İnsanların Kararlarını Etkilemenin Ne Kadar Kolay Olduğunun İspatı Niteliğinde Deneyler
geçen hafta #44607741 no'lu entry'de başka deneylerinden bahsetmiştim. olumlu tepkiler gelmişti.
öncelikle bu fotoğrafa bakın.
kübün üstünde ortadaki kare kahverengi, sol tarafta tam ortadaki kare ise sarı gibi gözüküyor. ama aslında ikisi tam olarak aynı renk. böyle düşünmemizin nedeni soldaki karenin üsttekine göre daha karanlıkta kalması. yani etrafı daha karanlık olduğu için gözümüze daha açık renkli göründü.
gerçekten öyle olduğunu göstermek için karelerin ekran görüntüsünü alıp internete yükledim. çevrelerindeki kareler olmadan bakınca aynı renk oldukları daha net anlaşılıyor.
peki bunun verdiğimiz kararlarla ne ilgisi var?
yapılan deneyde insanlara 2 farklı seçenek sunulmuş, 1. seçenek tüm masrafları karşılanmış roma tatili, 2. seçenek ise tüm masrafları karşılanmış paris tatili.
bu 2 seçenek arasından roma ve paris seçeneklerini birbirine yakın sayıda insan seçmiş. neredeyse %50 - %50 yani.
ikinci aşamada işin içine yeni bir seçenek eklenmiş, 3. seçenek kahvaltısı haricinde tüm masrafları ödenmiş bir roma tatiliymiş.
bu 3 seçenek insanlara tekrar sorulmuş ve tüm masrafları ödenmiş roma tatilinin diğer seçeneklerin önüne geçtiği görülmüş. paris tatilinin bile oldukça farkla önüne geçmiş. kahvaltısı ödenmemiş roma'yı hiç seçen olmamış tabi.
başka bir deyişle kahvaltısız roma seçeneği kahvaltılı roma seçeneğini daha çekici göstermiş. çok ucuz bir numara ama işe yaramış.
bununla ilgili başka bir örnek ise the economist dergisinin verdiği bir ilanda var. ilanda okuyuculara 2 seçenek sunulmuş.
1. seçenek derginin online üyeliği (59 dolar).
2. seçenek derginin hem basılı hem online üyeliği (125 dolar).
seçenekler böyleyken insanların %68'i 1. seçeneği, %32'si ise 2. seçeneği seçmişler.
sonrasında 125 dolar karşılığında sadece basılı dergiyi sunan 3. seçenek eklenmiş. 1. seçenek %10'a düşerken 2. seçenek birden %90'a fırlamış.
insanlar başta ucuz olan seçeneği seçmenin daha karlı olduğunu düşündüler. ancak 2. seçeneği daha kârlı gösteren bir yem atıldığında ondan etkilenip 2. seçeneğe yöneldiler.
benzer bir etki karşı cinsi beğenirken de ortaya çıkıyor. yanında çirkin bir kızın olduğu güzel bir kızı normalde beğendiğimizden daha fazla beğeniyoruz. tabi erkekler için de aynı durum geçerli.
bi dahaki sefere bara giderken çağıracağınız arkadaşlarınızı seçerken dikkat edersiniz.
national geographic de buna benzer ufak bir deney yapmış.
