İyi Bir Genin Ölümü Erteleyebilme Özelliğini Açıklayan İlginç Teori: Medawar

medawar teorisi

britanyalı biyolog sir peter medawar'a göre iyi bir genin özelliklerinden birisi de; hayatta kalma makinelerinin(canlıların) ölümlerini, en azından üreyene kadar erteleyebilme yatkınlıklarıdır. kuzenlerinizden ve büyük amcalarınızdan bazılarının çocukken öldüğüne şüphe yok ama sizin doğrudan atalarınızdan bir tanesi bile çocukken ölmedi.

çünkü "atalar çocukken ölmez!"

ölümcül genlerin gen havuzundan atılmaya yatkın olacakları açıktır. ancak, geç eyleme geçen bir ölümcül genin gen havuzunda, erken eyleme geçen ölümcül genden daha kalıcı olacağı da eşit derecede açıktır. yaşlı bir bedende ölümcül olan bir gen, ölümcül etkisini beden üreme işlevini gerçekleştirdikten sonra gerçekleştirdiği sürece, gen havuzunda hala başarılı olabilir. öyleyse bu teoriye göre, yaşlılık nedeniyle göçme, gen havuzunda geç eyleme geçen ölümcül ve yarı ölümcül genlerin birikmesinin yan ürünüdür ve bu genler doğal seçilimin süzgecinden basitçe etkilerini geç gösterdikleri için geçebilmişlerdir.

bu teorinin yalnızca belirli yaşlarda üremenin gerçekleşebileceği şeklindeki herhangi bir ön varsayım yapmak zorunda olmadığını fark edebilmek önemlidir.

tüm bireylerin her yaşta çocuk sahibi olma olasılığının eşit olduğu varsayımı ile başlayarak, medawar teorisi, geç eyleme geçen zayıflatıcı genlerin gen havuzunda birkeceğini kolaylıkla öngörecektir ve yaşlılıkta daha az üremeye eğilim, bunun bir ikincil sonucu olarak ortaya çıkacaktır.

bu teoriden ortaya çıkan hoş bir sonuca göre, eğer insan yaşam süresini artırmak isteseydik bunu yapabilmemiz için iki yöntem olurdu.
 ilk olarak belli bir yaştan önce, diyelim ki kırk yaşından önce üremeyi yasaklardık. birkaç yüzyıl sonunda en düşük insan ömrü elliye yükselirdi. insanların ömürlerinin bu yöntemle birkaç yüzyıla çıkarılabileceğinin anlaşılması kolaydır. ama herhangi birisinin böyle bir politikayı yürürlülüğe sokmak isteyebileceğini hayal edemiyorum.

ikinci olarak genleri içinde bulundukları bedenin gerçekte olduğundan daha genç olduğuna inandırmaya çalışabiliriz. uygulamada bu, bir bedenin içinde bulunduğu kimyasal ortamda yaşlanma sırasında gerçekleşen değişiklikleri saptamak anlamına gelecektir. bu değişikliklerden biri, geç etki yapan ölümcül genleri devreye sokan bir işaret olabilir. genç bir bedenin yüzeysel kimyasal özelliklerinin taklidini yaparak, geç etki eden zararlı genlerin devreye girmesini önlemek mümkün olabilir.
(bkz: the selfish gene)