Black Panther'in Oscar Adayı Olması Üzerine Duygulara Tercüman Olan Bir Oscar Eleştirisi
91. oscar ödül töreni adaylıkları, black panther'in aday gösterilmesi ile zaten izledikleri siyaset ve politik kararlarından dolayı soğuttukları kitleyi daha da soğutmuş olan bir adaylıklar silsilesidir. dünyanın en prestijli ödüllerinden biri olan akademi ödülleri bu adaylık ile birlikte iyiden iyiye prestijini kaybetmiş ve ciddiye alınma kriteri olarak bu kez geri dönülemez bir yara almıştır.
black panther filmini eleştirene de otomatik olarak ırkçı damgası vurulduğu için amerika'da kayda değer kimse çıkıp buna bir şey diyememektedir. black panther'i izleyip beğenmiş biri olarak bu abartı ve filmi bir siyasi hareket olarak görme sayesinde beni de filmden soğuttular. black panther değil yılın en iyi filmleri arasına girmek bu sene çıkan marvel filmleri arasında bile en iyi film değil. en iyi film dışında altı, toplamda yedi adet ödüle aday gösterilmiş bir film black panther. rahmetli turgay şeren'in buraya cuk oturacak bir lafı var ama... bunun yanında avengers: infinity war bir ödüle aday gösterilmiş. o da en iyi görsel efekt. yani durup diğer filmler ile bile değil, tamamen aynı klasman içinde olan film ile kıyasladım ki ne kadar absürt olduğu görünsün.
anlamadığım şey şu
bir filmi veya bir kişiyi sırf zenci diye aday göstermemek ve göz ardı etmek ırkçılık oluyor da, bir filmi veya bir kişiyi sırf zenci diye aday göstermek ırkçılık olmuyor mu? o da ırkçılık bence. hem de diğer ırklara değil yine zencilere ırkçılık, çünkü çocuk avutur gibi "tamam hadi sen de al" dercesine veriliyor bunlar.
morgan freeman bir zamanlar ırkçılığı durdurmak için en iyi çözümün ırklar hakkında konuşmayı bırakmak olduğunu söylemişti. bazı kişiler tarafından yanlış anlaşılıp ırkçılığı göz ardı etmek istiyor diye de suçlanmıştı. oysa adamın demek istediği, "kimse ırklardan bahsetmez ise, eğer kimse bana siyah demez, başkasına da beyaz demez ise ırkçılık ortadan kalkar" mantığıydı. şimdi burada çok basit bir soru sorsak, "black panther filmini ırkların olmadığı ve herkesin turkuaz rengi olduğu bir dünyada çekseydiler aday olur muydu?" desek, büyük ihtimal ile akademi üyeleri dahi "hayır" deyecektir.
tabi burada konu direkt ırkçılığa bağlanıyor, çünkü black panther gibi filmlerin aday gösterilmelerinin sebebi bugün hala ırkçılığa maruz kalan zencileri ön plana çıkararak ırkçılığı yıkmaya çalışmak. fakat, bunu kör göze parmak gibi yapınca tam tersi, ırkçılığı artırıyorlar. bugün yorumlara baktığınız zaman çok fazla sayıda insan black panther'in tamamen politik sebeplerden dolayı aday gösterildiğini söylüyor. peki bir diğer aday olan blackkklansman'e böyle yorumlar neden yok? ya da neden bu kadar fazla sayıda değil? çünkü blackkklansman oscar'a aday olmak için en azından göze çarpacak kadar alakasız bir film değil. black panther ise tipik eğlenceli marvel filmi. güzel bir süper kahraman filminden fazlası değil. e insanlar da salak değil. şimdi kalkıp da beyaz bir yapımcı, kendisinin filminin black panther'e yer açmak için göz ardı edildiğini ve kendisine ırkçılık yapıldığını söylese haksız mı? o adamı zaten çiğ çiğ yerler de, pek haksız da sayılmaz sanki.
