Spotify'ın Yaptığı Gelir Paylaşımına Dair Gözlerden Kaçan İlginç Bir Detay
spotify'ın dinlenen müziklere göre gelir paylaşımı yaptığını biliyoruz.
şurada ingiltere'de 1 saatlik asgari ücrete denk para kazanmak için bir şarkının kaç kere stream edilmesi gerektiğine dair bir tablo var:
kaynak: https://twitter.com/…tatus/1251415657486471175?s=20
şimdi burada güzel bir detay var
diyelim ki spotify modeli stream değil de, satın alma modeli yapıyoruz. yani aylık ödemeli model yerine bir şarkıya ya da albüme neyse parası verip sınırsız dinleme hakkını alıyoruz. burada bir * koyuyorum, onu da en sonda ayrı bir konu olarak aktaracağım.
diyelim cd olarak 3 tane albüm aldınız, eve geldiniz. cd başına 10'ar lira verdiniz diyelim (ya da dolar, neyse). müziği üreten ve satışından gelir kazanan özel/tüzel kişiler açısından baktığımızda onlar parayı aldılar ve konu kapandı.
siz aldığınız 3 cd'yi 1 kere mi dinlediniz, 1000 kere mi dinlediniz, 3 cd'den 1 tanesini 1000 kere, diğer ikisini 20'şer kere mi dinlediniz, onlar açısından fark etmiyor.
ürünü satan, tam fiyattan size ürünü sattı. nasıl kullanacağınıza dair bir tasarrufu yok, umursamıyor da. çünkü parasını aldı.
ancak stream ortamında, işler çok farklı. çünkü size şarkıyı bir nevi kiralıyor. kiralamanın doğası itibariyle en önemli özelliği süreli olması. yani şarkıyı dinlediğiniz süre burada hesaba dahil oluyor.
yani siz bir şarkıyı günde maksimum 24 saat dinleyebilirsiniz. birazdan bahsedeceğim olay için buradaki önemli ayrıntı şu: siz x şarkıyı 24 saat dinliyorsanız, diğer şarkıları dinleyemiyorsunuz demektir. çünkü spotify'da 1 kullanıcı 1 seferde 1 şarkı dinleyebiliyor.
halbuki cd satın alınca 1 kullanıcı aynı anda 3 tane cd almıştı ve parasını ödemişti. ama stream edince 1 kullanıcı 1 seferde 1 şarkı dinlediğinden 24 saat boyunca o şarkıyı dinleyebileceği tekrar sayısı limitli.
şimdi, bu niye önemli?
spotify anlaşma yaptığı plak şirketlerine, kataloglarındaki şarkıların çalınma sayısı ile paralel para ödemesi yapıyor.
yani x şarkı 1.000.000 kez çalındı ise, onun stream başı elde ettiği ücreti toplayıp o plak şirketine ödeme olarak yatırıyorlar. buraya kadar okey.
ama spotify'ın şöyle bir çakallığını fark etmişler: spotify, anlaştığı müzisyenleri, fake birçok takma isimle yayınlayıp, kendi yönettiği playlistlere dolduruyor. böylece dinleyicilerin dinleme süresi içerisinde kendine pastadan daha çok pay elde etmiş oluyor.
çünkü dinleyici spotify tarafından yaratılmış bir playlist'te spotify'ın kendi yayınladığı şarkıyı dinliyor ise, spotify'ın dışarıdan aldığı şarkıyı dinleyememiş oluyor. para da 3. parti plak şirketine /sanatçıya gitmek yerine, spotify'a kalmış oluyor.
"yau ne kadar kalıyor olabilir ki? spotify lady gaga mı çıkaracak sanki?" diye soracaksınız.
elbette spotify lady gaga modeli starlar çıkarmıyor. bu pratiği daha çok enstrümental playlistlerde uyguluyor.
peaceful piano playlisti mesela - yaklaşık 6 milyon takipçili bir playlist. bu playlistte 252 şarkıdan 10 tanesi spotify olsa, ve 1er kez dinlense total dinlenme sayısı 60 milyon dinlenme yapar.
60 milyon dinlenmenin ingiltere için karşılığına bakalım:
0.0028 pound x 60.000.000= 168.000 pound. yani 1.45 milyon türk lirası.
bakın buradaki oranı tamamen sallamasyon olarak %4 olarak tuttum.
yani spotify normalde dışarıdan alacağı şarkılarla dolduracağı playlist'e 10 tane kendi üretimi şarkı sokarak, dışarıya vereceği parayı 1.5 milyon tl olarak azalttı.
spotify curated playlist'e girmek ciddi güzel bir olay. bir anda dinlenmeler aşırı artıyor (ayıptır söylemesi kendimden biliyorum). spotify bu avantajını kullanarak kendi hak sahibi olduğu şarkıları playlistlere serpiştirerek geliri cepte tutabiliyor.
elbette bu da içerik üretip dışarıdan spotify'a sokan sanatçılara haksız bir rekabet oluşturuyor.
konuyla alakalı 3 sene önce çıkan makale: https://www.theverge.com/…ontroversy-mystery-tracks
meraklısına alakalı:
* - itunes üzerinden "satın aldığınız" şarkıları aslında satın almış olmuyorsunuz. dinlemek için lisans almış oluyorsunuz. geçtiğimiz senelerde vefat eden bir kullanıcının yıllar içerisinde aldığı şarkılardan oluşan kapsamlı itunes kütüphanesini kızına miras bırakmasına apple izin vermemişti mesela. sanıyorum aynı şey steam hesabı için de geçerli.
https://jbmartinlaw.com/…r-digital-assets-at-death/
ekleme: apple itunes kütüphanesini miras olarak almak için süreç oluşturmuş:
https://support.apple.com/en-us/ht208510
Spotify, Pazartesilerin Mutluluk Kaynağı Haftalık Keşif Listelerini Nasıl Hazırlıyor?
