Başakşehir-Paris St. Germain Maçındaki Irkçılık Olayı Tam Olarak Nedir?
Dün akşam Şampiyonlar Ligi H Grubu’nun son maçında Başakşehir, Fransız ekibi Paris St. Germain ile karşılaştı
Maçın 14. dakikasında Rumen 4. hakem Sebastian Coltescu, yine Rumen olan 1. hakem Ovidiu Hategan'ı yanına çağırıyor
Coltescu, henüz bilinmeyen bir nedenden dolayı Hategan'dan Başakşehir Yardımcı Antrenörü Pierre Webo'ya kırmızı kart göstererek oyundan ihraç etmesini istiyor.
Ancak bu talebini dile getirirken "negru" kelimesini kullanması Webo'da kızgınlık yaratıyor ve Başakşehir teknik ekibi kullanılan ifadeye tepki gösteriyor
Webo'yu saha kenarında "neden negro dedin" derken duyabiliyoruz bu anlarda.
Bu noktada Sebastian Coltescu, Rumence siyah adam anlamına gelen "negru" ifadesini kullandığını, özel bir ırkçı anlam ifade etmediğini söylüyor
Bunu kabul etmeyen Başakşehir ekibi oyuncuları sahadan çekiyor ve birlikte soyunma odasına gidiyorlar
UEFA, maçın 9 Aralık Çarşamba akşamı 20:55'te yeni bir hakem heyetiyle devam etmesine karar vermiş durumda.
Bu zor durum hakkında Sözlük yazarlarının yorumlarını alalım, ilk olarak hakemin mağdur olduğunu savunan bir görüş şöyle
olay tabii ki tatsız bir durum, özellikle her maça kollarda respect yazısı ile çıkılan bir uefa organizasyonunda.
durum bence şuursuzluk ve fazla hassasiyetten ibaret, ortada bir ırkçılık olduğunu düşünmüyorum. öncelikle şu görsel fotoğrafı bir bırakalım. üstü mor olanlar futbolcu, yeşil ve altın rengi olanlar ise teknik ekip ya da çalışan. en sağda ise pierre webo var.
1. hakem ve 4. hakem rumen. kendi aralarına rumence konuşmaları kadar normal bir durum yok. cüneyt çakır da avrupa maçlarında kurmayları ile telsizden türkçe konuşuyordur herhalde.
bir pozisyon sonrasında kenardan yükselen sesler duyuluyor, seyirci olmadığı için daha net dinleyebiliyorsunuz. sonra muhtemelen 4. hakem telsizden 1. hakeme olağandışı bir durum olduğunu belirtiyor ve teknik ekipten birini bildiriyor. bildirirken de "negro" dediği duyuluyor. hakem de gelip webo'ya kırmızı kart gösteriyor. ancak neden webo kırmızı kart görüyor onu bilmiyoruz. hakem daha kırmızı kartı göstermeden webo zaten sinirlenmiş durumda ve hakeme "bana neden negro dedin" diye sinirleniyor.
öncelikle, yukarıdaki fotoğrafa baktığımızda teknik ekipteki tek siyahi ismin webo olduğunu görüyoruz. 4. hakemin başakşehir teknik ekibindeki herkesi bildiğini, webo'yu tanıdığını düşünmüyorum. bu yüzden ayırt edici olduğu için kendi dilinde "siyah olan" demiş, yani webo'ya ırkçı bir söylem olarak "negro" kelimesini kullanmamış.
bir de şu açıdan düşünelim; yedek kulübesinde herkes 170 olsa ve kart gösterilecek adam 195 boyunda olsa, "uzun olan" dendiği zaman problem olmayacaktı. çünkü bu hakaret etmek için söylenmiyor, 4. hakem orada ayırt edici bir özellik olarak hakeme kolaylık olsun diye söylüyor. (parmağı ile gösterse o kadar kalabalık içinde hakemin seçebilmesi mümkün değil) buradaki nokta, rumence siyah kelimesinin "negru" olması ve ırkçılık için söylenen "n word"e çok benzemesi, hatta muhtemelen aynı kökenden gelmesi. yani türkçe olarak "siyah" ya da almanca olarak "schwarz" deseydi hakem (aynı dili konuştuklarını göz önünde bulundurmak lazım) bu sorunların hiçbiri olmayacaktı.
ama uefa bu kadar yoğun bir ırkçılık karşıtı kampanya yürüttüğü için çalışanlarını, elbette bunun içinde hakemler de var, bu konuda bilinçlendiriyor ve dikkat etmeleri gereken durumları tembihliyordur. eğer uefa gerçekten bu konuda sıkı bir tutum izliyorsa, hakemin de o kelimeyi kullanmaması gerekir elbette. burada ben hakemin boşluğuna geldiğini düşünüyorum, dediğim gibi ağır bir şuursuzluk var. maçların seyircisiz oynanması ve stadyumun çok sessiz olması da denk gelmiş. normal bir maçta hakemlerin konuşmalarını bu kadar çok duymuyoruz, yani her maçta olabilecek bir durum bu, oluyordur da olmuştur da.
peşin edit: hakemi savunmuyorum, ancak yargısız infaz yapılmasından da yana değilim. sadece kendi görüşümü belirttim. hakemi tanımıyorum belki gerçekten ırkçıdır, bunu bilemeyiz ancak bu maçtaki eylemin bir ırkçılık eylemi ya da dışavurumu olduğunu zannetmiyorum.
