Oyunu ve Kitaplarıyla İnsanı Saatlerce Kilitleyebilen Fantastik Evren: Unutulmuş Diyarlar
Nedir, ne değildir?
önce tsr ve sonrasında hasbro'ya bağlanan wizards of the coast şirketinin çıkarttığı bir rol yapma oyunu dünyasıdır. high fantasy tabir edilen bir dünyadır.
TSR (Tactical Studies Rules): Dungeons & Dragons'un orijinal yayıncısı olarak bilinen Amerikan bir oyun şirketi.
dragonlance'a (ejderha mızrağı) göre içinde daha çok karakter barındıran fantezi dünyasıdır. fantastik kurgu severlere drizzt do'urden gibi bir karakteri kazandırmış ve neverwinter nights gibi bir oyunla insanı monitör karşına kilitlemiştir. forgotten realms'in popülerleşmesinde drizzt do'urden'in ve neverwinter nights'ın dolayısı ile r.a. salvatore'un katkısı çok büyüktür.
Salvatore kimdir peki?
abd'li fantezi kurgu ve bilim kurgu yazarıdır. en çok unutulmuş diyarlar romanları, iblis savaşları destanı ve yıldız savaşları romanları ile bilinir. ilk basılan ilk romanı 1988'de tsr'dan çıkan buzyeli vadisi üçlemesi'nin ilk kitabı olan kristal parçası'dır. new york times bestseller listesinden aylarca inmeyen eserlere imzasını attı. unutulmuş diyarlar için birçok kitap yazdı. ayrıca iblis savaşları destanı, kendi oluşturduğu kurgusal dünya corona'da geçen birkaç roman ve yıldız savaşları romanları yazdı.
salvatore en sevdiğim yazarlardandır. kanımca unutulmuş diyarlar'ın efsane karakteri drizzt do'urden'ın hikayesi anlatılmış en iyi hikayedir. arkadaşlık, sadakat, ön yargı, özgüven, etik ve açık fikirlilik gibi konularda insana çok güzel dersler verir. kah ağlatır kah güldürür.
drizzt serisi ilerledikçe her ne kadar arada oldukça vasat seriler yazmış olsa da, sonlara doğru dünya gerçeklerini daha iyi yansıtması, daha zalim bir dünya görüşünü ve cinselliği de işin içine katmasıyla baş tacı olmuştur benim için.
kendisinin anlatmaya çalıştığı en güzel şey ise kanımca "önemli olan vardığın yer değil yol boyunca olanlardır."
Drizzt Do'urden'ın çıkış hikayesi
r. a. salvatore ilk basılı romanı olacak olan the crystal shard'ı yaratırken, kitapla ilgili kritik bir toplantıya giden editöründen gelen bir telefonla kendisinden acilen wulfgar'a yoldaş olacak bir karakter yaratması istenir. salvatore düşünmek için zaman istese de editörün hiç vakti yoktur. salvatore o anda aklına gelen bir fikirle "bir drow!" der. sadece geçici bir yan karakter olacağını söyleyerek editörünü ikna eder ve karakterin ismi sorulduğunda ağzından drizzt do'urden ismi çıkıverir. editörü "ismi kodlayabilir misin?" diye sorar, cevap kısa ve nettir: "imkanı yok!"
böylece doğar modern fantastik kurgu edebiyatının ikon karakterlerinden biri olan drizzt.
forgotten realms'in önemli tanrıları
greater powers
akadia; neutral - gezi, rüzgar vs.
bane; lawful evil - tiranlık, güç
chauntea; neutral good - tarım, toprak, hasat, büyüyen seyler
cyric; chaotic evil - cinayet, yalan, illüzyon, hiyanet, (az biraz hırsızlık) tanrısı (bkz: prince of lies)
grumbar; neutral - toprak, yeminler
kelemvor; lawful neutral - ölüler, adil yargılanma, dürüstlük
kossuth; lawful neutral - ates, ve atesin yoketme ve yaratma gücü
lathander; neutral good - safak lordu, dogum, gençlik, spor, bahar, yaratıcılık ...
