Kocası Kimyasal Silah Ürettiği İçin İntihar Eden Kadın: Clara Immerwahr

Yahudi asıllı Alman kimyager Fritz Haber'in eşi Clara Immerwahr, kocasının Almanya için kimyasal silah üretmesine dayanamadığı için 1915 yılında intihar etti.
Kocası Kimyasal Silah Ürettiği İçin İntihar Eden Kadın: Clara Immerwahr
Clara Immerwahr & Fritz Haber

clara immerwahr, (1870-1915) yahudi asıllı alman kimyager hanım. aynı zamanda ünlü kimyager fritz haber'in eşidir.

breslau üniversitesi'nde kimya öğrenimini tamamladı ve akademik kariyerine devam ederek doktora yaptı. bu üniversiteden akademik kariyeriyle doktora ünvanı alan ilk kadın oldu.

1901'de fritz haber ile evlendi. döneminde kadınların faaliyetlerinin kısıtlı olması ve bilimsel çalışmalarına pek şans tanınmaması nedeniyle, çalışmaları genelde tanınırlık kazanamadı ve faaliyeti daha ziyade eşinin çalışmalarına yardım etmek ve onun çalışmalarını ingilizceye çevirmekle kısıtlı kaldı. bu halinden kendi notlarında şikayet etmişliği de vardır.

kocası fritz haber 1. dünya savaşı'nda alman askeri faaliyetlerinin ateşli bir destekçisi oldu ve kimyasal silahların (özellikle zehirli gazlar) geliştirilmesi ve kullanılmasında öncü bir rol üstlendi. bu çabalarının sonucu olarak 1915'te ypres'te gerçekleşen ilk kimyasal gaz saldırısına bizzat nezaret etmeye gitti. daha sonra berlin'e döndü. clara, kocasının bu faaliyetlerine son derece karşı idi. kocasının dönüşünden kısa süre sonra kocasının silahı ile kendini vurarak intihar etti. kocası ise karısının böyle bir sebepten ve böyle bir şekilde ölümünden bir gün sonra koştura koştura doğu cephesinde ruslar'a karşı yapılacak ilk kimyasal silah saldırısına nezaret etmeye gitti (bkz: erkek milleti). ironik olarak, sonradan kendisi -o da yahudi asıllı idi- nazi takibatı ve baskısı nedeniyle almanya'dan kaçmak zorunda kalmıştır.

öte yandan, clara'nın intiharı konusu da bir gizem perdesi arkasında kalmıştır. konu gazetelerde haber yapılmamıştır. ayrıca bilindiği kadarıyla cesedine otopsi de yapılmamıştır.

velhasıl, kadınların kaale alınmadığı ve bastırıldığı yılarda bilim yapmaya çabalaması ve "kimyasal savaşın babası" ile evliyken, belki de canına kıyacak düzeyde bir hassasiyet ve kadın duyarlılığı ile böyle bir vahşetin başlamasına karşı çıkması yönleriyle, gerçekten tanınmayı hak eden bir hanımefendidir.

Fritz Haber kimdir?