Londralılara Uzun Yıllar Boyunca Türlü Rezillik Yaşatan Bozuk Kanalizasyon Sistemi

Şimdilerde güzelliğiyle birçok kişiyi cezbeden Londra, bir zamanlar kokudan ve pislikten yaşanamayacak durumdaymış.
Londralılara Uzun Yıllar Boyunca Türlü Rezillik Yaşatan Bozuk Kanalizasyon Sistemi

foseptik sistemi uzun süre çalışmayan bir şehirdir londra. ingilizce kanalizasyon (sewer) kelimesi "seaward" manasına gelmektedir. o zamanlarki londra'nın kanalizasyon sistemi thames nehrine doğru eğimli bir şekilde giden açık kanallardan ibaretti (dolayısı ile denize doğru akan). bu kanallar devamlı olarak pislik vs. ile tıkanır ve açık oldukları için her yeri bok basardı. bütün şehir iğrenç kokardı o zamanlar. 

bu yüzden 1500'lerin sonlarında 8. henry, "herkes kendi evinden geçen kanalizasyonun temizliğinden sorumlu olacak ulan" diye bir fetva yayınladı ve bu kanunu uygulasın diye de bir komisyon kurdu (comission of sewers). ama komisyona bir ödenek bağlamadığı için komisyon bir türlü çalışmadı. 1622'de bu kanuna uymayanlara ceza kesip de kendi parasını kazanmayı akıl edene dek tabii, ondan sonra da canavar gibi çalışmaya başladılar. komisyonun her gün yaptığı bütün aktiviteler yazılı olarak tutulmuştur, bu yüzden taa o zamanlardan kalan bokların hesabını verebilir ingilizler. bu kayıtlar 250 yıllık bir insanlık sefaletini ortaya koymaktadır. 


18. yy'a gelindiğinde londra'da her evin altında bir foseptik tankı bulunmaktaydı (çukur mahiyetinde). en güzel malikanede bile evin içerisinde inanılmaz bir bok kokusu hakimdi. evlerdeki kokular geçsin diye türlü şaklabanlık yapan londralılar sayesinde evlerin içerisindeki bok kokusu, sokaklardaki at pisliği ve çöp kokusundan daha da kötü bir hal almıştı. burunları bu fena kokulara alışan londralılar için asıl tehlike ise geceleri şehre çöken kömür dumanı ve endüstriyel mekanlardan çıkan sülfür gazından oluşan "gece havası" (night air) idi. gece güneş battıktan sonra millet camini penceresini hava geçirmeyecek bir şekilde kapatırdı bu melun şehirde. keza o zamanlar bütün aile fertlerinin ya da sokakta yürüyenlerin esrarengiz bir şekilde sabaha havasızlıktan boğulmuş olarak bulunmaları çok sık karşılaşılan durumlardı. ölümlerin ve sakat kalmaların büyük çoğunluğu hidrojen sülfat solumaktan veya oksijensizlikten ya da metan solumaktan gelmekteydi yine bu zamanlarda londinium'da. 


pek çok evde "gece toprağı" (night soil) adı verilen ve sabaha karşı bahçeden toplanan toprak, gübre olarak satılır ve para ederdi. evlerin altındaki bu foseptik çukurları devamlı olarak temizlenmek durumundaydı ve bu temizlikte genelde çocuklar kullanılırdı çünkü dar ve sıkışmış aralıklardan geçip elleri ile pislikleri temizlemek zorundaydılar. 12 ocak 1849 tarihli bu kanalizasyon komisyonunda tutulan bir kayıtta şu satırlar yer almaktadır "... havadaki koku tasvir edilemeyecek bir korkunçluktaydı. hava o kadar kötüydü ki patlamalar ve karbonik asit oranı inanılmazdı. neredeyse bütün bir grup temizlikçiyi karbonik asit zehirlenmesinde kaybediyorduk. grubun son elemanı sırt üstü kendini kaybetmiş bir şekilde, iki ayak (~50 cm) bokun içerisinden sürüklenerek çıkartılabildi ancak ...".


bu tip olaylar yüzünden kanalizasyon komisyonu bir genelge yayınladı ve şöyle dedi: "bundan sonra içerisine yetişkin bir adamın giremeyeceği kadar küçük foseptik çukuru açmayacaksınız kardeşim". ve londra işte böyle bir şehirdi. sonra harry potter geldi.

1952'de Londra'da 12 Bin Kişinin Ölümüne Yol Açan Korkunç Doğa Olayı: Öldüren Sis