Cezaya Alternatif Olabilecek Davranış Kontrol Teknikleri
görmezden gelme
davranışın görmezlikten gelinmesi uzun vadede davranışın sönmesini sağlayabilir. karşılık vermeme, görmezden gelme ile değişmesini istediğimiz davranışı değiştirebiliriz. ceza yerine kullanılabilecek etkili bir yöntemdir.
ayrımlı pekiştirme
olumlu davranışın ödüllendirildiği fakat olumsuz davranışın ödüllendirilmediği pekiştirme türü.
olumsuz pekiştirme
olumsuz durumdan kaçınma durumudur. huzurlu olmayı isteme davranışıdır. örneğin, anne babası tartışan bir öğrencinin, dersler bittikten sonra okulda kalma süresini uzatmasıdır. burda öğrenci huzursuz ortamdan kaçınmak istemiştir. huzurlu olmayı istemiştir.
olumsuz pekiştirme kişi için kötü değil, iyidir. örneğin, öğretmeni proje ödevini iyi yaptığı için öğrenciyi sözlüden muaf etmesi gibi.
olumlu pekiştirmede uyarıcı olumlu pekiştireç ortama girerken olumsuz pekiştirmede uyarıcı olumsuz pekiştireç ortamdan çıkar.
ortamı değiştirme
istenmeyen davranışa neden olan uyarıcıların bireyin ortamından kaldırılmasıdır. örneğin, çocuk evde top oynarken cam eşyalar kırılıyorsa cam eşyaların çocuğun top oynadığı yerden kaldırılmasıdır. bu sayede çocuk daha uygun ortamda top oynayabilir.
ara vermek
öğretmenlere ve ebeveynlere önerilen ılımlı bir ceza biçimidir. istenmeyen davranışı yapan çocuğun, davranışı yaptığı sırada içinde bulunduğu pekiştirici durumdan uzaklaştırılıp kısa bir süre haz verici durumdan yoksun bir ortamda bekletilmesidir.
kısmi pekiştirme
organizmanın davranışlarının istenen kısımlarına pekiştireç verilmesidir. kazandırılmak istenen davranış sürecinde yapılan davranışlar görmezden gelinip doğru davranışlar pekiştirilir. örneğin, matematik problemini çözerken doğru gidiş yolu kullanan ama işlem hatası yapan öğrencinin doğru gidiş yolunun ödüllendirilmesi gibi.
gelişim döneminin atlatılmasını beklemek
olumsuz davranış gelişim döneminin bir özelliği ise çocuğun bu dönemi iyi bir şekilde atlatılması beklenir.
Eleştirel Düşünmenin Kapısını Aralayacak Yegane Yöntem: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
