Sezaryen Kelimesinin Tıp ya da Başka Bir Bilim Dalıyla İlgisi Olmayan Çıkış Noktası

dün the way of caesar (sezar'ın yolu) diye bir kitap okuyordum, malum kişinin biyografisi. diyordu ki efem bu julius caesar öyle bir statüye ulaşmış ki, insanlar sonunda bunun normal insanlar gibi doğduğuna inanmayıp, annesinin karnının kesilerek zorla çıkarıldığı yönünde efsane uydurmuşlar, bu da sezaryen kelimesinin doğumuna neden olmuş.

"hadi len" diyerek wiki'ye başvurdum, meğersem bir doğruluk payı varmış. caesar'a benzeyen bir kelime, anne karnından kesmek manasına gelen ve o dönemlerde sezaryeni anlatan bir deyim içinde kullanılıyormuş. caesar'ın zamanında da, bazı insanlar bu ismin o kökten geldiğini vurgulamak için böyle bir hikayeye yer vermişler, ama caesar aile ismi bu deyimden de öncesine dayandığı için bu hikayeler sonuçta uydurmaymış. öte yandan caesar'ın zamanında ilgili bir kanun çıkmış, ölen hamile bir kadının bebeğini kurtarmak için yapılacak prosedürmüş, adı da lex caesarea.

günümüzde kullanılan kelimenin kökeni de muhtemelen bu kanunmuş ama ilginç olan, kanunun etimolojik olarak ilk bahsettiğim deyimden değil, caesar'dan türemiş olması, muhtemelen kendisi hakkında uydurulmuş bu hikayenin ve adamın gücünün etkisiyle. hatta almancadaki kelime direkt olarak julius caesar'a gönderme olduğu için (muhtemelen kaiser kelimesinin sezar'ın ünü dolayısıyla kullanılagelmiş olmasından) sezaryenin ingilizcede dahi direkt olarak adamın kendisinden gelmiş olması (caesarean), kanunun filan etkisinin olmaması da bir ihtimal.

sonuç olarak, hayatımda daha önce sezaryen kelimesinden bu yönde şüphelenmemiş olmama şaştım kaldım. halbuki eskiden zekama hayrandım, bir nevi platonik aşk yaşıyordum onla narsist bir şekilde.