polisten kaçan ahmet çok büyük bir şebekenin tuzağına düşecektir.
kesinlikle izlenesi bir türk film noir örneğidir.
https://alkislarlayasiyorum.com/…-ferdag-1967-74-dk
4- krallar ölmez (1967)
ayhan ışık ve semiramis pekkan'ın başrollerde olduğu bir türk film noir örneği. kara film görsel estetiğini fazlasıyla yansıtır. sahnelerdeki ışık ve gölge oyunları, sokak aralarındaki araba fariyla aydınlatılmış sekanslar kesinlikle kalburuştudur. konu biraz fazla amerikanvaridir ama kesinlikle oyuncu kadrosu ve çekimlerin kalitesi sebebiyle bu senaryo sırıtmamaktadır.
sevgilisi mine'nin ortadan kaybolmasıyla onu oldu zannedip bunalıma girerek kendini içkiye veren eski polis murat hiç beklemediği bir anda kendini olayların içinde bulur. sevgilisinin ölmediğini öğrenen murat sevgilisini bulmak için uluslararası bir çetenin suçlarını ortaya çıkarmak zorundadır. milletler arası mücevher hırsızlığı ve kadın kaçakçılığı işini yöneten dragon adlı birilerinin hedefi haline gelen murat'a bir kadın yardım edecektir.
https://youtube.com/watch?v=ttoz8w9sajc
5- siyah otomobil (1966)
ayhan ışık ve ajda pekkan'ın başrollerinde olduğu başarılı bir türk film noir örneği. görsel estetiği ve müthiş müzikleriyle ön plana çıkan bu film çoğu film noir örneğindeki gibi karamsar ve acımasız bir senaryoya sahiptir. ajda pekkan ve orkestrası sayesinde filmin müzikal yönü de harikadır. çoğu sahnesi wallpaper yapılacak kadar iyi görselliktedir.
polis kenan oğluyla beraber yaşayan ve geri hizmete çekilen dürüst bir memurdur. bir gece klübünde çalışan kadının arabayla ezilerek öldürülmesi vakasını araştırmak için görevlendirilir. peş peşe siyah bir otomobille ezilerek öldürülen kadınların artması üzerine bir gece klübünün sahibi en büyük şüpheli haline gelir. uluslar arası kadın kaçakçılığı çetesinin merkezi konumundaki kulübün sahibi hiçbir şeyden habersiz kadınları kontrat bahanesiyle yurt dışında çalıştırmaya ikna ederek fuhuşa zorlamakta, karşı çıkanları ise öldürmektedir. polis kenan'ın araştırması derinleştikçe bu çetenin hedefi haline gelip büyük acılar yaşayacaktır. bu süreçte kendisine gece kulübünde şarkıcılık yapan bir kadın yardım edecektir.
(youtube ve diğer yerlerden kaldırılmış, nedendir bilmem. ama zaman zaman tekrar ekleniyor.)
kısacası ayhan ışık eğer sadece küçük hanım serilerindeki züppe aşık rolleriyle değil, türk film noir örneklerindeki rolleriyle de diğer bütün jönlerden ayrılmaktadır. nasıl soyadı gibi ışıyan pırıl pırıl bir enerjisi olduğunu bu filmleri izleyerek görebilir, karizmasının hakkını verebilirsiniz.
Sinemada Benzersiz Bir Tarz Yaratmış Olan Film Noir'ya Dair Bilinmesi Gereken Her Şey