biraz uzun oldu ama demeye çalıştığım şey şu: eğer bu oscar denilen meret, filmlerin ne kadar iyi olduğuna göre bir kriter ise o zaman ten rengi, cinsiyet vs. ayırt etmeden karar vermeli. evet, geçmişte ciddi anlamda ırkçılık veya cinsiyet ayrımcılığı yapılmıştır ve belli kişilerin önü sırf mensubu oldukları gruplardan dolayı kesilmiştir. fakat, ırkçılığın önünü ırkçılık ile, cinsiyetçiliğin önünü cinsiyetçilik ile kapatmaya çalışırsanız bunun sonu gelmez. sonsuz döngü içerisinde sürekli birileri kayırılır ve sürekli birilerinin hakkı yenir. eminim ki bu sene de "hiç kadın yönetmen aday olmadı. vay pis cinsiyetçiler!" diye tepkiler gelecek. şimdi, kadın bir yönetmen iyi bir iş çıkarıp aday olmayı hak ettiği halde sırf kadın olduğu için aday gösterilmiyorsa tamam kardeş haklısınız, gelin beraber omuz omuza bu kadının hakkını savunalım. ama yok efendim sırf bir tane de kadın olsun diye orada iyi iş çıkarmış adaylardan birini ekarte etmek istiyorsanız, siz cinsiyetçilik ateşine odun atıyorsunuz su değil. aynı şey ırklar için de geçerli, dinler için de geçerli.
bu hak savunma meselesine gelince
bir filme sırf gay haklarını savunuyor diye ödül verirseniz, yarın diğerine de zencilerin haklarını savunuyor, öbür gün bir başkasına kadın haklarını savunuyor, ondan sonraki gün de daha da başkasına uzaylıların haklarını savunuyor diye ödül vermek zorunda kalırsınız (artık hangi hak arayışı o dönem daha popülerse). her dönemin popülaritesine göre bir hak savunma mekanizmasına dönüşürseniz de o zaman bir film kriteri olmaktan çıkar, ciddiye alınmazsınız. ayrıca yaptığınız popülizm ile gerçekten haklarını savunmak için sesini duyurmak zorunda olan kişileri popülarite uğruna göz ardı edersiniz. tabi akademi ödülleri için bunun tespitini çok önce yapan insanlar oldu. ekşi'de yazarlar da aynı eleştirileri yapmıştır. fakat artık black panther'e verilen bu kadar adaylık ile bu, ayan beyan ortaya çıktı.
sadece süper kahraman filmlerine kıyasla; the dark knight'ın yanında esamesi okunmayan, avengers: infinity war sayesinde kendi yılının bile en iyi süper kahraman filmi olamayan, marvel'in bile genel toplamda en iyi beş filmi listesine giremeyecek, ezber bozan herhangi bir olayı olmayan bir film, oscar ödüllerine en iyi film olarak aday gösteriliyor ise bundan sonra akademi ödüllerinin "iyi film" skalasını mtv ödülleri seviyesinde olarak görmek gerekiyor.
ayrıca insanların bu kadar tepki göstermesinin bir diğer sebebi ise, yıllarca bilim-kurgu ve süper kahraman filmlerini hiç sallamayan muhteşem prestijli oscar ödülleri'nin tarihindeki ilk süper kahraman filmi olarak black panther'i seçmesi, ve sebebinin ise filmin iyi olması falan değil tamamen politik olmasıdır. tarihte oscar'a aday olan ilk süper kahraman filmi black panther olmuştur. yani aslında oscar kardeşimiz tarihindeki ilk süper kahraman filmini aday gösterdiği yılda, aynı zamanda süper kahraman filmlerine tarihindeki en büyük küfürü etmiştir. bu yıl bu adaylık ile açıkça belirtmiştir ki süper kahraman filmleri zerre umurunda değil. onun derdi çok başka.
Alternatif bir görüşü de buraya bırakalım
black panther'ın adaylığını çok abartacak bir şey yok. evet zamanında daha iyi süper kahraman filmleri adaylık alamadı başta dark knight olmak üzere ama zaman değişiyor ve akademi de hem gençleşiyor hem de değişiyor. yeni gelen ve yaşı 30-40 arası olan üyeler farklı gözle bakıyorlar bu tip filmlere, klasik oscar filmleri yanında bunların da yarışmasının doğru olduğunu düşünüyorlar. başta marvel olmak üzere adamlar bu işi mükemmel yapıyor . en iyi oyuncuları getiriyor ve müthiş prodüksiyonlar yapıyorlar ve sonuçta da ortaya çok iyi filmler çıkıyor. sırf çizgi roman - süper kahraman filmi diye görmezden gelinmeleri yanlıştı ve bu yanlışın düzeltiliyor olması sevindirici. her sene akademinin belli kalıpların dışına çıkamadığı ve sadece belli tip filmleri ödüllendirdiği söylenir ama adamlar yeni bir şeyler yapmaya çalıştığı zaman da niye bu filmleri alıyorsunuz diye eleştirilirler.
black panther hak ediyor yada etmiyor ayrı bir tartışma konusu ama artık yavaş yavaş alışın bu tip filmleri görmeye.
Dil Okulu İçin Malta'yı Düşünenlere Altın Değerinde Tavsiyeler
