İnsanlık Tarihinde Duyulan En Yüksek Sesin Kaynağı Olan Yanardağ: Krakatoa
krakatoa, güneydoğu asya'da java ve sumatra arasında bulunan bir ada. canlığın bakir bölgelere hızla yayılımı açısından bir örnek oluşturmasıyla önem kazanmış. şöyle ki; 1883 yılında bir volkanik patlamayla bu adanın yarısı havaya uçmuş, diğer yarısı ise külle kaplanmış ve burada hayat sona ermiş. 3 yıl sonra adanın tamamı mavi yeşil alglerle dolmuş. daha sonra diğer bitkiler ve yavaş yavaş göçlerle hayvanlar (rüzgarlarla sinekler, kelebekler, örümcekler böcekler ve hatta nasıl gittiği bilinmeyen bir tür kertenkele) tekrardan adayı doldurmuşlar.
şu ana kadar tarihte kaydedilen en yüksek ses, bu adadaki yanardağın ağustos 1883 yılında patlamasıyla ortaya çıkan sestir. 3000 km ötedeki avustralya'nın perth şehrine kadar ulaşmış bu patlama sesi. bu patlamanın gücü 2 mega ton tnt'nin patlamasıyla oluşan güce eşitmiş. yani, japonya'nın hiroşima şehrini yok eden atom bombasının tam 13 katı büyüklüğünde demek oluyor bu da. patlamanın neden olduğu tsunami sonrasında 36 bin insan hayatını kaybetmiş.
krakatoa, 1883'ten önce, ilk olarak 535 yılında patlıyor. basınç, krakatoa'nın ~50x50 kilometrelik parçasını paramparça edip 50 km rakıma savurmuş. kraterin parçaları ta mezosfere kadar seyahat etmiş. tabii bunun bir de inmesi var. rüzgar ve coriolis etkisi ile dünya karanlığa gömülmüş. meşhur izlanda'da ismi patlamasından daha çok geyik mevzusu olan yanardağ, gaz çıkardığında neredeyse tüm avrupa etkilendi.
krakatoa patlaması sonrası bazı bölgeler 1 yıldan fazla güneş göremedi. kuraklık baş gösterdi, 2. dalga kavimler göçünün tetikleyicisinin bu patlama olduğu söyleniyor. o yıllarda istanbul'da bile tutulmuş kayıtları. birçok tarihçi yazar filan kayıt altına almış "hava geceymiş gibi karardı, karanlık 1 yıldan fazla sürdü" diye. mısır'da buğday çok çok az çıkmış, bizans bahçelerinin tüm meyve ağaçları kurumuş, suriye'de üzüm bağları telef oluyormuş, başka bir şekilde deva olmuşlar. kara veba gibi hastalıklar da cabası.
krakatoa'nın 2018'deki patlamasından görüntüler
İnsanlık Tarihinin Bilinen En Büyük Patlamasını Gerçekleştiren Yanardağ: Tambora