Hakemin haksız olduğunu savunan bir görüş de şu şekilde
olay şu;
4. hakem saha içerisindeki bir pozisyon sonrasında orta hakeme başakşehir teknik ekibinden birisinin küfür ettiğini belirterek kart göstermesi için saha kenarına çağırıyor. öncesinde webo'nun 4. hakeme itiraz ettiği, hakeminde webo'ya "get to back negru" dediği iddiası var. fakat bu cümlenin geçtiği bir video göremedim, o yüzden sadece iddia demekle yetiniyorum. zaten ilk olay burada kopuyor. webo direkt 4. hakemin yanına geliyor, bu sırada orta hakem 4. hakeme "kim küfür etti" diye soruyor. 4. hakem ise webo diğer teknik ekipten ayrı ve kendisinin yanında olmasına, hatta parmak ile işaret etmesine rağmen, "işte bu siyah olan" gibi bir cümle kuruyor, ondan sonrası zaten webo kayışı koparıp" sen kime negro diyorsun" diye defalarca soruyor.
demba ba ise haklı olarak (neden haklı olduğunu aşağıda maddeler halinde paylaşacağım) "sen bir başkasına beyaz adam demiyorsun, niye ona siyah adam diyorsun" diyerek bana göre dünya futbol tarihine geçecek bir soru soruyor. (o görüntü şimdiden milyonlarca kez paylaşıldı kesinlikle ikonik olacak) bu sırada psg'den olay yerine gelen mbappe neymar kimbempe ve marquinhos'da durumu anlayınca "biz sahadan çıkıyoruz oynamayacağız" diyorlar. hatta mbappe 4. hakemi kast ederek "bu adam sahayı terk edecek" diyor. sonrası ise bildiğiniz gibi her iki takım futbolcuları da sahayı terk ediyor ve maç tehir ediliyor.
şimdi gelelim hakemin neden haksız olduğuna:
- dünya futbolunun en elit organizasyonunda maç yöneten bir hakemsin, 72 milletten insan bir araya geliyor ve evrensel iletişim dili ingilizce bir başkası ile diyaloğa girerken kendi dilini kullanamazsın.
- o kademeye yükselmiş bir hakemin "negru" ve "negro" kelimesinin birbirine oldukça benzediğini bu kelimeyi kullandığın anda niyetinin o olmasa bile (-ki buna da inanmıyorum. çünkü rumen bir gazeteci dinamo bükreş steua bükreş maçını bu hakemin yönettiğini, steua bükreş oyuncularından birisine maç boyunca tüm stadın ırkçı tezahüratlar yaptığını maç sonrasında hakeme bu durum sorulduğunda "ben bir şey duymadım" dediğini yazmış) yanlış anlaşılacağını ve ortalığı karıştıracağını bilmeyecek kadar aptal olamazsın.
- "ben negru dedim benim dilimde siyah adam anlamına geliyor" gibi fecaat bir savunma yaparak sıçıp sıvayamazsın. (bkz: demba ba'nın sorusu)
- "oyuncu olsa forma numarasını söylerdi, adam 10 tane beyazın içinde nasıl ayırt edecek onu" gibi aptalca bir savunma şeklide olamaz. teknik ekipten menajerine tercümanından malzemecisine kadar herkesin boynunda eşşek kadar akreditasyon kartı asılı, bu karttan ismine bakıp söyleyebilir, onu da yapamıyorsan zaten parmağınla işaret ediyorken "bu adam" diyebilirsin.
bence konu gayet net. gerizekalı bir sığır, bir anlık dışa vurduğu bilinç altı yüzünden tüm hayatını bitirdi ve üstüne üstlük 2 saat boyunca üç maymunu oynayan, "tamam ya olur öyle şeyler biz bunu var'a gönderelim var hakemlerinden birisini de buraya getirelim siz de çıkın oynayın" diyen "no to racism" duyarı kasan uefa'nın da maskesini düşürdü.
şurası kesin ki bu olay dünya futbol tarihine geçti. hakikaten çok ilginç bir gece yaşadık. konu ciddi ciddi küresel çapta yankı buldu. olayın kahramanı hakemin ise hakemlik hayatı zaten bitti de, umarım can güvenliği ile alakalı bir problem yaşanmaz. çünkü nefret inanılmaz bir boyuta geldi.
Irkçılık ve Cinsiyetçiliğin Temelinde Ne Yatıyor Olabilir?
