İstanbul'un Fethinden Sonra Devşirilerek Paşa Olan Paleologos Prenslerinin Hikayesi
fetih sonrası paşa olan ve doğu roma'nın son hanedanı paleologos'lara mensup olan bizans prenslerinden bahsedelim... fetihten sonra paşa olan bu prensler, osmanlı'nın sadece bizans'ı fethetmediği, aynı zamanda roma'nın meşru ardılı olmak için bizans tacının hak sahiplerini de koruma altına aldığına dair tarihi gerçektir.
bizans, yani doğu roma'nın meşru hak sahibi hanedanı paleologos'lardır. ve paleologos'ların temsilcileri hala içimizde yaşamaktadır. doğu roma'nın (bizans) son imparatoru 11. konstantin'dir. konstantin paleologos, istanbul'un fethi sırasında ölmüştür. imparator konstantin'in varisi bir erkek çocuğu da yoktur...
istanbul'un fethi üzerine konstantin'in de ölümü ile bizans paleologos hanedanı'nın iki üyesi thomas paleologos ve dimitrios paleologos, mora'da olduklarından dolayı hayatta kalmışlardır. fakat bu iki kardeş mora'da taht kavgasına tutuşmuş, fatih'in desteklediği dimitrios mücadeleyi kazanmış, thomas ise mora'yı terk edip italya'ya kaçmış ve burada kendisini bizans imparatorluğu'nun meşru kralı ilan etmiştir. dimitrios'un soyunu devam ettirecek bir varisi yoktur. kızı helena ise "helena hatun" adıyla fatih'in haremine dahil edilmiş, lakin fatih ile herhangi bir ilişkisi olmamıştır.
bu durumda paleologos hanedanını, yani bizans soyunu devam ettirecek tek varisler thomas paleologos'un soyundan olup italya'ya gidenler olarak düşünülmekte, bunların soyu ise vassallo-paleologos ailesi olarak devam etmektedir. paleologos hanedanından thomas'ın soyundan gelenler dışında başka paleologos var mıydı peki? şüphesiz ki vardı... üstelik istanbul fethedildiğinde bunlar istanbul'daydılar ve esir düşmüşlerdi. istanbul'un fethi ile birlikte iki küçük bizans prensi osmanlı tarafından devşirildi. bu iki prens ilerleyen yıllarda karşımıza mesih paşa ve has murat paşa olarak çıkacak olan paleologos hanedanı mensuplarıydılar. iki bizans prensi'nin devşirilerek osmanlı yapılması, fatih'in istanbul'u alarak osmanlı'yı üçüncü roma imparatorluğu olarak dizayn ettiğinin somut bir delilidir.
mesih paşa ve has murat paşa'nın babalarının kimliğine dair net bir bilgi yok. bizans'ın son imparatoru konstantin'in abisinin çocukları olduğu yazılır, lakin konstantin'in abilerinin ardında varis olacak çocukları yoktur. (italya'ya kaçan thomas hariç.) şahsi araştırmalarım bu iki kardeşin konstantin'in babası bizans imparatoru ii. manuil'in kardeşlerinden birinin çocukları olduğu yönündedir. bu ikisinin babasının gidos paleologos olduğu giovanni maria angiolello'nun yazdığı historia turchesca adlı eserde belirtilmektedir. mesih paşa ve has murat paşa'nın babalarının gidos/vitos/vidos paleologos olduğuna dair başka da bir bilgi yoktur.
fakat bu iki kardeş paleologos hanedanı için çok önemlidir, zira 11. konstantin'den sonra bizans varlığını sürdürseydi muhtemelen tahta bu iki kardeşten biri geçecekti. işte bu iki bizans prensi bu kadar önemliydi ve her ikisi de devşirildiler. mesih paşa ilerleyen yıllarda sadrazamlık yapmış. abisi has murat paşa ise rumeli beylerbeyliği'ne kadar yükselmiş, otlukbeli savaşı'nda şehit olmuştur... mesih paşa, sancak beyliği yahut donanma komutanı olarak bulunduğu gelibolu'da bir cami ve medrese yaptırmaya başlamış ve bunlara ait bir vakıf oluşturmuştur. kaynak
mesih paşa bunun dışında laleli'de bulunan myrelaion kilisesi'ni camiye çevirmiştir.
(bkz: bodrum camii)
has murat paşa'da aksaray'da murat paşa camii'ni yaptırmış, lakin tam tamamlayamadan şehit düşünce bu cami de kardeşi tarafından tamamlanmıştır.
mesih paşa'nın 3 oğlu bilinmekte
1. ali bey,
2. mahmud çelebi,
3. bali bey (vulçıtrın sancak beyi).
gerek mesih paşa, gerek has murat paşa'nın çocukları onların soylarını devam ettirmişlerdir.
günümüzde her ne kadar kim olduklarını bilmiyorsak da, son bizanslılar, yani paleologos soyundan gelenler hala aramızda yaşıyorlar...
İlber Ortaylı ve Halil İnalcık'a Göre Osmanlı Neden 3. Roma İmparatorluğu?