mystra; neutral good - büyü tanrıçası
oghma; neutral - bilgelik, kitaplar ve ozanlar
shar; neutral evil - gece, karanlık, unutkanlık
silvanus; neutral - druidler, ormanlar, doga
sune; chaotic good - ask meşk güzellik tutku
talos;chaotic evil - fırtına ve kaos
tempus; chaotic neutral - savaş savaş savaş
tyr; lawful good - adalet eşitlik
intermediate powers
beshaba; chaotic evil - kötü şans, kötü raslantı
gond; neutral - craftman tanrısı
helm; lawful neutral - koruma, adalet, gardiyan tanrı
ilmater; lawful good - acı çekme, kendini arındırma, saflık
iyachtu xvim; lawful evil - tiranlık vs (bkz: bane)
mielikki; neutral good - ormanlar rangerlar av (bkz: drizzt)
selune;neutral good - ay yıldızlar gemiciler
tymora; chaotic good - iyi şans
umberlee; chaotic evil - deniz rüzgarları akıntıları vs
lesser powers
auril; neutral evil - kış tanrıçası
azuth; neutral - büyücüler
eilistraee; chaotic good - iyi drowlar, dans, ay
lliira; chaotic good - festival dans eğlence mutluluk
loviatar; lawful evil - işkence, acı
malar;chaotic evil - anlamsız av, canavarlar
mask; neutral evil - gölge ve hırsız
red knight; lawful neutral - strateji, taktik
shaundakul; chaotic good - araştırma, haritalar
talona; chaotic evil - hastalık ve zehir
torm; lawful good - paladin, görev, sadakat
Eleştirel bir yorum
forgotten realms'in tsr'ın tsr olduğu vakitlerde (yani wizards of the coast adlı paragöz şerefsizlerce satın alınmadan önce) fr'ın altın çağını yaşadığı söylenebilir.
yıllardır çeşitli geek forumlarında ve convention'larda süregelen saçma çekişmelere mahal vermeden belirtmek isterim ki, time of troubles sonunda tamamen yok olması gereken bu ortam, anlamsızca uzatılmıştır ve daha da sündürüleceği aşikardır. çoğunluğun hem fikir olduğu, her taşın altından bir artifact'in çıkması ya da dragonlance ve benzerleri gibi açıkca bir sadelik içermediği tartışmaları, doğrudur ve fakat fr dediğimiz "medium", başlangıcından bir izdüşüm alınırsa; geneli belirgin çizgilerle ayrılmamış birbirinin içine geçmiş onlarca küçük anlatımın birleşmesinden oluşur. zaten ed'in de başında yapmak istediği şey budur (merak edenler için, kendisinin bazı oyuncularla yaptığı yazışmaları internette bulmak mümkündür) ayrıca bu hikaye zenginliği onu anlaşılmaz derecede karışık değil, dm ve oyuncunun ekseriyetle yararlanabileceği özgül bir araç kılar.
özetlemek gerekirse, forgotten realms, sevenin de sevmeyenin de ilgiyle takip ettiği, beslendiği bir kaynaktır, sandbox'tır. tadınız tattırınız.
İyi mi kötü mü?
üstünde düşünülünce "kötü bir çorba mı, yoksa herşeyin muhteşem bir uyum içersinde olduğu bir dünya mı" sorusunu akla getiren dünya. ilk bakıldığında içi magical dolu, epik karakter dolu bir dünya. ama ayrıntılara girersek fr'deki krallıklar arasındaki dengelerin aslında çok iyi düşünülmüş olduğu, karakterlerinin de çok güçlü olmalarının sebeplerinin o dünyanın dinamiklerinden kaynaklandığı görülür. o kadar büyük bir kıtanın yanında (bkz: fearun) daha tam olarak keşfedilmemiş maztica, kara tur gibi kıtalara sahiptir. sırf sword coast (kılıç sahili)'nden bile muhteşem malzeme çıkarabilirsiniz. onun haricinde gerçekten bir sürü organizasyonları (harpers, red wizards, iron thorne vs.) vardır ve bunların birbirleriyle olan ilişkisinden bir bile bir sürü senaryo çıkabilir. ilk bakışta öyle gözükmese de aslında çok derin bir tarihi vardır (bkz: times of troubles) (bkz: netheril). tabii bazı sıkıcı noktalara var. dünyada her şeyin olması köşeyi döndüğünüzde karşınıza goblinden dragona kadar çıkabilecek bir yaratık yelpazesi. fearun tarihinin en önemli anlarında mutlaka bir elminster adının geçmesi. artısız silahla gezenlerin adam sayılmadığı bir dünya... her şeye rağmen fr kötü bir çorba değildir. çok iyi düşünülmüş bir dünyadır ve her zaman güçlünün güçlüsü vardır.
Fantastik Edebiyatın Daha Karanlık ve Karmaşık Alt Türü: Grimdark
