İncil'i Yaymak Amacıyla Yoksulluk Hayatı Sürmeye Ant İçmiş Müritler: Fransisken Tarikatı
francis, oldukça iyi bir hayat yaşamasıyla, eğitimiyle, zenginliğiyle şehrin gözdesi haline gelmiş bir genç. güzel bir hayat sürmesi karıştığı bir kavga sonucu hapse atılmasıyla son bulur. aldığı hapis cezası sonrası eski hayatından oldukça uzak bir tercihte bulunmuş ve gösterişten kaçınmış. hatta rivayete göre elini ayağını çektiği, yaşadığı yer ise terk edilmiş bir kiliseymiş. burada haçtan gelen bir ses kendisini yeniden kilise inşasına adamasına sebep olmuştur. babasının zenginliğinden faydalandığı bu konu babasıyla arasını açmış. bundan sonra da kendini fakirliğe adamış ve vaaz vermeye başlamıştır.
vaazıyla birlikte birçok insanı tek çatı altında toplamayı başarmıştır. bunun üzerine insanların incil'e uyacak biçimde nasıl yaşamaları gerektiğini anlatan bir yazı çıkarmış ve bunu papa'ya sözlü olarak onaylatmış. gittikçe daha fazla mensup edinen francis, manastır yaşamına girmeyip toplum içindeki yaşamını sürdüren yeni bir cemaat bile oluşturmuştur. italya'da yaydığı bu tarikatı suriye, ispanya, mısır'da da yaymaya çalışmış fakat çeşitli sebeplerden dolayı gerçekleştirememiştir.
1221 yılında ise kurallarını tekrar oluşturduğu tarikat için papa'dan yazılı olarak izin almayı başarmıştır. yaşamının son yıllarında görme yetisini kaybetmiş ve 1228 yılında vefat etmiştir.
fransisken kelimesi, kökeni küçük keşişler anlamına gelen friars minörden gelmektedir. assisili aziz francesco'nun kurduğu tarikat. bir italyan rahibi olan ve kendini tanrı'nın hizmetine adayan francesco, 1208 ya da 1209 yılında çevresine kendisi gibi, isa'nın isteğine göre yoksulluk hayatı sürmeye ant içmiş müritleri toplayarak bir tarikat kurdu. papa ııı. innocentus 1210'da francesco'nun kurduğu tarikata ait düzeni kabul etti.
1223'te ııı. honorius tarafından da onaylanan tarikat esaslarına göre, fransiskenler tam bir yoksulluk içinde, dilenerek yaşarlar ve yoksul halk çevrelerinde incil'in hükümlerini yayarlar. sırtlarına kahverengi (eskiden koyu kurşunî) bir cüppe, bunun üstüne aynı renkte bir harmani giyerler, bellerine, önden düğümlenen bir ip kuşak sararlar; çıplak ayaklarında sandallar, başlarında bir kukuleta vardır.
1209'da fransisken tarikatına giydikleri cüppeden dolayı gri kardeşler denmiştir. başlangıçta tarikat dinsel amaçlara sahiptir; ancak giderek bilime yönelmiştir. bilimin gelişmesinde fransiskenlerin büyük bir rolü olmuştur. bunlardan robert grosseteste ve john peckham daha çok fizikle ilgilenmişler ve büyük müslüman optikçisi ibnü'l-heysem'i izleyerek optik üzerine çeşitli yazılar yazmışlardır. ockhamlı william, ockham'ın usturası denilen ve bugün hala bilinen öğretiyi ileri sürmüştür.
bu tarikatın aristo'yu incelemeye almaları bilime yönelmelerini sağlamıştır. aristo'yu batı arapça çevirileri üzerinden latinceye yapılan çevirileriyle tanımıştır.
ayrıca (bkz: duns scotus)
